Wola Krzysztoporska (wieś)
51°20′38″N 19°34′56″E/51,343889 19,582222| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2015) |
2270 |
| Strefa numeracyjna |
44 |
| Kod pocztowy |
97-371[2] |
| Tablice rejestracyjne |
EPI |
| SIMC |
0556045 |
Położenie na mapie gminy Wola Krzysztoporska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
Położenie na mapie powiatu piotrkowskiego  | |
| 51°20′38″N 19°34′56″E/51,343889 19,582222[1]
| |
| Strona internetowa | |
Wola Krzysztoporska – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie piotrkowskim, w gminie Wola Krzysztoporska[3].
Miejscowość jest siedzibą władz gminy Wola Krzysztoporska. Przez wieś przebiega rzeka Dąbrówka, dopływ Luciąży. W latach 1975–1998 Wola Krzysztoporska administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.
Przez północną część wsi przechodzi linia kolejowa nr 24 z Piotrkowa Trybunalskiego do Zarzecza. Znajdował się tu również kolejowy przystanek osobowy z mijanką[4].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza pisana informacja o Woli Krzysztoporskiej pochodzi z 1552 roku[5] i dotyczy poborów z dóbr Piotra Krzysztoporskiego. Pod koniec XIX wieku w pobliżu położony był folwark Księżna[6]. W 1879 roku właścicielem folwarku Wola Krzysztoporska został Josek Szpilfogel-Kodrębski. Jego syn, Maurycy, założył w 1902 roku Fabrykę Chemiczną, przekształconą po II wojnie światowej w Wolskie Zakłady Przemysłu Barwników Organika[5]. W 2000 roku zakłady z przyczyn ekonomicznych ogłosiły upadłość, a w jednej z hal pofabrycznych otwarto w 2004 roku klub Protector.
5 września 1939 żołnierze Wehrmachtu w odwecie za poniesione straty w zdobywaniu wsi dokonali zemsty na ludności cywilnej. Po zajęciu miejscowości Niemcy strzelali do napotkanych mężczyzn (śmierć poniosło 7 osób) i spalili wieś[7].
W latach 1965–1975 wójtem gminy był Albin Dajcz, pochodzący z Piotrkowa Trybunalskiego żołnierz Armii Krajowej. Przy współpracy Leona Jajte, dyrektora Wolskich Zakładów Przemysłu Barwików dokonał gruntownej przebudowy infrastruktury gminnej, m.in. kompleksowej modernizacji dróg i ulic. Wybudowano ośrodek zdrowia, pierwszy wodociąg, wykonano scalenie gruntów, wyznaczono działki budowlane i dokonano rewitalizacji starego parku. Jest głównym bohaterem książki „Odłamki czasu”, napisanej przez Włodzimierza Dajcza[8].
Edukacja[edytuj | edytuj kod]
Pierwszą jednosalową szkołę elementarną wybudowano w 1899 roku. W 1906 roku, z inicjatywy robotników Fabryki Chemicznej powstała szkoła fabryczna. W 1932 roku szkoła miała pięć izb lekcyjnych, rozmieszczonych w kilku miejscach wsi. W 1938 roku oddano do użytku nowy budynek[9]. W Woli Krzysztoporskiej od 2006 roku[10] funkcjonuje Zespół Szkolno-Gimnazjalny złożony ze Szkoły Podstawowej im. gen. Ludwika Czyżewskiego oraz Gimnazjum im. Obrońców Gór Borowskich 1939 roku.
Ochotnicza Straż Pożarna[edytuj | edytuj kod]
OSP w Woli Krzysztoporskiej powstała w 1909 roku i tworzyło ją 34 druhów. W 1952 roku jednostka zawarła umowę wieczystej, bezpłatnej dzierżawy budynku przy ulicy Wesołej, w którym do tej pory mieści się jej siedziba. Na początku lat 70. XX wieku, w związku z powołaniem zawodowej jednostki straży pożarnej w Zakładach Chemicznych Organika, działalność jednostki ochotniczej została ograniczona. W 2001 roku OSP Wola Krzysztoporska została włączona do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego[11].
Osoby związane z Wolą Krzysztoporską[edytuj | edytuj kod]
- Franciszek Motylski – inżynier komunikacji, architekt.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 150083
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1485 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Ogólnopolska Baza Kolejowa [online], www.bazakolejowa.pl [dostęp 2023-01-06] (pol.).
- ↑ a b 'Historia miejscowości'. www.wola-krzysztoporska.pl. [dostęp 2013-07-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-08)]. (pol.).
- ↑ Księżna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 829.
- ↑ Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 262.
- ↑ Włodzimierz Dajcz: Odłamki czasu. Warszawa: Warszawska Firma Wydawnicza, 2011-11-15. ISBN 978-83-7805-044-5.
- ↑ 'Historia szkoły w Woli Krzysztoporskiej'. www.wola-krzysztoporska.pl. [dostęp 2013-07-14]. (pol.).
- ↑ Biuletyn „Nasza Gmina” - nr 5 (PDF). 2008-06. s. 2. [dostęp 2013-07-14]. (pol.).
- ↑ 'Historia OSP Wola Krzysztoporska'. www.wola-krzysztoporska.pl. [dostęp 2013-07-14]. (pol.).
- Siedziba gminy: Wola Krzysztoporska
| Wsie |
|
|---|---|
| Kolonie | |
| Osada | |
| Integralne części wsi |
|
| Miejscowości nieistniejące |
