Władimir Sudiec

Władimir Aleksandrowicz Sudiec
Владимир Александрович Судец
	marszałek lotnictwa
Data i miejsce urodzenia	23 października 1904 ; Jekaterynosław, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	6 maja 1981 ; Moskwa, ZSRR
	Przebieg służby
Lata służby	1925–1981
Siły zbrojne	Armia Czerwona
Stanowiska	dowódca: 51 Armii, wojsk lotniczych Nadwołżańskiego OW, 1 Korpusu Lotnictwa Bombowego i 17 Armii Lotniczej, szef SG i zastępca dowódcy Sił Powietrznych, dowódca WOPK – z-ca ministra obrony ZSRR
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa, ; wojna zimowa z Finlandią
	Odznaczenia
	;

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 25 sty 2017, była oparta na tej wersji.

Władimir Aleksandrowicz Sudiec (ros. Владимир Александрович Судец; ur. 23 października 1904 w Jekaterynosławiu, zm. 6 maja 1981 w Moskwie) – radziecki dowódca wojskowy, marszałek lotnictwa ZSRR (1955), szef Sztabu Generalnego i zastępca dowódcy Sił Powietrznych, dowódca Wojsk Obrony Przeciwlotniczej Kraju – zastępca ministra obrony ZSRR (1962–1966), deputowany do Rady Najwyższej ZSRR 6. kadencji (1962–1966), Bohater Związku Radzieckiego (1945), Narodowy Bohater Jugosławii (1964) i Bohater Mongolskiej Republiki Ludowej (1971).

Życiorys

Urodził się 23 października 1904 w Jekaterynosławiu, w rodzinie robotniczej. Ukończył 7 klas szkoły powszechnej, a następnie pracował w fabryce w Zaporożu. Od 1924 członek RKP(b)/KPZR. W 1925 wstąpił do Armii Czerwonej. W 1927 ukończył Wojskowe Technikum Lotnicze, a w 1929 szkołę lotniczą. W 1933 ukończył kursy doskonalące dla dowódców w Wojskowej Akademii Lotniczej.

W latach 1933–1937 służył w Mongolskiej Republice Ludowej jako instruktor-doradca dowódcy Brygady Lotnictwa Mongolskiej Ludowej Armii Rewolucyjnej, dowodził radziecką grupą lotniczą. W 1936 brał udział w walkach z siłami antykomunistycznymi na terytorium Mongolii i Chin oraz z wojskami japońskimi w rejonie jeziora Buirajonur.

Uczestnik wojny zimowej z Finlandią. Od lutego do marca 1940 był pomocnikiem dowódcy 27 Brygady Lotnictwa Bombowego. Odbył 14 lotów bojowych na samolocie TB-3.

Od sierpnia 1941 walczył na frontach II wojny światowej. Dowodził 51 Armią, a następnie wojskami lotniczymi Nadwołżańskiego Okręgu Wojskowego i 1 Korpusem Lotnictwa Bombowego. Od marca 1943 do końca II wojny światowej był dowódcą 17 Armii Lotniczej.

Za umiejętne dowodzenie armią lotniczą w operacjach wojsk radzieckich w latach 1943–1945 oraz osobiste męstwo i odwagę, dekretem Prezydium Rady Najwyższej ZSRR z 28 kwietnia 1945 został uhonorowany tytułem Bohatera Związku Radzieckiego z jednoczesnym wręczeniem Orderu Lenina.

Po zakończeniu działań wojennych został mianowany szefem Sztabu Generalnego i zastępcą dowódcy Sił Powietrznych. W 1950 ukończył studia w Akademii Wojskowej Sztabu Generalnego, a w 1955 został awansowany na marszałka lotnictwa. W latach 1955–1962 był dowódcą Lotnictwa Dalekiego Zasięgu, a w latach 1962–1966 dowódcą Wojsk Obrony Przeciwlotniczej Kraju – zastępcą ministra obrony ZSRR. Od 1966 w Grupie Generalnych Inspektorów Ministerstwa Obrony ZSRR.

W latach 1961–1966 kandydat na członka Komitetu Centralnego KPZR, a w latach 1962–1966 deputowany do Rady Najwyższej ZSRR 6. kadencji.

Zmarł 6 maja 1981 w Moskwie i został pochowany w Alei Bohaterów na Cmentarzu Nowodziewiczym, na jego grobie wzniesiono pomnik.

Awanse

gen. mjr lotnictwa 03 czerwca 1942
gen. por. lotnictwa 17 marca 1943
gen. płk lotnictwa 25 marca 1944
marszałek lotnictwa 11 marca 1955

Odznaczenia

Medal „Złota Gwiazda” Bohatera Związku Radzieckiego (28 kwietnia 1945)
Order Lenina – czterokrotnie
Order Rewolucji Październikowej
Order Czerwonego Sztandaru – pięciokrotnie
Order Suworowa I klasy
Order Kutuzowa I klasy
Order Suworowa II klasy
Order Czerwonej Gwiazdy
Order Za Służbę Ojczyźnie w Siłach Zbrojnych ZSRR III stopnia
Order Narodowego Bohatera Jugosławii (1964, Jugosławia)
Order Partyzanckiej Gwiazdy I klasy (Jugosławia)
Bohater Mongolskiej Republiki Ludowej (1971, Mongolia)
Order Suche Batora (1971, Mongolia)
Order Czerwonego Sztandaru – dwukrotnie (Mongolia)
Order Flagi Węgierskiej Republiki Ludowej z brylantami I klasy (Węgry)

Bibliografia

B. Potyrała, H. Szczegóła – Czerwoni marszałkowie. Elita Armii Radzieckiej 1935-1991, Wyd. WSP im. Tadeusza Kotarbińskiego, Zielona Góra 1997, ISBN 83-86832-23-1
B. Potyrała, W. Szlufik – Who is who? Trzygwiazdkowi generałowie i admirałowie radzieckich sił zbrojnych z lat 1940-1991, Wyd. WSP, Częstochowa 2001, ISBN 83-7098-662-5
Słownik biograficzny marszałków Związku Radzieckiego, t. I, Koszalin 2004
Encyklopedia II wojny światowej, Wyd. MON, Warszawa 1975
(ros.) W. Jegorszyn – Feldmarszałkowie i marszałkowie, Moskwa 2000
(ros.) K. Zalesskij – Imperium Stalina. Biograficzny słownik encyklopedyczny, Moskwa 2000
(ros.) Radziecka Encyklopedia Wojskowa, Moskwa
(ros.) Wielka Encyklopedia Radziecka, t. 25, s. 46, Moskwa 1969-1978
Судец Владимир Александрович – Герои страны (ros.) [dostęp 30 kwietnia 2010]
Судец Владимир Александрович – Проект ХРОНОС (ros.) [dostęp 30 kwietnia 2010]