Zahajki (gmina)

Zahajki
	gmina wiejska
	1919–1954
Państwo	Polska
Województwo	1919–39: lubelskie (II RP); 1945–54: lubelskie
Powiat	radzyński
Siedziba	Zahajki; Międzyrzec Podlaski
Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad	7
brak współrzędnych

Zahajki – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1809-1954^[2] na Lubelszczyźnie. Siedzibą gminy były Zahajki (1952–54 Międzyrzec Podlaski).

Gmina Zahajki jako jednostka jednowioskowa powstała w 1809 roku w Księstwie Warszawskim^[3]. Po podziale Królestwa Polskiego na powiaty i gminy z początkiem 1867 roku gmina weszła w skład w powiatu radzyńskiego w guberni siedleckiej (od 1912 gubernia lubelska)^[4]. W 1919 roku gmina weszła w skład woj. lubelskiego i składała się z następujących wsi: Bereza, Drelów, Kwasówka, Łózki, Przechodzisko, Rudniki i Zahajki. 13 czerwca 1931 z gminy Zahajki wyłączono wsie Stołpno (619 ha) i Wysokie (394 ha), włączając je do Międzyrzeca Podlaskiego^[5].

Podczas okupacji gmina należała do dystryktu lubelskiego (w Generalnym Gubernatorstwie). W 1952 roku siedzibę władz gminy przeniesiono z Zahajek do Międzyrzeca Podlaskiego^[6].

Według stanu z dnia 1 lipca 1952 roku gmina Zahajki składała się z 7 gromad^[7]. Jednostka została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[8]. Z obszaru gminy utworzono Gromadzkie Rady Narodowe w Drelowie, Rogoźnicy, Szóstce i Zahajkach^[9]. Po reaktywowaniu gmin z dniem 1 stycznia 1973 roku gminy Zahajki nie przywrócono a jej obszar wszedł w skład gminy Drelów^[10].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. lubelskiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
↑ do 28 września 1954 roku
↑ Dz. P. K. W. t. I, s. 227-236
↑ Dz.P. Królestwa Polskiego tom 66, s. 279n.
↑ Dz.U. z 1931 r. nr 53, poz. 436
↑ Akta gminy Zahajki - Archiwum Państwowe w Lublinie Oddział w Radzyniu Podlaskim. [dostęp 2008-11-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
↑ Dz.Urz. WRN w Lublinie Nr 15, poz. 64
↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

[1] Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. lubelskiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.

[2] 28 września 1954 roku

[3] Dz. P. K. W. t. I, s. 227-236

[4] Dz.P. Królestwa Polskiego tom 66, s. 279n.

[znies-5] Dz.U. z 1931 r. nr 53, poz. 436

[akta-6] Akta gminy Zahajki - Archiwum Państwowe w Lublinie Oddział w Radzyniu Podlaskim. [dostęp 2008-11-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].

[7] Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa

[8] Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191

[9] Dz.Urz. WRN w Lublinie Nr 15, poz. 64

[10] Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

[11] W 1912 gminy Brzozowy Kąt, Jabłoń, Szóstka, Tłuściec, Zahajki i Żerocin oraz w części Żelizna weszły w skład guberni chełmskiej (1912–15)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[A]

Przynależność wojewódzka	gubernia siedlecka (1867–1912) gubernia lubelska (1912–15)^[A] woj. lubelskie (II RP) (1919–39) woj. lubelskie (PRL) (1945–75)
Miasta	Kock (← od 1958) Międzyrzec (Podlaski) Radzyń (Podlaski) Wohyń (do 1870)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Biała (do 1954) Borki (od 1973) Brzozowy Kąt (do 1954) Czemierniki (od 1973) Drelów (od 1973) Jabłoń (do 1954) Jeziorzany (od 1973) Kąkolewnica (do 1954) Kąkolewnica Wschodnia (od 1973) Kock (od 1973) Komarówka Podlaska (od 1929) Lisia Wólka (do 1921) Międzyrzec Podlaski (od 1973) Milanów (do 1954) Misie (do 1954) Paszki (do 1868) Przegaliny (1905–29) Radzyń Podlaski (od 1973) Siemień (do 1954) Sitno (do ?) Suchowola (do 1954) Szóstka (do 1954) Tłuściec (do 1954) Wohyń (od 1921) Zahajki (do 1954) Żelizna (do 1905) Żerocin (do 1954)
Gromady (1954–72)	Bełcząc (← 1956–59) Bezwola (1954–58) Biała (1954–72) Białka (1954–72) Białobrzegi (← 1958–59) Borki (1954–72) Branica (1954–72) Brzozowica Duża (1954–68) Czemierniki (← 1956–72) Dołha (1954–61) Drelów (1954–72) Działyń (1954 →) Gęś (1954 →) Jabłoń (1954 →) Jelnica (1954–72) Jezioro (1954 →) Jeziorzany (Łysobyki) (← 1958–72) Kąkolewnica Wschodnia (1954–72) Kock (1960–72) Komarówka Podlaska (1954–72) Kozły (1954–56 →) Krasew (1954–59) Krzewica (1954–61) Lipniak (← 1958–59) Łysobyki / Jeziorzany (← 1958–72) Milanów (1954 →) Olszewnica (1954–68) Ostrówki (1954–58) Paszki Duże (1954–61) Płudy (1954–58) Poizdów (← 1958–68) Polskowola (1954–61) Przegaliny Duże (1954–68) Przewłoka (1954 →) Rogoźnica (1954–72) Rudno (1954 →) Siemień (1954 →) Stoczek (← 1956–59) Stoczek (Kocki) (← 1958) Suchowola (1954–72) Szóstka (1954–72) Talczyn (← 1958–59) Tłuściec (1954–72) Turów (1954–61) Wiski (1954–68) Witoroż (1954–58) Wohyń (1954–72) Wola Osowińska (← 1958–72) Zahajki (1954–61) Żerocin (1954–72)