Zofia Romer
 "Portret Zofii Romer" - Witkacy, 1935 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
malarka |
Zofia Romer, także Dembowska-Romer, z domu Zofia Dembowska (ur. 16 lutego 1885 w Dorpacie, zm. 23 sierpnia 1972 w Montrealu) – polska malarka[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Córka lekarza Tadeusza Dembowskiego i jego żony Matyldy z domu Grosse[2]. Studia malarskie rozpoczęła w Wilnie u Iwana Pietrowicza Trutniewa, kontynuowała w Krakowie i Monachium. W latach 1903–1904 studiowała w Paryżu u Jacques Émile Blanche i Luc-Olivier Mersona. Zakończyła studia w Krakowie w Szkole Sztuk Pięknych u Józefa Siedleckiego[2].
Debiutowała w 1909 w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie. Wystawiła wówczas m.in. prace pastelowe o tytułach: Portret dr W. Zahorskiego, Stary Park, Ogródek w zimie, Leśnik litewski[3].
W latach 1909–1913 uczestniczyła w wystawach Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie.
Od dzieciństwa przyjaźniła się z Witkacym: chodzili wspólnie po Tatrach, spędzali czas w Zakopanem. Artysta upamiętnił ją pod postacią Donny Querpii w swoim dziele "622 upadki Bunga, czyli Demoniczna kobieta”[4].
W roku 1911 poślubiła Eugeniusza Romera (1871–1943), właściciela uzdrowiska w Cytowianach na Litwie.
Podczas I wojny światowej Zofia i Eugeniusz Romerowie przebywali w Annińsku na Witebszczyźnie (obecnie wieś Anninskoje, rejon siebieski, obwód pskowski, Rosja). Po zakończeniu wojny wrócili do Cytowian.
W 1926 zaprezentowała swe prace (głównie pejzaże) na wystawie indywidualnej w Rydze[5] i w Szawlach[6].
Podczas II wojny światowej 16 czerwca 1941 Zofia Romer została wywieziona wraz z mężem w głąb Rosji do republiki autonomicznej Komi[7] i przez Teheran, Kair, Londyn i USA dostała się do Kanady. Jej mąż zmarł w Kujbyszewie w roku 1943[1][3].
Jej obrazy znajdują się w kolekcjach muzeów litewskich oraz w Muzeum Narodowym w Warszawie. Portrety z okresu pobytu w Kanadzie znajdują się w wielu zbiorach prywatnych.
W roku 1993 odbyła się wystawa jej prac w salach warszawskiej Królikarni[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Wystawa "Świat Zofii" [online], Wilnoteka [dostęp 2019-12-22] (pol.).
- ↑ a b Cytowiany, [w:] Tomasz. Krzywicki, Litwa :przewodnik, Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2005, ISBN 83-89188-40-6, OCLC 69472932 [dostęp 2019-12-22].
- ↑ a b Judycka i inni, Materiały IV Sympozjum Biografistyki Polonijnej : Wiedeń, 1-2 września 1999 : losy Polek żyjących na obczyźnie i ich wkład w kulturę i naukę świata : historia i współczesność, Lublin: Wydawn. Czelej, 1999, ISBN 83-88063-45-6, OCLC 44163981 [dostęp 2019-12-22].
- ↑ Zofia Romer, czyli Donna Querpia – demoniczna kobieta | LIBRA Dom Aukcyjny [online] [dostęp 2019-12-22] (pol.).
- ↑ Fotografie dwóch obrazów z wystawy w Rydze (tu w podpisie, że w Muzeum Narodowym) [w:] "Łódź w Ilustracji", 31 I 1926, nr 5, s. 3 (= [portret wieśniaczki] i = [portret mężczyzny w czapce].
- ↑ Romer Zofia, [w:] Dubowik i inni, Encyklopedia Ziemi Wileńskiej, Bydgoszcz: Tow. Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, 2002–, ISBN 83-87865-28-1, OCLC 57000641 [dostęp 2019-12-22].
- ↑ Romer, Eugeniusz, 1871-1954., Dziennik, wyd. 1, Pruszków: Wydawn. Interlibro, 1995, ISBN 83-85161-59-7, OCLC 35673342 [dostęp 2019-12-22].
- ↑ Salonik Romerów [online], Muzeum Polskie w Rapperswilu [dostęp 2019-12-22] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Anna & Andrzej Rosnerowie, Pasmo czynności ciągiem lat idące, Warszawa, „Krąg”, 1992
- Jolanta Sirkaite, Dailininke Sophija Romeriene, Kulturos Filosofijos ir Meno Institutas, Vilnius, 2005
- Prugar-Myślik / Janoniene / Sirkaite / Daugelis, Catalogue of Picture Exhibition of Zofia Dembowska Romer’s Works, M. K. Čiurlionis National Art Museum, Muzeum Narodowe w Warszawie, 1992 (ang., pol., lit.)
- Cytowiany. magwil.lt. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-25)].
- Archiwum Rzeczpospolitej