Zubrzec
48°59′15″N 25°17′16″E/48,987500 25,287778 Kaplica rzymskokatolicka w Zubrzcu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Populacja • liczba ludności • gęstość |
|
| Kod pocztowy |
48441 |
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
| 48°59′15″N 25°17′16″E/48,987500 25,287778
| |
Zubrzec (ukr. Зубрець, Zubreć) – wieś w rejonie czortkowskim[1] obwodu tarnopolskiego na Ukrainie. Wieś liczy 1567 mieszkańców.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Teren ten co najmniej od 1720[potrzebny przypis] stanowił dziedzictwo rodziny Mysłowskich herbu Rawicz (wchodził w skład klucza koropieckiego).
W 1901 działała gorzelnia hr. Stanisława Badeniego[2].
Po zakończeniu I wojny światowej, w listopadzie 1918 roku, Zubrzec przejściowo znalazł się w Zachodnioukraińskiej Republice Ludowej.
W II Rzeczypospolitej miejscowość stanowiła początkowo samodzielną gminę jednostkową. 1 sierpnia 1934 roku w ramach reformy na podstawie ustawy scaleniowej została włączona do zbiorowej gminy wiejskiej Zubrzec w powiecie buczackim, w województwie tarnopolskim.
W lipcu 1936 odbyło się poświęcenie kamienia węgielnego pod nowy Dom Ludowy[3].
W listopadzie 1937 w Zubrzcu poświęcono Dom Ludowy TSL[4].
18 lub 19 września 1939 r. żołnierze sowieccy zastrzelili polskich 4 oficerów. W lutym 1940 r. NKWD zesłało na Syberię 27 rodzin polskich (ok. 110 osób). W latach 1941 - 1945 nacjonaliści ukraińscy z Ukraińskiej Policji Pomocniczej oraz OUN - UPA zabili 38 Polaków, Żydów i Ukraińców[5].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
W 1896 zaczęto budować kaplicę w Zubrzcu staraniem właściciela majątku Alfreda Mysłowskiego. Była to drewniana budowla z wieżyczką i zakrystią. W 1897 Alfred Mysłowski postanowił rozebrać rozpoczętą budowlę, by na jej miejscu zbudować kaplicę grobową murowaną z cegły, z kryptą dla zmarłego w tym roku syna Mieczysława. W 1898 kaplica została poświęcona, miała dach kryty gontem, z wieżyczką na sygnaturkę, a w jej wnętrzu znajdował się drewniany neogotycki ołtarz z obrazem Matki Bożej Częstochowskiej.
Aktualnie kaplica popadająca w ruinę. Na miejscu brak wyposażenia, a groby zmarłych w kryptach w okresie komunistycznym zostały sprofanowane.
Urodzeni we wsi[edytuj | edytuj kod]
- Ihor Kostenko, Ukraiński dziennikarz, student geografii na uniwersytecie we Lwowie, działacz Euromajdanu. Zginął od kuli snajpera podczas konfrontacji na ulicy Institutskiej. Bohater Ukrainy, jeden z Niebiańskiej Sotni. Wikipedysta:Ig2000 (Ukraińska Wikipedia), 10 sierpnia 2014 w Londynie podczas ceremonii zamknięcia dorocznej konferencji "Wikimania" Jimmy Wales zapowiedział – pośmiertnie – I. Kostenkę wikipedystą roku[6].
- Wasyl Mojsej, działacz Euromajdanu. Zmarł na skutek ran otrzymanych od strzału snajpera podczas konfrontacji na ulicy Institutskiej. Bohater Ukrainy, jeden z Niebiańskiej Sotni.
- Petro Sawaryn – ukraiński emigracijny prawnik, działacz społeczny, polityczny oraz oświatowy.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Про утворення та ліквідацію районів [online], Офіційний вебпортал парламенту України [dostęp 2023-03-14] (ukr.).
- ↑ Gorzelnie i Fabryki wódek w Galicji w 1901 r.
- ↑ Nowy Dom Ludowy. „Wschód : życie miast i wsi województw południowo-wschodnich : Lwów, Stanisławów, Tarnopol”. 1936, R. 1, nr 19, s. 4, 30 lipca 1936.
- ↑ Poświecenie Domu Ludowego w Zubrzcu. „Wschód”. Nr 67, s. 7, 30 listopada 1937.
- ↑ Henryk Komański, Szczepan Siekierka, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939-1946, wyd. 2, Wrocław: Nortom, 2006, s. 179-180, ISBN 83-89684-61-6, ISBN 978-83-89684-61-5, OCLC 156875487.
- ↑ Zginął na Majdanie od kuli snajpera. Został wikipedystą roku
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zubrzec, wś, pow. buczacki. W: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, T. XIV (Worowo – Żyżyn), 1895, s. 674.
- Д. Гаврилюк, Г. Яворський: Зубрець. W: Тернопільський енциклопедичний словник. редкол.: Г. Яворський та ін.. T. 1: А—Й. Тернопіль : Видавничо-поліграфічний комбінат «Збруч», 2004, s. 662. ISBN 966-528-197-6. (ukr.) (ukr.)
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Kapliczka w Zubrzcu na stronie O.Mariana Skowyry. rkc-skowyra.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-27)].
- Baza fotografii zabytków polskich na Ukrainie
- Zdjęcia kapliczki Tutaj też zadziwiająca (czy prawdziwa?) historia młodego parobka który zginął postrzelony tragicznie podczas polowania, a w tej kaplicy został pochowany – strona ukraińska
- Zubrzec, wś, pow. buczacki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 674.
- Zubrzec na stronie Rady Najwyższej Ukrainy (ukr.)