Łukawiec (powiat lubaczowski)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Rrudzik (dyskusja | edycje) o 21:57, 23 mar 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Artykuł

50°04'36"N 23°07'04"E

- błąd

39 m

WD

50°4'23"N, 23°7'9"E

- błąd

1954 m

Odległość

1174 m

Łukawiec
{{{rodzaj miejscowości}}}
{{{alt zdjęcia}}}
Zabytkowa cerkiew z 1701
Państwo podkarpackie
Powiat

lubaczowski

Gmina

Wielkie Oczy

Liczba ludności (2011)

1432[1][2]

Strefa numeracyjna

16

Kod pocztowy

37-626

Tablice rejestracyjne

RLU

SIMC

0613174

Położenie na mapie brak
Mapa konturowa brak, u góry znajduje się punkt z opisem „Łukawiec”
Brak mapy: podkarpackie
Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata, u góry znajduje się punkt z opisem „Łukawiec”
Ziemia50,0767°N 23,1178°E/50,076667 23,117778
Multimedia w Wikimedia Commons
Zabytkowy kościół z 1754
Nowy kościół z 1989

Łukawiec – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie lubaczowskim, w gminie Wielkie Oczy, na Płaskowyżu Tarnogrodzkim[3][4].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa przemyskiego.

Łukawiec istnieje od połowy XVI w.

Położenie

Łukawiec położony jest w południowo-wschodniej Polsce. Powierzchnia administracyjna Łukawca, wraz z kilkoma przysiółkami, wynosi 35,80 km². Łukawiec jest największą miejscowością w gminie. Miejscowość cechuje zwarta zabudowa o charakterze łańcuchowym. Łukawiec złożony jest z kilku części i przysiółków, do których należą: Wola, Sydory, Tarnawskie, Zarzeka, Zabuczyna, Zacerkiew, Zakościół, Zagrobla.

Historia

w dniach 20-22 kwietnia 1944 roku zgrupowanie polskich i radzieckich partyzantów walczących pod dowództwem Mikołaja Kunickiego ps. "Mucha" i płk. Prokopiuka stoczyło tu walkę z hitlerowcami. Podczas przerywania okrążenia zginęło wielu partyzantów. Pomnik ku ich czci odsłonięto w 1967 roku.

W 1944 roku poległo tu w "walkach o utrwalanie władzy ludowej" zginęło tu trzech żołnierzy Wojska Polskiego. Pochowano ich na miejscowym starym cmentarzu. Na cmentarzu komunalnym pochowany jest Stanisław Starzewski, kapral MO, który poległ w 1945 roku[5].

Związani z Łukawcem

Z Łukawcem związana jest postać Bolesława Müllera - założyciela i kierownika tutejszej szkoły, który w sierpniu 1939 roku został zmobilizowany jako oficer rezerwy pułku podhalańskiego i walczył w Kampanii Wrześniowej. Następnie został aresztowany i trafił do obozu jenieckiego w Starobielsku gdzie podzielił los polskich oficerów zamordowanych na Wschodzie. Ostatnia wiadomość od niego pochodziła z 1940 roku. Zginął w Charkowie[6]. Na budynku szkoły w Łukawcu mieści się tablica upamiętniająca jego zasługi[7].

Z Łukawca pochodzi arcybiskup Mieczysław Mokrzycki osobisty sekretarz Jana Pawła II.

Zespół Szkół Publicznych w Łukawcu

Szkoła Podstawowa im. Bohaterów Września 1939 r.

W 1969 roku tutejszej szkole podstawowej nadano imię „Bohaterów września 1939 roku”. Na pamiątkowej tablicy czytamy:

Ku wiecznej chwale bohaterskim obrońcom ziemi ojczystej, synom ziemi lubaczowskiej, kpt. Władysławowi Ważnemu, płk. Stanisławowi Dąbkowi, gen. Józefowi Kustroniowi oraz innym imiennym i bezimiennym bohaterom września 1939 roku …

Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II

W październiku 2000 roku gimnazjum nadano imię Jana Pawła II i sztandar, poświęcony przez bp. Mariusza Leszczyńskiego[7]. W izbie patrona znajduje się wciąż wiele pamiątek po papieżu Polaku, jak piuska, czy pióro. Na ścianie na korytarzu wisi obraz świętego z napisanym przez papieża błogosławieństwem i inne przypominające o patronie rzeczy.

Zabytki

Łukawiec leży na Szlaku Architektury Drewnianej (trasa VI).

  • Dawna cerkiew greckokatolicka pw. św. Dymitra Męczennika, wzniesiona w 1701 r. Przebudowana w 1923 r. (m.in. wzniesiono nowy babiniec z przedsionkiem, a do sanktuarium dobudowano zakrystię). Od 1947 r. nieużytkowana. W latach 60. XX w. zmieniona na magazyn. W 1987 r. uszkodzona w wyniku pożaru. Remont z odtworzeniem pierwotnego wyglądu części zachodniej przeprowadzono w latach 1990–1994. Obiekt należy do grupy tradycyjnych kościołów drewnianych Kościoła Wschodniego. Jej układ przestrzenny – plan trójdzielny i jednokopułowa bryła wyraźnie nawiązuje do najstarszych cerkwi drewnianych z XVI–XVII wieku[8].
  • Dawny kościół rzymskokatolicki pw. Objawienia Pańskiego (Trzech Króli), zbudowany w 1754 r. Według tradycji kościół został zakupiony i przeniesiony z Narola. Kościoł wielokrotnie odnawiano. W trakcie remontu w latach 1948–1950 zmieniono formę wieżyczki na sygnaturkę. Przy okazji remontu w latach 1974–1975 rozbudowano przedsionek. Ostatni remont przeprowadzono w roku 2007[9]. Kościół jest typowym przykładem skromnej budowli drewnianej, której forma kontynuuje w XVIII w., wykształcone jeszcze w średniowieczu rozwiązania. W latach 1944–2004 w kościele w Łukawcu znajdował się słynący łaskami obraz Matki Bożej Tartakowskiej z miejscowości Tartaków koło Sokala. Obecnie znajduje się on w nowym kościele parafialnym w Łukawcu, a jego kopia została poświęcona, koronowana i umieszczona w Tartakowie. Oryginał znajdujący się w Łukawcu, nazywany jest obrazem Matki Bożej Łukawieckiej.
  • Dzwonnica zawieszona między dwoma starymi dębami (obok kościoła).

Religia

Większość mieszkańców stanowią katolicy. Parafia Łukawiec została wydzielona z parafii lubaczowskiej 1 lipca 1754 r.

 Osobny artykuł: Parafia Objawienia Pańskiego w Łukawcu.

Sanktuarium Matki Boskiej Łukawieckiej

Kościół pw. NMP Królowej Polski, będący jednocześnie sanktuarium Matki Bożej Łukawieckiej został wybudowany w latach 1980–1989. Jest kościołem parafialnym Parafii Objawienia Pańskiego w Łukawcu. W kościele znajduje się cudowny obraz Matki Bożej Łukawieckiej (dawniej Tartakowskiej) a przy nim wota. W wotach znajduje się także złoty różaniec Jana Pawła II, który został tam umieszczony w 2013 roku. Dzięki staraniom Mieczysława Mokrzyckiego, w 2013 roku przy sanktuarium powstała kaplica Jana Pawła II.

Przegląd Pieśni Maryjnej

Festiwal powiatowy odbywa się co roku na placu szkolnym. Całość rozpoczyna msza w kościele parafialnym w Łukawcu, a następnie przy śpiewie Litanii Loretańskiej wszyscy udają się na plac szkolny. W 2015 roku przegląd odbył się w kościele NMP Królowej Polski w Łukawcu.

Kultura

  • Gminna Biblioteka Publiczna w Wielkich Oczach – Filia w Łukawcu
  • Centrum Kształcenia
  • Wiejski Dom Kultury w Łukawcu

Przyroda

  • Pomnik przyrody – dąb szypułkowy, wysokość: 24 m, obwód pnia: 480 cm na wysokości 1,5 m
  • Rezerwat "Moczary" na terenie Leśnictwa Łukawiec, utworzony 19 kwietnia 2005 r. Jego powierzchnia to 12,25 ha. Rośliny chronione na terenie rezerwatu to m.in.: czosnek siatkowaty, śnieżyczka przebiśnieg, groszek wschodniokarpacki, podkolan zielonawy, litera jajowata, kruszczyk siny, storczyk Fucha, widłak wroniec. Do roślin rzadkich, które występują w rezerwacie zalicza się m.in. turzyca zgrzebłowata, trybula lśniąca i złoć pochwolistna.

Sport

  • Ludowy Klub Sportowy "UNIA" Łukawiec

Przypisy

  1. ↑ Portal polskawliczbach.pl
  2. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-03-26].
  3. ↑ GUS. Wyszukiwarka TERYT
  4. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. ↑ Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa ”Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945", Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, str. 599
  6. ↑ Strona Kuratorium Oświaty w Rzeszowie. Dęby pamięci
  7. ↑ a b Strona szkoły, historia
  8. ↑ Strona szlaku architektury drewnianej
  9. ↑ Strona kosciolydrewniane.pl

Linki zewnętrzne

Gmina Wielkie Oczy
Wsie
Integralne
części wsi

Herb gminy Wielkie Oczy

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Łukawiec_(powiat_lubaczowski)&oldid=52958357”