Konklawe 1513: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
→Lista uczestników: lit. |
drobne redakcyjne |
||
Linia 83: | Linia 83: | ||
Wobec wykluczenia stronnictwa „francuskiego” [[kolegium kardynalskie]] podzieliło się na dwie partie: „starych” i „młodych”. Kandydatem „starych”, popieranym oficjalnie przez królestwo Anglii, był 52-letni [[Raffaele Sansoni Riario]]. Początkowo wydawał się on pewnym kandydatem do tiary, tym bardziej, że skupiał w swoim ręku dwie najważniejsze funkcje podczas [[sediswakancja|sediswakancji]] - dziekana Św. Kolegium i kamerlinga Św. Kościoła Rzymskiego. „Młodzi” jednak forsowali inną kandydaturę. Pragnęli oni wyniesienia na tron papieski niespełna 38-letniego kardynała Giovanni de Medici, syna [[Wawrzyniec Wspaniały|Wawrzyńca Wspaniałego]], obecnie [[protodiakon]]a Św. Kolegium. Za [[papabile]] byli uważani także 52-letni [[Domenico Grimani]], 57-letni [[Niccolò Fieschi]] oraz 71-letni [[Tamás Bakócz]], przy czym szanse tego ostatniego były raczej iluzoryczne z uwagi na jego węgierskie pochodzenie. |
Wobec wykluczenia stronnictwa „francuskiego” [[kolegium kardynalskie]] podzieliło się na dwie partie: „starych” i „młodych”. Kandydatem „starych”, popieranym oficjalnie przez królestwo Anglii i Hiszpanię, był 52-letni [[Raffaele Sansoni Riario]]. Początkowo wydawał się on pewnym kandydatem do tiary, tym bardziej, że skupiał w swoim ręku dwie najważniejsze funkcje podczas [[sediswakancja|sediswakancji]] - dziekana Św. Kolegium i kamerlinga Św. Kościoła Rzymskiego. „Młodzi” jednak forsowali inną kandydaturę. Pragnęli oni wyniesienia na tron papieski niespełna 38-letniego kardynała Giovanni de Medici, syna [[Wawrzyniec Wspaniały|Wawrzyńca Wspaniałego]], obecnie [[protodiakon]]a Św. Kolegium. Za [[papabile]] byli uważani także 52-letni [[Domenico Grimani]] (popierany przez Wenecję), 55-letni Adriano di Castello (popierany przez cesarza), 57-letni [[Niccolò Fieschi]] oraz 71-letni [[Tamás Bakócz]], przy czym szanse tego ostatniego były raczej iluzoryczne z uwagi na jego węgierskie pochodzenie. |
||
== Konklawe == |
== Konklawe == |
||
Konklawe rozpoczęło się [[4 marca]]. Kardynał Medici, gdyby był o 10-15 lat starszy, prawdopodobnie zostałby wybrany jednogłośnie i bez większych problemów. Wielu kardynałów w starszym wieku sprzeciwiało się jednak jego kandydaturze, gdyż mógłby panować nawet przez kilka dziesięcioleci i jego wybór wedle wszelkiego prawdopodobieństwa zamykałby im ostatecznie drogę do pontyfikatu. Ponieważ żadna z partii nie miała wystarczającej większości, |
Konklawe rozpoczęło się [[4 marca]]. Kardynał Medici, gdyby był o 10-15 lat starszy, prawdopodobnie zostałby wybrany jednogłośnie i bez większych problemów. Wielu kardynałów w starszym wieku sprzeciwiało się jednak jego kandydaturze, gdyż mógłby panować nawet przez kilka dziesięcioleci i jego wybór wedle wszelkiego prawdopodobieństwa zamykałby im ostatecznie drogę do pontyfikatu. Ponieważ żadna z partii nie miała wystarczającej większości, na początku wielu kardynałów postanowiło zagłosować na kandydatów z góry przegranych. Pierwsze głosowanie o mało nie zakończyło się przypadkowym wyborem na papieża kardynała Jaime Serra, na którego oddano aż 13 głosów. Kardynał Serra był uważany za jednego z najmniej wartościowych członków kolegium kardynalskiego i nawet teoretycznie nie rozważano go jako kandydata do tiary. To kuriozalne wydarzenie otrzeźwiło przedstawicieli obu. Uznano, że trzeba koniecznie szybko dojść do porozumienia. Kluczowe okazało się przekonanie jednego z przywódców „starych”, kardynała Soderini, do poparcia Medyceusza. |
||
== Wybór Leona X == |
== Wybór Leona X == |
||
Linia 108: | Linia 107: | ||
http://www.fiu.edu/~mirandas/conclave-xvi.htm#1513 |
http://www.fiu.edu/~mirandas/conclave-xvi.htm#1513 |
||
http://www.csun.edu/~hcfll004/SV1513.html |
|||
{{Konklawe|rok=1513|poprzednik=[[Konklawe 1503 (Juliusz II)|Konklawe 1503]]|następca=[[Konklawe 1521-1522]]|lata=Leon X}} |
{{Konklawe|rok=1513|poprzednik=[[Konklawe 1503 (Juliusz II)|Konklawe 1503]]|następca=[[Konklawe 1521-1522]]|lata=Leon X}} |
Wersja z 22:37, 18 wrz 2007
Konklawe 1513 – konklawe, które odbyło się po śmierci Juliusza II i wyniosło na tron papieski Leona X.
Śmierć Juliusza II
Papież Juliusz II zmarł 21 lutego 1513. Włochy od blisko dwu dziesięcioleci były areną wojny, którą toczyły – w zmieniających się konfiguracjach sojuszniczych - Francja, Hiszpania i państwa włoskie. Juliusz II był przeciwnikiem Francuzów i dwa lata przed śmiercią utworzył Ligę Świętą przeciwko Francji. Polityka ta wywołała sprzeciw grupy profrancusko nastawionych kardynałów, którzy w 1511 zwołali sobór do Pizy, będący w opozycji do papieża. W odpowiedzi papież ekskomunikował 5 kardynałów i zwołał własny sobór. Krótko po jego otwarciu zmarł. Ponadto rosło zagrożenie ze strony Imperium Ottomańskiego, zwł. dla Węgier.
Lista uczestników
Św. Kolegium Kardynalskie liczyło 31 pełnoprawnych kardynałów, z czego w konklawe wzięło udział 25:
- Raffaele Sansoni Riario (nominacja kardynalska 1477) – kardynał-biskup Ostia e Velletri; komendatariusz kościoła prezbiterialnego S. Lorenzo in Damaso i diakonii S. Giorgio in Velabro; dziekan Św. Kolegium Kardynałów; kamerling Św. Kościola Rzymskiego; administrator diecezji Cuenca i Savona
- Domenico Grimani (1493) – kardynał-biskup Porto e Santa Rufina; komendatariusz kościoła prebiterialnego S. Marco; patriarcha Akwileji; protektor zakonów bazylianów i franciszkanów
- Jaime Serra (1500) – kardynał-biskup Albano; administrator archidiecezji Burgos oraz diecezji Elne i Linköping; legat w Marche i Umbrii
- Francesco Soderini (1503) – kardynał-biskup Sabiny; administrator diecezji Saintes; protektor zakonów cystersów i kamedułów
- Marco Vigerio (1505) – kardynał-biskup Palestriny; komendatariusz kościoła prezbiterialnego S. Maria in Trastavere
- Tamás Bakócz (1500) – kardynał-prezbiter SS. Silvestro e Martino; protoprezbiter Św. Kolegium Kardynałów; tytularny patriarcha Konstantynopola; arcybiskup Esztergom i prymas Węgier; kanclerz królestwa Węgier;
- Francisco Remolino (1503) – kardynał-prezbiter S. Marcello; komendatariusz kościoła prezbiterialnego SS. Giovanni e Paolo; administrator archidiecezji Palermo; biskup Fermo; archiprezbiter Bazyliki Liberiańskiej; wicekról Neapolu
- Niccolò Fieschi (1503) – kardynał-prezbiter S. Prisca; administrator archidiecezji Embrun i diecezji Agde
- Adriano Castello (1503) – kardynał-prezbiter S. Crisogono; administrator diecezji Bath and Wells
- Roberto Guibo de Challand (1505) – kardynał-prezbiter S. Anastasia; administrator diecezji Albi i Vannes; archiprezbiter Bazyliki Liberiańskiej; kamerling Św. Kolegium Kardynałów; legat w Awinionie; ambasador królestwa Francji przy Stolicy Apostolskiej
- Leonardo della Rovere Grosso (1505) – kardynał-prezbiter S. Susanna; biskup Agen; wielki penitencjariusz
- Carlo Domenico del Carretto (1505) – kardynał-prezbiter S. Nicola inter Imagines; arcybiskup Tours
- Sisto Gara della Rovere (1507) – kardynał-prezbiter S. Pietro in Vincoli; biskup Padwy; administrator archidiecezji Benewent i Lukka oraz diecezji Saluzzo; wice-kanclerz Św. Kościoła Rzymskiego; opat komendatoryjny Farfa; przeor rzymskiego przeoratu zakonu joannitów
- Christopher Bainbridge (1511) – kardynał-prezbiter S. Prassede; arcybiskup Yorku; ambasador królestwa Anglii przy Stolicy Apostolskiej
- Antonio Maria Ciocchi del Monte (1511) – kardynał-prezbiter S. Vitale; administrator diecezji Pawia; legat w Perugii; protektor zakonu serwitów
- Pietro de Accolti (1511) – kardynał-prezbiter S. Eusebio; biskup Ankony; administrator diecezji Maillezais i Kadyks
- Achille de Grassis (1511) – kardynał-prezbiter S. Sisto; biskup Bolonii i Citta di Castello
- Mateusz Schinner (1511) – kardynał-prezbiter S. Pudenziana; biskup Sion; administrator diecezji Novara
- Bandinello Sauli (1511) – kardynał-prezbiter S. Sabina; biskup Gerace e Oppido
- Alfonso Petrucci (1511) – kardynał-prezbiter S. Teodoro; biskup Sovanna i Massa Marittima
- Giovanni de' Medici (1489) - kardynał-diakon S. Maria in Domnica; protodiakon Św. Kolegium Kardynałów; administrator archidiecezji Amalfi; legat w Romanii i Bolonii
- Alessandro Farnese (1493) – kardynał-diakon S. Eustachio; komendatariusz diakonii SS. Cosma e Damiano; administrator diecezji Parma i Corneto e Montefiascone; archiprezbiter Bazyliki Laterańskiej
- Luigi d’Aragóna (1494) – kardynał-diakon S. Maria in Cosmedin; komendatariusz diakonii S. Maria in Aquiro; administrator diecezji Aversa, Capaccio, León i Cava
- Marco Cornaro (1500) – kardynał-diakon S. Mria in Portico; administrator diecezji Werona; legat w prowincji Patrymonium Św. Piotra
- Sigismondo Gonzaga (1505) – kardynał-diakon S. Maria Nuova; administrator diecezji Mantua; protektor zakonu karmelitów
Wśród elektorów było 19 Włochów, 2 Hiszpanów, 1 Francuz, 1 Niemiec, 1 Węgier, 1 Anglik. Trzynastu z nich mianował Juliusz II, dziesięciu - Aleksander VI, a po jednym - Innocenty VIII (Medici) i Sykstus IV (Riario).
Nieobecni
6 elektorów nie przybyło na konklawe (3 Francuzów, Włoch, Hiszpan i Niemiec):
- Philippe de Luxembourg (1495) - kardynał-biskup Frascati; biskup Le Mans i Terouanne
- François Guillaume de Castelnau-Clermont-Lodève (1503) - kardynał-prezbiter S. Stefano al Monte Celio; arcybiskup Auch; administrator diecezji Saint-Pons-de-Tommieres
- Francisco Jiménez de Cisneros (1507) - kardynał-prezbiter S. Balbina; arcybiskup Toledo i prymas Hiszpanii; generalny inkwizytor Kastylijskiej Inkwizycji
- Mateusz Lang von Wellenberg (1511) - kardynał-prezbiter S. Angelo in Pescheria; biskup Gurk i Cartageny; arcybiskup-koadiutor Salzburga; kanclerz Św. Cesarstwa Rzymskiego
- Ippolito d'Este (1493) - kardynał-diakon S. Lucia in Silice; archiprezbiter Bazyliki Watykańskiej; administrator archidiecezji Mediolan i Kapua oraz diecezji Eger, Ferrara i Modena; opat komendatoryjny Nonantola
- Amanieu d'Albret (1500) - kardynał-diakon S. Nicola in Carcere Tulliano; administrator diecezji Bazas i Lescar
Trzech z nich mianował Aleksander VI, trzech Juliusz II.
Ponadto 4 innych kardynałów – inicjatorów schizmatyckiego soboru w Pizie, mimo ich próśb, nie zostało dopuszczonych do udziału w konklawe z uwagi na ciążące na nich ekskomuniki. Byli to: Bernardino Lopez de Carvajal, Federico di Sanseverino, Guillaume Briçonnet i René de Prie.
Frakcje i kandydaci
Wobec wykluczenia stronnictwa „francuskiego” kolegium kardynalskie podzieliło się na dwie partie: „starych” i „młodych”. Kandydatem „starych”, popieranym oficjalnie przez królestwo Anglii i Hiszpanię, był 52-letni Raffaele Sansoni Riario. Początkowo wydawał się on pewnym kandydatem do tiary, tym bardziej, że skupiał w swoim ręku dwie najważniejsze funkcje podczas sediswakancji - dziekana Św. Kolegium i kamerlinga Św. Kościoła Rzymskiego. „Młodzi” jednak forsowali inną kandydaturę. Pragnęli oni wyniesienia na tron papieski niespełna 38-letniego kardynała Giovanni de Medici, syna Wawrzyńca Wspaniałego, obecnie protodiakona Św. Kolegium. Za papabile byli uważani także 52-letni Domenico Grimani (popierany przez Wenecję), 55-letni Adriano di Castello (popierany przez cesarza), 57-letni Niccolò Fieschi oraz 71-letni Tamás Bakócz, przy czym szanse tego ostatniego były raczej iluzoryczne z uwagi na jego węgierskie pochodzenie.
Konklawe
Konklawe rozpoczęło się 4 marca. Kardynał Medici, gdyby był o 10-15 lat starszy, prawdopodobnie zostałby wybrany jednogłośnie i bez większych problemów. Wielu kardynałów w starszym wieku sprzeciwiało się jednak jego kandydaturze, gdyż mógłby panować nawet przez kilka dziesięcioleci i jego wybór wedle wszelkiego prawdopodobieństwa zamykałby im ostatecznie drogę do pontyfikatu. Ponieważ żadna z partii nie miała wystarczającej większości, na początku wielu kardynałów postanowiło zagłosować na kandydatów z góry przegranych. Pierwsze głosowanie o mało nie zakończyło się przypadkowym wyborem na papieża kardynała Jaime Serra, na którego oddano aż 13 głosów. Kardynał Serra był uważany za jednego z najmniej wartościowych członków kolegium kardynalskiego i nawet teoretycznie nie rozważano go jako kandydata do tiary. To kuriozalne wydarzenie otrzeźwiło przedstawicieli obu. Uznano, że trzeba koniecznie szybko dojść do porozumienia. Kluczowe okazało się przekonanie jednego z przywódców „starych”, kardynała Soderini, do poparcia Medyceusza.
Wybór Leona X
Rozstrzygające głosowanie miało miejsce rankiem 9 marca. Kardynał Medici uzyskał wymaganą większość i został nowym papieżem. Elekt przybrał imię Leona X. Był on ostatnim papieżem, który w chwili wyboru nie miał święceń kapłańskich.
Wybór Leona X nie był zbyt szczęśliwy dla Kościoła. Zaledwie 4 lata po jego wyborze Marcin Luter zapoczątkował reformację, która oderwała od Rzymu blisko pół Europy.
Źródła
http://www.vaticanhistory.de/vh/html/leo_x_.html
http://www.pickle-publishing.com/papers/triple-crown-leo-x.htm
http://www.fiu.edu/~mirandas/conclave-xvi.htm#1513