Przejdź do zawartości

Łanięta (województwo łódzkie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy wsi w województwie łódzkim. Zobacz też: Łanięta.
Łanięta
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

Powiat

kutnowski

Gmina

Łanięta

Liczba ludności (2011)

607[2]

Strefa numeracyjna

24

Kod pocztowy

99-306[3]

Tablice rejestracyjne

EKU

SIMC

0569243

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Łanięta”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Łanięta”
Położenie na mapie powiatu kutnowskiego
Mapa konturowa powiatu kutnowskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Łanięta”
Położenie na mapie gminy Łanięta
Mapa konturowa gminy Łanięta, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Łanięta”
Ziemia52°21′43″N 19°16′50″E/52,361944 19,280556[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Łanięta – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie kutnowskim, w gminie Łanięta.

Miejscowość jest siedzibą gminy Łanięta.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Łanięta. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.

Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 581 Gostynin – Krośniewice.

Geografia

[edytuj | edytuj kod]

Łanięta są sołectwem gminy Łanięta – najbardziej wysuniętej na północ gminy województwa łódzkiego[4].

Zgodnie z podziałem fizycznogeograficznym Polski J. Kondrackiego i A. Richlinga zmodyfikowanym w 2018 roku[5] Łanięta położone są w północno-wschodniej części Wysoczyzny Kłodawskiej – jednym z mezoregionów Niziny Południowowielkopolskiej[6].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Łanięta stanowiły część ziemi gostynińskiej, która po bezpotomnej śmierci księcia mazowieckiego Władysława II w 1462 roku została przyłączona do Korony i wchodziła w skład województwa rawskiego do II rozbioru polski w 1793 r[7][8].

Prawdopodobnie już w 1416 roku w miejscowości istniał niewielki, drewniany kościółek będący filią parafii w Białotarsku. W 1469 roku wyodrębniono nową parafię z siedzibą w Łaniętach. Nowy drewniany kościół rzymskokatolickiej parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny powstał tego samego roku sumptem ówczesnego właściciela Łaniąt Mikołaja z Kutna i jego żony Barbary. Trzeci, murowany kościół, powstał w 1643 roku, a rozbudowany został w 1866 roku sumptem dziedzica Łaniąt Rudolfa Skarżyńskiego[9].

W marcu 1905 roku, w trakcie rewolucji lat 1905–1907, doszło w Łaniętach do masakry robotników folwarcznych. Żołnierze 192 wawerskiego pułku piechoty pod dowództwem kapitana Griba otworzyli ogień do bezbronnego tłumu strajkujących, zabijając dwanaście i raniąc piętnaście osób[10]. W 1950 odsłonięto we wsi pomnik upamiętniający strajk robotników rolnych. Pomnik-kamień ku czci pomordowanych robotników folwarcznych znajduje się także na cmentarzu parafialnym w Kutnie[11].

Osoby związane z miejscowością

[edytuj | edytuj kod]

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]
Zameczek w parku dworskim

Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa[13] na listę zabytków wpisane są obiekty:

  • kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP, 1643, 1866-68, nr rej.: 456 z 16.09.1978
  • dzwonnica, nr rej.: j.w.
  • cmentarz kościelny
  • zespół dworski, 1 poł. XIX:
    • Dwór neogotycki, nr rej.: 414 z 11.07.1967
    • Zameczek romantyczny (oficyna). Pierwotnie dwór murowany z XVI lub początku XVII wieku, którego pozostałości znajdują się w murach obecnej budowli[14]. W 1 połowie XIX wieku wzmiankowany jako lamus, przebudowany w stylu neogotyckim w 2 połowie XIX wieku i rozbudowany o wieżę z krenelażem[15]. W piwnicach sklepienia kolebkowe, także część parteru posiada sklepienia kolebkowe. Nr rej.: 413 z 11.07.1967.
    • park, nr rej.: 519 z 12.01.1980

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 71258
  2. ↑ Ludność w miejscowościach statystycznych według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2017-07-15].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 696 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. ↑ Położenie [online], Gmina Łanięta [dostęp 2020-07-15] (pol.).
  5. ↑ Jerzy Solon et al. Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data. „Geographia Polonica”. 2 (91). s. 143-170.
  6. ↑ Geoserwis GDOŚ [online], geoserwis.gdos.gov.pl [dostęp 2020-07-15].
  7. ↑ Historia podziałów administracyjnych ziemi gostynińskiej, [w:] Barbara Konarska-Pabiniak, Tradycja Mazowsza. Powiat gostyniński. Przewodnik subiektywny, Warszawa 2013, s. 17-21.
  8. ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
  9. ↑ Janusz Ziemacki, Łanięta – sześć wieków osady i parafii, „Biblioteka Kuriera Niebieskiego”, 3, Kutno 2001.
  10. ↑ Marian Chudzyński. Strajki robotników fabrycznych i rolnych w latach rewolucji 1905-1907 w regionie kutnowsko-gostynińskim. „Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego”. 4, s. 76-78, 1983. 
  11. ↑ Foto i video relacja z obchodów 1 Maja w Kutnie. Blog Bartosza W. Serenady, 2015-05-07. [dostęp 2017-07-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-24)].
  12. ↑ Profesor dr hab. Bogdan Michalski (1931–2019) [online], Dziennikarze RP [dostęp 2019-04-28].
  13. ↑ NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-17].
  14. ↑ https://rcin.org.pl/Content/225393/WA308_250963_P330_Z-problematyki_I.pdf
  15. ↑ Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 2023-06-20] (pol.).
Gmina Łanięta

Siedziba gminy: Łanięta

Wsie
Osada
Części wsi
Zniesiona część wsi

Herb gminy Łanięta

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Łanięta_(województwo_łódzkie)&oldid=74381488”