Województwo łódzkie
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Państwo | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Kod ISO 3166-2 |
PL-LD | ||||||||||||
TERYT |
10 | ||||||||||||
Siedziba wojewody i sejmiku | |||||||||||||
Wojewoda | |||||||||||||
Marszałek | |||||||||||||
Powierzchnia (2022) |
18 218 km² | ||||||||||||
Populacja (1 stycznia 2022) • liczba ludności |
| ||||||||||||
• gęstość |
131 os./km² | ||||||||||||
Urbanizacja |
62,5 | ||||||||||||
Tablice rejestracyjne |
E | ||||||||||||
Adres Urzędu Wojewódzkiego: ul. Piotrkowska 10490-926 Łódź | |||||||||||||
Adres Urzędu Marszałkowskiego: al. marsz. J. Piłsudskiego 890-051 Łódź | |||||||||||||
Podział administracyjny | |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Polski![]() | |||||||||||||
Strona Urzędu Wojewódzkiego | |||||||||||||
Strona Urzędu Marszałkowskiego | |||||||||||||
Portal ![]() |
Województwo łódzkie – jedno z 16 województw Polski, położone w centralnej części kraju. Obejmuje obszar o powierzchni 18 218,95 km². Według danych z 30 czerwca 2020 roku województwo zamieszkiwało około 2,4 mln osób[2]. Ma najmniejszą lesistość w kraju. Siedzibą władz województwa jest Łódź.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Utworzone w 1999 roku z województw poprzedniego podziału administracyjnego:
- miejskiego łódzkiego (w całości)
- sieradzkiego (w całości)
- piotrkowskiego (oprócz gmin Fałków i Kluczewsko)
- skierniewickiego (oprócz gmin powiatów sochaczewskiego i żyrardowskiego)
- płockiego (tylko gminy powiatów kutnowskiego i łęczyckiego oraz gmina Kiernozia)
- kaliskiego (tylko gminy powiatu wieruszowskiego)
- częstochowskiego (tylko 5 gmin powiatów pajęczańskiego i radomszczańskiego)
- konińskiego (tylko gminy Uniejów, Grabów i Świnice Warckie)
- radomskiego (tylko gmina Drzewica).
Administracyjne i gospodarcze kształtowanie się województw łęczyckiego, sieradzkiego, rawskiego i łódzkiego w ciągu całej historii państwowości polskiej zostało szczegółowo przedstawione w monografii prof. Marka Kotera[3].
Księstwa i ziemie w XIII–XIV w.[edytuj | edytuj kod]
- Osobne artykuły:
Województwa I Rzeczypospolitej w latach 1339–1793[edytuj | edytuj kod]
- Osobne artykuły:
Jednostki administracyjne w zaborze pruskim w latach 1793–1795[edytuj | edytuj kod]
- Osobne artykuły:
Jednostki administracyjne w zaborze pruskim w latach 1795–1807[edytuj | edytuj kod]
- Osobne artykuły:
Podział administracyjny w Księstwie Warszawskim[edytuj | edytuj kod]
- Osobne artykuły:
Podział administracyjny w Królestwie Polskim[edytuj | edytuj kod]
- Osobne artykuły:
Podział administracyjny w II Rzeczypospolitej[edytuj | edytuj kod]
- Osobne artykuły:
Województwo łódzkie w latach 1945–1975[edytuj | edytuj kod]
- Osobny artykuł:
Województwa w latach 1975–1998[edytuj | edytuj kod]
- Osobne artykuły:
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Według danych z 1 stycznia 2014 powierzchnia województwa wynosiła 18 218,95 km²[4].
Według danych z 2010 województwo łódzkie ma najmniejszą lesistość spośród wszystkich województw – 21,1%[5]. Według danych z 31 grudnia 2012 r. w woj. łódzkim lasy obejmowały powierzchnię 386,1 tys. ha, co stanowiło 21,2% jego powierzchni. Około 100 ha lasów znajdowało się w obrębie parku narodowego[6] (Ośrodek Hodowli Żubrów w Smardzewicach będący częścią Kampinoskiego PN).
Położenie administracyjne[edytuj | edytuj kod]
Województwo jest położone w środkowej Polsce i graniczy z województwami[7]:
kujawsko-pomorskim na długości 28,8 km na północy
mazowieckim na długości 314,4 km na północy i wschodzie
opolskim na długości 56,2 km na południowym zachodzie
śląskim na długości 112,6 km na południu
świętokrzyskim na długości 152,1 km na południowym wschodzie
wielkopolskim na długości 280,3 km na zachodzie
Położenie fizycznogeograficzne[edytuj | edytuj kod]
Województwo łódzkie znajduje się na pograniczu dwóch dużych jednostek geomorfologicznych: Niżu Środkowoeuropejskiego i Wyżyn Polskich. W północnej części województwa dominują więc rozległe i prawie płaskie równiny, natomiast w południowej pagórki.
Pod względem fizycznogeograficznym przeważającą część województwa zajmuje Wysoczyzna Łódzka ograniczona od zachodu doliną Warty, od wschodu doliną Pilicy, od północy Pradoliną Warszawsko-Berlińską, zaś od południa łącząca się ze strefą wyżyn Polski (Wzgórza Radomszczańskie).
Topografia[edytuj | edytuj kod]
W wymiarze północ-południe województwo rozciąga się na długości 172 km, to jest 1°33′03″. W wymiarze wschód-zachód rozpiętość województwa wynosi 179 km, co w mierze kątowej daje 2°35′05″.
Współrzędne geograficzne skrajnych punktów:
- północny: 52°23′38″ szer. geogr. N – pn. narożnik działki ewidencyjnej nr 66/1 (powiat kutnowski),
- południowy: 50°50′35″ szer. geogr. N – pd. narożnik działki ewidencyjnej nr 484 (powiat radomszczański),
- zachodni: 18°04′28″ dług. geogr. E – zach. narożnik działki ewidencyjnej nr 525 (powiat wieruszowski),
- wschodni: 20°39′33″ dług. geogr. E – wsch. narożnik działki ewidencyjnej nr 180/1 (powiat rawski).
Ukształtowanie powierzchni ma charakter nizinny (średnia wysokość 169,6 m n.p.m.)[8]
Najwyższymi punktami są wierzchołki: naturalny Fajnej Ryby – 347 m n.p.m. i sztucznie utworzony Góry Kamieńskiej – 406 m n.p.m.[9]
Miasta[edytuj | edytuj kod]






- Miasta w województwie










W województwie łódzkim są 52 miasta, w tym 3 miasta na prawach powiatu. Miasta zostały uszeregowane według liczby mieszkańców. Liczba ludności[1] z dnia 30 kwietnia 2022, powierzchnia według GUS z dnia 30 czerwca 2014:
Miasto | Liczba ludności (30 czerwca 2020) |
Powierzchnia [km²] |
---|---|---|
![]() |
661 329 | 293,25 |
![]() |
67 734 | 67,24 |
![]() |
61 754 | 32,99 |
![]() |
58 421 | 41,3 |
![]() |
53 309 | 34,64 |
![]() |
54 254 | 42,33 |
![]() |
45 773 | 36,08 |
![]() |
43 698 | 51,43 |
![]() |
41 461 | 33,59 |
![]() |
39 351 | 51,22 |
![]() |
39 172 | 96,57 |
![]() |
26 393 | 23,42 |
![]() |
20 993 | 16,90 |
![]() |
22 160 | 13,82 |
![]() |
19 360 | 24,75 |
![]() |
18 369 | 15,46 |
![]() |
19 139 | 27,25 |
![]() |
16 168 | 14,28 |
![]() |
16 270 | 15,67 |
![]() |
13 293 | 19,84 |
![]() |
13 261 | 8,95 |
![]() |
12 230 | 9,90 |
![]() |
12 044 | 21,58 |
![]() |
8442 | 5,97 |
![]() |
7689 | 8,68 |
![]() |
7163 | 10,75 |
![]() |
6874 | 5,87 |
![]() |
7158 | 23,25 |
![]() |
6445 | 20,23 |
![]() |
5961 | 26,26 |
![]() |
5366 | 4,94 |
![]() |
4093 | 4,18 |
![]() |
3570 | 4,81 |
![]() |
3256 | 6,08 |
![]() |
3414 | 8,15 |
![]() |
3449 | 16,77 |
![]() |
3414 | 13,79 |
![]() |
3004 | 10,85 |
![]() |
3060 | 9,53 |
![]() |
2943 | 12,23 |
![]() |
2633 | 11,99 |
![]() |
2245 | 15,18 |
![]() |
2220 | 18,95 |
![]() |
2032 | 1,62 |
![]() |
1784 | 17,93 |
![]() |
1717 | 10,30 |
![]() |
1592 | 1,33 |
![]() |
1680 | 4,18 |
![]() |
1559 | 5,18 |
![]() |
1400 | 12,56 |
![]() |
889 | 3,78 |
![]() |
847 | 18,49 |
- Zobacz też:
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
- Osobny artykuł:
Lp. | Herb | Flaga | Powiat | Siedziba władz | Powierzchnia [km²] |
Ludność (30 czerwca 2020) |
Gęstość zaludnienia [osób/km²] |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | ![]() |
![]() |
bełchatowski | Bełchatów | 967,60 | 112.702 | 116 |
2 | ![]() |
![]() |
brzeziński | Brzeziny | 358,56 | 30.793 | 86 |
3 | ![]() |
![]() |
kutnowski | Kutno | 886,86 | 96.126 | 108 |
4 | ![]() |
![]() |
łaski | Łask | 618,23 | 49.794 | 81 |
5 | ![]() |
![]() |
łęczycki | Łęczyca | 772,75 | 49.562 | 64 |
6 | ![]() |
![]() |
łowicki | Łowicz | 988,17 | 77.842 | 79 |
7 | ![]() |
![]() |
łódzki wschodni | Łódź | 499,76 | 72.408 | 145 |
8 | ![]() |
![]() |
opoczyński | Opoczno | 1040,19 | 75.847 | 73 |
9 | ![]() |
![]() |
pabianicki | Pabianice | 492,18 | 119.225 | 242 |
10 | ![]() |
![]() |
pajęczański | Pajęczno | 803,82 | 51.071 | 64 |
11 | ![]() |
![]() |
piotrkowski | Piotrków Trybunalski | 1428,74 | 91.360 | 64 |
12 | ![]() |
![]() |
poddębicki | Poddębice | 881,21 | 41.037 | 47 |
13 | ![]() |
![]() |
radomszczański | Radomsko | 1442,57 | 112.255 | 78 |
14 | ![]() |
![]() |
rawski | Rawa Mazowiecka | 646,20 | 48.504 | 75 |
15 | ![]() |
![]() |
sieradzki | Sieradz | 1490,83 | 117.370 | 79 |
16 | ![]() |
![]() |
skierniewicki | Skierniewice | 753,57 | 38.156 | 51 |
17 | ![]() |
![]() |
tomaszowski | Tomaszów Mazowiecki | 1024,79 | 116.141 | 113 |
18 | ![]() |
![]() |
wieluński | Wieluń | 926,48 | 76.081 | 82 |
19 | ![]() |
![]() |
wieruszowski | Wieruszów | 577,13 | 42.050 | 73 |
20 | ![]() |
![]() |
zduńskowolski | Zduńska Wola | 369,23 | 66.232 | 179 |
21 | ![]() |
![]() |
zgierski | Zgierz | 855,18 | 166.154 | 194 |
22 | ![]() |
![]() |
Łódź | – | 293,25 | 677.286 | 2310 |
23 | ![]() |
![]() |
Piotrków Trybunalski | – | 67,24 | 72.785 | 1082 |
24 | ![]() |
![]() |
Skierniewice | – | 34,41 | 47.932 | 1393 |
Razem | – | – | 24 | 21 | 18 218,95 | 2 448 713 | 134 |
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Według danych z 30 czerwca 2020 r. województwo miało 2 448 713 mieszkańców[2].
Dane z 30 czerwca 2020:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
populacja | 2 448 713 | 100 | 1 282 067 | 52 | 1 166 646 | 48 |
powierzchnia | 18 218,96 km² | |||||
gęstość zaludnienia [mieszk./km²] |
134 | 70 | 64 |
- Piramida wieku mieszkańców województwa łódzkiego w 2014 roku.
Religia[edytuj | edytuj kod]
- Osobny artykuł:
Zdecydowaną większość mieszkańców województwa łódzkiego stanowią katolicy, a zwłaszcza wyznawcy Kościoła rzymskokatolickiego. Zdecydowana większość województwa pokrywa się z administracyjnymi granicami metropolii łódzkiej, w skład której wchodzą archidiecezja łódzka i diecezja łowicka. Południowa część województwa przynależy administracyjnie do metropolii częstochowskiej: archidiecezji częstochowskiej i diecezji radomskiej. Zachodnie rubieże województwa podlegają pod metropolię poznańską – diecezja kaliska i metropolię gnieźnieńską – diecezja włocławska. W stolicy województwa znajduje się także niewielka parafia greckokatolicka, obejmująca wyznawców Kościoła katolickiego obrządku bizantyjsko-ukraińskiego z całego regionu. Województwo łódzkie należy do najmniej religijnych części Polski, w archidiecezji łódzkiej praktykuje zaledwie 24,5% wiernych, a w diecezji łowickiej 31%[10].
Drugim co do wielkości wyznaniem województwa łódzkiego są mariawici, szczególnie licznie zamieszkujący okolice Strykowa, Zgierza, Brzezin, Grabowa, Łowicza i Łodzi. W niektórych miejscowościach powiatu zgierskiego i brzezińskiego stanowią nawet większość mieszkańców. Niemal połowa polskich mariawitów zamieszkuje województwo łódzkie. Pierwszym biskupstwem na terenie miasta Łodzi była mariawicka diecezja śląsko-łódzka powstała w 1910 roku. Pierwszym biskupem w Łodzi był mariawita Leon Maria Andrzej Gołębiowski. Wyznawcy Kościoła Starokatolickiego Mariawitów przynależą do diecezji śląsko-łódzkiej, której siedziba znajduje się w Łodzi. Wierni Kościoła Katolickiego Mariawitów należą do kustodii płockiej. Na terenie województwa mieszkają także przedstawiciele innych Kościołów starokatolickich, a w Łodzi znajduje się parafia Kościoła Polskokatolickiego.
Dużą i historycznie osadzoną grupę wyznaniową stanowią ewangelicy. Wierni Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, przynależą do diecezji warszawskiej i diecezji pomorsko-wielkopolskiej. W Pabianicach znajduje się siedziba luterańskiego biskupa. Na terenie całego województwa znajduje się wiele pamiątek po luteranach, m.in. liczne kościoły, kantoraty i cmentarze. W okolicy Łodzi i Bełchatowa mieszka ponad połowa polskich kalwinistów, zrzeszonych w Kościele Ewangelicko-Reformowanym. W Łodzi i Pabianicach swoje siedziby mają placówki Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego. Na terenie województwa łódzkiego znajdują się także liczne placówki innych Kościołów protestanckich o charakterze adwentystycznym, baptystycznym i zielonoświątkowym.
W przeszłości ważną rolę na ziemiach województwa łódzkiego odgrywali prawosławni. Obecnie Łódź stanowi siedzibę diecezji łódzko-poznańskiej i dekanatu łódzkiego Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Największe ośrodki prawosławne w regionie znajdują się w Łodzi i Piotrkowie Trybunalskim.
Liczebną grupę stanowią także Świadkowie Jehowy, którzy na terenie całego województwa mają 80 zborów. Ponadto swoją siedzibę mają niewielkie placówki Świeckiego Ruchu Misyjnego „Epifania” i Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich.
Przed II wojną światową miejscowości obecnego województwa łódzkiego było licznie zamieszkane przez Żydów. Wyznawcy judaizmu stanowili niekiedy większość mieszkańców małych miasteczek. Świadectwem ich obecności są liczne synagogi i cmentarze żydowskie rozsiane po terytorium całego województwa. Obecnie w Łodzi znajduje się siedziba Żydowskiej Gminy Wyznaniowej.
W Łodzi swoją siedzibę ma także Gmina Muzułmańska należąca do Ligi Muzułmańskiej w RP.
W stolicy województwa znajdują się także dwa ośrodki buddyjskie: Buddyjskiego Związku Diamentowej Drogi Linii Karma Kagyu i Szkoły Zen Kwan Um.
Województwo łódzkie znane jest ze swojego wielokulturowego i wieloreligijnego charakteru. Na terenie Łodzi i w innych miejscowościach odbywają się nabożeństwa ekumeniczne, koncerty, festiwale, prelekcje i wydarzenia promujące różnorodność regionu. Do najbardziej znanych inicjatyw należy Festiwal Łódź Czterech Kultur. W całym regionie odbywają się rozmaite spotkania o charakterze wieloreligijnym, organizowane m.in. przez Centrum Dialogu im. Marka Edelmana i Łódzki Oddział Polskiej Rady Ekumenicznej. Także w mniejszych miejscowościach odbywają się spotkania promujące wielokulturowy charakter regionu, m.in. w Nowej Sobótce powstaje Centrum Wielokulturowości „Dom na Skrzyżowaniu” – ośrodek dialogu, miejsce spotkań i integracji społecznej[11].
Administracja i polityka[edytuj | edytuj kod]
Samorząd wojewódzki[edytuj | edytuj kod]
Organem stanowiącym samorządu jest Sejmik Województwa Łódzkiego, składający się z 33 radnych. Siedzibą sejmiku województwa jest Łódź. Sejmik wybiera organ wykonawczy samorządu, którym jest zarząd województwa, składający się z 5 członków z przewodniczącym mu marszałkiem.
Marszałkowie Województwa Łódzkiego:
- Waldemar Matusewicz (1999–2001)
- Mieczysław Teodorczyk (2001–2004)
- Stanisław Witaszczyk (2004–2006)
- Włodzimierz Fisiak (2006–2010)
- Witold Stępień (2010–2018)
- Grzegorz Schreiber (od 2018)
Administracja rządowa[edytuj | edytuj kod]
Administracja wojewódzka[edytuj | edytuj kod]
Terenowym organem administracji rządowej jest Wojewoda Łódzki, wyznaczany przez Prezesa Rady Ministrów. Siedzibą wojewody jest Łódź[12], gdzie znajduje się Łódzki Urząd Wojewódzki w Łodzi.
Administracja centralna[edytuj | edytuj kod]
W województwie łódzkim siedzibę posiadają następujące jednostki, wchodzące w skład centralnej administracji rządowej:
- Biuro do spraw Substancji Chemicznych (Łódź),
- Centralny Ośrodek Badań Jakości w Diagnostyce Laboratoryjnej (Łódź),
- Centrum Egzaminów Medycznych (Łódź),
- Krajowe Centrum Ochrony Radiologicznej w Ochronie Zdrowia (Łódź),
- Centralna Baza Rezerw Sanitarno-Przeciwepidemicznych (Poręby k. Zduńskiej Woli)
Tym samym województwo łódzkie jest 2. województwem (po województwie mazowieckim), w którym ulokowano najwięcej jednostek wchodzących w skład centralnej administracji rządowej[13][14].
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

W 2012 produkt krajowy brutto woj. łódzkiego wynosił 98,8 mld zł, co stanowiło 6,1% PKB Polski. Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wynosił 39,0 tys. zł (93,2% średniej krajowej), co plasowało łódzkie na 6. miejscu względem innych województw[15].
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie mieszkańca woj. łódzkiego w 3. kwartale 2011 wynosiło 3316,60 zł, co lokowało je na 9. miejscu względem wszystkich województw[16].
W końcu marca 2012 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w województwie obejmowała ok. 152,8 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 13,8% do aktywnych zawodowo[17].
W 2019 roku bezrobocie rejestrowane w województwie wynosiło 5,4% (6,1% wśród kobiet i 4,8% wśród mężczyzn) natomiast średnie wynagrodzenie brutto 4 441zł[18].
Według danych z 2016 2,7% mieszkańców w gospodarstwach domowych woj. łódzkiego miało wydatki poniżej granicy ubóstwa skrajnego (tzn. znajdowało się poniżej minimum egzystencji)[19].
Zasoby surowców mineralnych[edytuj | edytuj kod]
Przemysł[edytuj | edytuj kod]
Największe ośrodki:
- Łódzki Okręg Przemysłowy (dawniej włókienniczy)
- Piotrkowsko-Bełchatowski Okręg Przemysłowy (Bełchatów – energetyka, górnictwo, Piotrków Trybunalski – przemysł precyzyjny, logistyka)
Największe przedsiębiorstwa przemysłowe (według przychodów ogółem):
- Elektrownia Bełchatów w Rogowcu
- Zakład Energetyczny Łódź – Teren SA (obecnie część PGE)
- Dalkia Łódź SA (dawniej Zespół Elektrociepłowni w Łodzi)
- Łódzki Zakład Energetyczny SA (obecnie część PGE)
Łódzka Specjalna Strefa Ekonomiczna
Transport[edytuj | edytuj kod]
Transport drogowy[edytuj | edytuj kod]





- Osobny artykuł:
Na terenie województwa przebiega 1179 km dróg wojewódzkich, 7975 km powiatowych i 13380 km gminnych (2008 rok)[21].
Transport kolejowy[edytuj | edytuj kod]
Czynne linie kolejowe na obszarze województwa:
- linia kolejowa nr 1 Warszawa Centralna → Katowice
- linia kolejowa nr 3 Warszawa Zachodnia → Frankfurt nad Odrą
- linia kolejowa nr 4 Grodzisk Mazowiecki → Zawiercie
- linia kolejowa nr 11 Skierniewice → Łowicz Główny
- linia kolejowa nr 12 Skierniewice → Łuków
- linia kolejowa nr 14 Łódź Kaliska → Forst-Baršć
- linia kolejowa nr 15 Bednary → Łódź Kaliska
- linia kolejowa nr 16 Łódź Widzew → Kutno
- linia kolejowa nr 17 Łódź Fabryczna → Koluszki
- linia kolejowa nr 18 Kutno → Piła Główna
- linia kolejowa nr 22 Tomaszów Mazowiecki → Radom
- linia kolejowa nr 24 Piotrków Trybunalski → Bełchatów → Zarzecze
- linia kolejowa nr 25 Łódź Kaliska → Dębica
- linia kolejowa nr 33 Kutno → Brodnica
- linia kolejowa nr 53 Tomaszów Mazowiecki → Spała
- linia kolejowa nr 131 Chorzów Batory → Tczew
- linia kolejowa nr 181 Herby Nowe → Oleśnica
- linia kolejowa nr 458 Łódź Fabryczna → Łódź Widzew
- Kolej Wąskotorowa Rogów – Rawa – Biała
Planowana jest budowa szybkiej kolei łączącej Łódź z Warszawą, Poznaniem i Wrocławiem, tzw. linii „Y”.
Województwo łódzkie jest właścicielem Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej, która obsługuje ruch pasażerski na wybranych liniach kolejowych.
Tabor kolejowy[edytuj | edytuj kod]
Województwo Łódzkie jest właścicielem 49 elektrycznych zespołów trakcyjnych i pięciu elektryczno-spalinowych zespołów trakcyjnych zakupionych przez Urząd Marszałkowski lub ŁKA. Przewoźnikami obsługującymi połączenia w województwie są Polregio oraz Łódzka Kolej Aglomeracyjna. Choć żaden spalinowy szynobus nie jest własnością województwa, to jednak Polregio eksploatuje pojedyncze egzemplarze serii SA135 i SA139 na linii kolejowej nr 25.
Seria | Typ | Numery | Liczba | Producent / Modernizator | Własność | Użytkownik | Źródło |
---|---|---|---|---|---|---|---|
EN57 | Pafawag 5B/6B | 1044, 1452, 1479 | 3 | Pafawag | UM | Polregio | [22] |
EN57AKŁ | Pafawag 5B/6B | 1226 | 1 | Pafawag Newag |
UM | Polregio | [22] |
EN57AKM | Pafawag 5B/6B | 3003 ÷ 3005 | 3 | Pafawag ZNTK Mińsk Mazowiecki |
UM | Polregio | |
EN57AL | Pafawag 5B/6B | 753, 959, 1222, 1251, 1768 ÷ 1770, 1825 | 8 | Pafawag ZNTK Mińsk Mazowiecki |
UM | Polregio | |
L4268 | 001 ÷ 020 | 20 | Stadler | UM | Łódzka Kolej Aglomeracyjna | [23] | |
36WEd | 001 ÷ 014 | 14 | Newag | Łódzka Kolej Aglomeracyjna | [24] | ||
36WEha | 001 ÷ 005 | 5 | Newag | Łódzka Kolej Aglomeracyjna | [25][26] |
Transport lotniczy[edytuj | edytuj kod]
Na obszarze województwa zlokalizowane są następujące lotniska:
- Lotnisko Goszczanów – wielofunkcyjne o nawierzchni trawiastej
- Lotnisko Kamieńsk-Orla Góra – przemysłowe o nawierzchni asfaltobetonowej
- Lotnisko Łęczyca-Leźnica Wielka – wojskowa baza lotnicza
- Port lotniczy Łódź-Lublinek – port lotniczy o międzynarodowym regularnym ruchu pasażerskim
- Lotnisko Łask – wojskowa baza lotnicza mogąca przyjmować samoloty cywilne
- Lotnisko Piotrków Trybunalski – wielofunkcyjne o nawierzchni asfaltobetonowej
- Lotnisko Tomaszów Mazowiecki – wojskowa baza lotnicza
Ochrona środowiska[edytuj | edytuj kod]
- Z tym tematem związana jest kategoria:
System ochrony krajobrazu obejmuje prawie 9% powierzchni województwa (ok. 1800 km²). Istnieje 89 rezerwatów i 7 parków krajobrazowych:
- Załęczański Park Krajobrazowy,
- Przedborski Park Krajobrazowy,
- Sulejowski Park Krajobrazowy,
- Spalski Park Krajobrazowy,
- Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki,
- Park Krajobrazowy Wzniesień Łódzkich,
- Bolimowski Park Krajobrazowy.
Nauka i oświata[edytuj | edytuj kod]
Uczelnie publiczne (Akademia Sztuk Pięknych, Akademia Muzyczna, Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna, Politechnika Łódzka, Uniwersytet Medyczny w Łodzi i największa uczelnia regionu – Uniwersytet Łódzki) oraz 22 uczelnie niepubliczne w samej Łodzi, w tym największa w Polsce uczelnia niepubliczna AHE. Istnieje także wiele oddziałów filialnych w większych miastach regionu (Tomaszów Mazowiecki, Piotrków Trybunalski, Skierniewice, Bełchatów, Sieradz, Kutno).
Bezpieczeństwo publiczne[edytuj | edytuj kod]
W województwie łódzkim działa centrum powiadamiania ratunkowego, które znajduje się w Łodzi i które obsługuje zgłoszenia alarmowe kierowane do numerów alarmowych 112, 997, 998 i 999[27].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b GUS, Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2022 roku [dostęp 2023-01-01] (pol.).
- ↑ a b c Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-11-25] .
- ↑ Marek Koter , Historyczno-geograficzne podstawy oraz proces kształtowania się regionu łódzkiego., [w:] T. Marszał (red.), Miasto – region – gospodarka w badaniach geograficznych. W stulecie urodzin Profesora Ludwika Straszewicza, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2016, s. 131–161 .
- ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2014 r.. „Powierzchnia i Ludność w Przekroju Terytorialnym”, 2014-07-24. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1505-5507.
- ↑ Rocznik Statystyczny Województw 2011 (wybrane tablice), Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 24 stycznia 2012, s. 69, ISSN 1230-5820 .
- ↑ Raport o stanie lasów w Polsce 2012, Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, 2013, s. 78, ISSN 1641-3229 .
- ↑ geoportal.gov.pl. geoportal.gov.pl. [dostęp 2013-07-27].
- ↑ DIGITAL ELEVATION DATA. VIEWFINDER PANORAMAS. (ang.).
- ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Dane pomiarowe z lotniczego skaningu laserowego .
- ↑ https://biqdata.wyborcza.pl/biqdata/7,159116,25573437,najnowsze-statystyki-koscielne-mniej-niz-40-proc-katolikow.html.
- ↑ https://ele24.net/wiadomosci/lodzkie/w-nowej-sobotce-powstaje-centrum-wielokulturowosci-dom-na-skrzyzowaniu-ruszyla-zbiorka-pieniedzy-potrzeba-300-tysiecy-zlotych.
- ↑ (Art. 3.) Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. (Dz.U. z 1998 r. nr 96, poz. 603).
- ↑ Decentralizacja urzędów poza Warszawę - nowy raport wskazuje, jak ją przeprowadzić efektywnie, 300Gospodarka.pl, 12 lipca 2019 [dostęp 2021-12-12] (pol.).
- ↑ Karol Wałachowski (red.), Uwarunkowania delokalizacji centralnych urzędów w Polsce, Kraków, luty 2019, s. 15-16 .
- ↑ Rocznik Statystyczny Województw 2014, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 12 stycznia 2015, s. 625, ISSN 1230-5820 .
- ↑ Obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 28 listopada 2011 r. (M.P. z 2011 r. nr 108, poz. 1099).
- ↑ Bezrobotni oraz stopa bezrobocia według województw, podregionów i powiatów (Stan na koniec marca 2012 r.). Główny Urząd Statystyczny, 2012-04-26. [dostęp 2012-05-20].
- ↑ Województwo łódzkie » mapy, miasta, nieruchomości, GUS, noclegi, regon, wypadki drogowe, bezrobocie, zarobki, wynagrodzenie, tabele, edukacja, demografia, statystyki, pojazdy, Polska w liczbach [dostęp 2021-02-11] (pol.).
- ↑ GUS, Ubóstwo w Polsce w latach 2015 i 2016, stat.gov.pl [dostęp 2019-11-22] (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów zmieniające rozporządzenie w sprawie sieci autostrad i dróg ekspresowych (Dz.U. z 2009 r. nr 187, poz. 1446).
- ↑ Transport – wyniki działalności w 2008 r./Transport – Activity Results in 2008. Główny Urząd Statystyczny, 2009. s. 110. [dostęp 2009-12-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-22)]. ISSN 1506-7998. (pol. • ang.).
- ↑ a b https://kurier-kolejowy.pl/aktualnosci/7849/Lodzkie-ma-juz-cztery-pojazdy-EN57AKL.html
- ↑ https://kurier-kolejowy.pl/aktualnosci/37319/pierwszy-wydluzony-flirt-dla-lka-przechodzil-testy-certyfikujace-etcs-poziomu-drugiego.html
- ↑ https://www.rynek-kolejowy.pl/mobile/lka-odebrala-dwa-ostatnie-impulsy-zdjecia-94273.html
- ↑ https://kurier-kolejowy.pl/aktualnosci/40355/trzy-nowe-hybrydy-lodzkich-kolei-aglomeracyjnych-pojechaly-w-dziewiczy-kurs-z-pasazerami-do-spaly.html
- ↑ https://www.rynek-kolejowy.pl/wiadomosci/lka-wszystkie-hybrydy-juz-w-bazie-110903.html
- ↑ Wykaz NKA dla lokalizacji Ab. Służb Alarmowych 112. uke.gov.pl. [dostęp 2014-12-27]. (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Łódzki Urząd Wojewódzki w Łodzi
- województwo łódzkie w serwisie internetowym Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi
- Geoportal województwa łódzkiego. geoportal.lodzkie.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-03)].
- www.lodzkie.travel (ang. • niem. • ros.) – portal turystyczny województwa łódzkiego realizowany przez Regionalną Organizację Turystyczną Województwa Łódzkiego
- Mapy historyczne województwa łódzkiego, łęczyckiego i sieradzkiego: https://fotopolska.eu/lodzkie/b84460,Mapy_i_plany_-_lodzkie.html i Polski: https://fotopolska.eu/Polska/b19979,Polska_-_mapy.html