Łasków
50°37′55″N 23°56′16″E/50,631944 23,937778| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
84 |
| Kod pocztowy |
22-530[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LHR |
| SIMC |
0895095[5] |
Położenie na mapie gminy Mircze  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu hrubieszowskiego  | |
| 50°37′55″N 23°56′16″E/50,631944 23,937778[1]
| |
Łasków – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie hrubieszowskim, na południowym skraju gminy Mircze[5][6]. Leży nad rzeką Bukową, w obrębie Kotliny Hrubieszowskiej.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa zamojskiego.
Wieś jest sołectwem w gminie Mircze[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 132 mieszkańców i była dziewiętnastą co do wielkości miejscowością gminy[8].
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Zmartwychwstania Pańskiego w Mirczu[9].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś zamieszkiwana przez ludność ruską (ukraińską). W 1827 r. liczyła 34 domy i 253 mieszkańców, natomiast pod koniec XIX w. było 36 domów i 537 mórg ziemi włościańskiej i 894 morgi ziemi dworskiej. Wówczas we wsi znajdowała się prawosławna (przed 1875 unicka) cerkiew św. Stefana, filia parafii Mircze i jednoklasowa szkoła podstawowa. Według spisu z 1921 wieś składała się z 62 gospodarstw i liczyła 339 mieszkańców. 11 z nich zapisano jako Polaków, 324 jako Ukraińców i 4 jako Żydów. Wśród nich było 14 rzymskich katolików, 321 prawosławnych i 4 wyznawców judaizmu. Pobliska kolonia Łasków składała się z 35 domów mieszkalnych i liczyła 283 mieszkańców. Wszyscy zostali zapisani jako Polacy. Wśród nich było 228 rzymskich katolików oraz 55 prawosławnych[10]. W 1938 w ramach akcji polonizacyjnej zburzono cerkiew[11].
W Łaskowie na przełomie lat 1943 powstał oddział Ukraińskiej Narodowej Samoobrony[12]. 10 marca 1944 oddziały 5 batalion AK pod dowództwem Stefana Kwaśniewskiego "Luksa" i batalion BCh pod dowództwem Stanisława Basaja "Rysia" dokonał pacyfikacji wsi, po uprzednim zniszczeniu Szychowic (tego samego dnia został zaatakowany i zniszczony również Sahryń)[13]. Według relacji polskiego uczestnika ataku na Łasków wieś została zdobyta, zaś w bunkrach położonych na jej terenie odnaleziono magazyn broni należący prawdopodobnie do UPA[14]. Stefan Kwaśniewski oraz kronika batalionu "Rysia" opisują również, że w Łaskowie obok ukraińskich partyzantów zabijani byli również miejscowi cywilni mieszkańcy[13]. Ukraińscy mieszkańcy Łaskowa w swoich wspomnieniach mówią o dokonaniu przez polskich partyzantów zbrodni na kilkudziesięciu[14], lub nawet kilkuset ukraińskich cywilach[15][16]. Wersję tę potwierdza polski historyk Marek Jasiak, zdaniem którego w Łaskowie zginęło 250 Ukraińców[17]. Najnowsze zestawienia historyków ukraińskich mówią o co najmniej 330 zabitych[18]. Wśród zamordowanych był proboszcz miejscowej parafii prawosławnej ks. Lew Korobczuk. Ofiary pacyfikacji pochowano na cmentarzu prawosławnym w Łaskowie. Jedna z ocalałych z ataku na wieś, Lidia Własiuk-Kołomijec, ufundowała w tym miejscu pomnik pamięci wszystkich zmarłych mieszkańców Łaskowa od powstania wsi do jej zniszczenia w 1944[19].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 71449
- ↑ Wieś Łasków w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-02-03], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-02-03].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 697 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Strona gminy, sołectwa [dostęp 2024-01-01]
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. 4: woj. lubelskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny RP, 1924, s. 33.
- ↑ Zburzona w 1938 r. cerkiew w Łaskowie
- ↑ M. Zajączkowski, Ukraińskie podziemie na Lubelszczyźnie w okresie okupacji niemieckiej 1939-1944, Instytut Pamięci Narodowej, Instytut Studiów Politycznych PAN, Lublin-Warszawa 2015, s. 291.
- ↑ a b M. Zajączkowski, Ukraińskie podziemie na Lubelszczyźnie w okresie okupacji niemieckiej 1939-1944, Instytut Pamięci Narodowej, Instytut Studiów Politycznych PAN, Lublin-Warszawa 2015, s. 299-300.
- ↑ a b G. Motyka, Tak było w Bieszczadach, Volumen, Warszawa 1999, ISBN 83-7233-065-4, s.189-190
- ↑ A. Bożyk, Konflikt polsko-ukraiński na południowo-wschodniej Lubelszczyźnie podczas okupacji niemieckiej, Przegląd Ukrainoznawczy, nr 13, Przemyśl 2007, ISSN 1642-0705, s. 172
- ↑ Депортації. Західні землі України кінця 30-х-початку 50-х рр., т. 3. Львів: 2002, s. 206-209.
- ↑ P. Ther, A. Siljak, Redrawing nations: ethnic cleansing in East-Central Europe, 1944-1948, Rowman & Littlefield 2001, ISBN 978-0-7425-1094-4, s.174
- ↑ Михайло Горний: Пом'яник українців Холмщини і Підляшшя за 1941-1947 роки. Львів: "Сполом", 2008, s. 73-83.
- ↑ A. Matreńczyk, Mam w parafii cerkiew i 49 cmentarzy, "Przegląd Prawosławny", grudzień 2008, nr 12 (282).
