Przejdź do zawartości

Adam Czarnowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Adam Czarnowski
Data i miejsce urodzenia

30 lipca 1918
Biała Wielka

Data i miejsce śmierci

10 listopada 2010
Warszawa

Zawód, zajęcie

artysta fotograf

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal Komisji Edukacji Narodowej
Odznaka „Zasłużony Działacz Turystyki” Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
Grób prof. Adama Schwarza i Adama Czarnowskiego na cmentarzu Powązkowskim

Adam Czarnowski (ur. 30 lipca 1918 w Białej Wielkiej, zm. 10 listopada 2010 w Warszawie) – krajoznawca, przewodnik turystyczny, dziennikarz, fotografik, kolekcjoner.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Od pierwszego roku życia mieszkał w Warszawie, gdzie ojciec był profesorem SGGW. Maturę otrzymał w 1938 r. w Gimnazjum Miejskim w Przasnyszu. Do wybuchu wojny ukończył dwa semestry Wyższej Szkoły Handlowej w Warszawie. Konspiracyjnie studiował w Miejskiej Szkole Handlowej w Warszawie prowadzonej przez prof. Edwarda Lipińskiego, gdzie zaliczył dalsze dwa semestry. Później przebywał na terenie gminy Strachówka. W 1944 roku Niemcy zabrali go wraz z żoną do obozu pracy na linii frontu nad Bugiem.

Po wyzwoleniu przebywał w Krakowie, następnie pracował w Wałbrzychu. W 1949 r. powrócił do Warszawy i podejmował różne prace doraźne. W 1952 r. związał się z Polskim Towarzystwem Turystyczno-Krajoznawczym. Był kierownikiem biura Oddziału Warszawskiego, później pracował w Zarządzie Głównym PTTK. Równocześnie prowadził serwis fotograficzny w redakcji pisma „Turysta”, rozwinął działalność fotograficzną, kolekcjonerską (pocztówki) oraz pisarską. Od 1958 do 1979 r. był redaktorem miesięcznika „Poznaj Swój Kraj”. W 1979 r. przeszedł na emeryturę.

Zastępca redaktora naczelnego czasopisma „Barbakan”, współpracownik czasopism: „Na Szlaku”, „Wierchy”, „Ziemia”, „Informacje ZG PTTK”, „Gościniec”, „Almanach Muszyny”. Jest autorem około 700 artykułów w kilkudziesięciu czasopismach, przeszło 20 książek, broszur i folderów. Odbył szereg wypraw turystycznych do krajów Europy i Azji. Swoje zbiory przekazał w większości do różnych instytucji, w tym do Biblioteki Narodowej w Warszawie, gdzie kolekcja jego pocztówek stanowi zbiór jego imienia.

Honorowy członek PTTK oraz Warszawskiego Klubu Kolekcjonerów, członek Stowarzyszenia Historyków Fotografii i artysta fotografik Fotoklubu RP Stowarzyszenia Twórców. Laureat Honorowej Nagrody Hetmana Kolekcjonerów Polskich Jerzego Dunin-Borkowskiego (2007). Laureat Nagrody Honorowej im. Fryderyka Kremsera[1]. Otrzymał Krzyż Kawalerski OOP, Złoty Krzyż Zasługi, Medal Komisji Edukacji Narodowej, odznaki: Zasłużony Działacz Kultury i Zasłużony Działacz Turystyki oraz szereg odznaczeń za działalność w PTTK i innych organizacjach w woj. warszawskim.

Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (grób 328 pod murem ul. Tatarskiej)[2].

Ważniejsze publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • Zakopane i okolice. Informator dla wycieczek młodzieżowych, Warszawa 1964
  • Trasa 7: SiedlceMordyŁosiceDrohiczynSokołów Podlaski, Warszawa 1965 (folder harmonijkowy)
  • Górski obóz wędrowny młodzieży szkolnej. Materiał szkoleniowy dla organizatorów turystyki młodzieżowej, Kraków 1966
  • Kraina tysiąca źródeł. O Ziemi Sądeckiej, Warszawa 1967, wyd. II Warszawa 1975
  • W Beskidzie Niskim, Warszawa 1968 (fot.)
  • In the Low Beskid Mountains, Warszawa 1968 (fot.)
  • Prace krajoznawcze z młodzieżą szkolną. Uwagi metodyczne, Warszawa 1969
  • Poradnik metodyczny dla przewodników. Praca zbiorowa (red.), Warszawa 1970
  • Wędrówki przez Pogórze Karpackie i Beskidy, Warszawa 1972, wyd. II Warszawa 1986
  • Wędrówki górskie młodzieży szkolnej, Warszawa 1974
  • Turisticke oblasti konvencniho pasma v Polsku, Varsava 1976
  • Krajoznawstwo. Poradnik metodyczny dla instruktorów krajoznawstwa, Warszawa 1979
  • Prace krajoznawcze z młodzieżą szkolną. Wydanie II zmienione, Warszawa 1980
  • Vademecum krajoznawcy, Warszawa 1981
  • Dolina Popradu. Szlaki turystyczne, Warszawa 1982
  • Krajoznawstwo i kultura w turystyce górskiej, Warszawa-Kraków 1984 (współautor: Bogumiła Balicka-Andrasz)
  • W kręgu dawnych pocztówek. Wystawa, Poznań 1986 (współautor: Stefan Anioła)
  • Leopold Węgrzynowicz. Organizator krajoznawstwa wśród młodzieży, Warszawa 1987
  • Młodzież szkolna na górskich szlakach, Warszawa 1987
  • Tatrzańskie lata (Z wędrówek po górach i Zakopanem XIX – XX w.), Kraków 1993 (współautor: Jadwiga Ciechanowska)
  • Poznać i pokochać kraj. Życie i dzieło Aleksandra Janowskiego, Warszawa 1996
  • Awit Szubert. Fotografia tatrzańska. Galeria Fotografii „pf”, Poznań 1998 (katalog wystawy)
  • Historia fotografii krajoznawczej PTK – PTTK, Łódź 2000 (współautor: Wanda Skowron)
  • Polska fotografia krajoznawcza, Łódź 2000 (tekst; pod kierunkiem Pawła Pierścińskiego)
  • Kalendarium polskiej fotografii krajoznawczej o zasięgu ogólnopolskim 1839–2004, Warszawa-Łódź 2004
  • Słynni krajoznawcy, Warszawa-Radom 2006
  • O tatrzańskich pocztówkach, Zakopane 2017

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Komisja Fotografii Krajoznawczej ZG PTTK [online], web.archive.org, 15 marca 2018 [dostęp 2020-04-22] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-15].
  2. Cmentarz Stare Powązki: ADAM CZARNOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-02].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Becker-Kulińska Anna, Skowron Wanda: Wspomnienie o Adamie Czarnowskim, w: „Na Szlaku” nr 12 (246) 2010, s. 46.
  • Kowalik Tomasz: Pożegnanie krajoznawcy, w: „Na Szlaku” nr 1 (247) 2011, s. 31–32.
  • Wójcik Wiesław A.: Czas zatrzymany, w: O tatrzańskich pocztówkach, Zakopane 2017, s 9-11.