Edward Lipiński
| ||
![]() | ||
Data i miejsce urodzenia | 18 października 1888 Nowe Miasto, Królestwo Polskie | |
Data i miejsce śmierci | 13 lipca 1986 Warszawa, Polska | |
Zawód, zajęcie | ekonomista | |
Narodowość | polska |
Edward Lipiński (ur. 18 października 1888 w Nowym Mieście nad Pilicą, zm. 13 lipca 1986 w Warszawie) – polski ekonomista, działacz społeczny i uczestnik opozycji w PRL, współzałożyciel Komitetu Obrony Robotników i Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”[1].
Był synem Jana, cukiernika, i Teodory z Klimkiewiczów.
Zajmował się teorią koniunktur oraz historią polskiej myśli ekonomicznej, opisał teorię równowag cząstkowych.
Spis treści
Działalność polityczna i społeczna[edytuj | edytuj kod]
Socjalista związany z PPS-Lewicą (1906–1918) w 1946 wstąpił do PPS, a po zjednoczeniu z PPR był członkiem PZPR do 1975 roku. W latach 1956–1959 należał do Klubu Krzywego Koła, a od 1956 do 1962 był wiceprzewodniczącym Rady Ekonomicznej przy Prezesie Rady Ministrów. Sygnatariusz Listu 34, Memoriału 59 i Listu 14 oraz listu do The Times, zawierającego stwierdzenie, że w Polsce nie było represji i dyskredytującego Radio Wolna Europa. Jeden z założycieli KOR. Członek założyciel niezależnego Towarzystwa Kursów Naukowych. Członek Komisji Helsińskiej. W czasie zjazdu NSZZ „Solidarność” (1980) w swoim wystąpieniu ogłosił zakończenie działalności KOR.
Edward Lipiński sam siebie określał socjalistą utopijnym. Ludwik Hass wymieniał go jako członka loży masońskiej w Warszawie o nazwie „Kopernik”.
Działalność zawodowa[edytuj | edytuj kod]
W 1928 r. założył Instytut Badania Koniunktur Gospodarczych i Cen, którym kierował do 1939 r. Od 1929 r. profesor zwyczajny Szkoły Głównej Handlowej i redaktor naczelny „Ekonomisty”. W czasie okupacji niemieckiej (1939–1945) brał udział w tajnym nauczaniu ekonomii i współpracował z Departamentem Pracy Delegatury Rządu Londyńskiego i Biurem Studiów Armii Krajowej. Kierował Instytutem Gospodarki Narodowej w latach 1945–1949. Twórca Szkoły Głównej Planowania i Statystyki i jej profesor od 1949. Od 1949 r. także pracownik Uniwersytetu Warszawskiego (profesor na Wydziale Prawa i Administracji UW w latach 1949–1953). Założyciel Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego i jego prezes w latach 1945–1965.
Był członkiem: Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Polskiej Akademii Nauk, francuskiej Akademii Nauk Moralnych i Politycznych (fr. Academie des sciences Morales et Politique), Międzynarodowego Instytutu Statystycznego, członkiem-korespondentem British Academy i honorowym prezesem Międzynarodowej Asocjacji Nauk Ekonomicznych (fr. Assotiation Francaisee des Sciences Economique).
Za osiągnięcia naukowe uhonorowany Nagrodą Państwową:
- II stopnia (1955)
- I stopnia (1970)
Laureat nagród:
- Fundacji A. Jurzykowskiego (1971)
- im. Oskara Langego (1971)
Odznaczony:
- Orderem Odrodzenia Polski (1933, Krzyż Oficerski - 1951[2], 1956)
- Orderem Sztandaru Pracy I klasy (1959)
Był pierwszym doktorem honoris causa Szkoły Głównej Planowania i Statystyki, także doktorem honoris causa Uniwersytetu w Nowym Jorku.
Ważniejsze publikacje[edytuj | edytuj kod]
- Inspekcja pracy, Warszawa 1916
- Poglądy ekonomiczne Mikołaja Kopernika, Warszawa 1955
- Studia nad historią polskiej myśli ekonomicznej, Warszawa 1956
- Merkantylizm i początki szkoły klasycznej, Warszawa 1958
- De Copernik a Stanislas Leszczyński, Paris 1961
- Teoria ekonomii i aktualne zagadnienia gospodarcze, Warszawa 1961
- Historia powszechnej myśli ekonomicznej do roku 1870, Warszawa 1968
- Karol Marks i zagadnienia współczesności, Warszawa 1969
- Historia polskiej myśli społeczno-ekonomicznej, Wrocław 1975
- Problemy, pytania, wątpliwości. Z warsztatu ekonomisty, Warszawa 1981
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kryptonim „Gracze”. Służba Bezpieczeństwa wobec Komitetu Obrony robotników i Komitetu Samoobrony społecznej „KOR” 1976–1981, wybór, wstęp i opracowanie Łukasz Kamiński i Grzegorz Waligóra, Warszawa 2010, s. 53.
- ↑ M.P. z 1951 r. nr 74, poz. 1007.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powszechna Wydawnictwa Gutenberg Print, Warszawa 2001, t. 36/14. ISBN 83-87697-00-1 ISBN 83-87697-62-1.
- Adam Bosiacki, Edward Lipiński, [w:] Profesorowie Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego 1808–2008, praca zbiorowa pod red. Grażyny Bałtruszajtys, Warszawa 2008, s. 232–234.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Polscy ekonomiści
- Socjaliści
- Wykładowcy Szkoły Głównej Handlowej
- Wykładowcy Uniwersytetu Warszawskiego
- Rektorzy Szkoły Głównej Handlowej
- Członkowie Polskiej Partii Socjalistycznej – Lewica (1906–1918)
- Sygnatariusze Listu 59
- Członkowie i współpracownicy KOR
- Członkowie i współpracownicy Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”
- Członkowie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej
- Członkowie Towarzystwa Naukowego Warszawskiego
- Doktorzy honoris causa Szkoły Głównej Handlowej
- Ludzie urodzeni w Nowym Mieście nad Pilicą
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1944–1989)
- Odznaczeni Odznaką Nagrody Państwowej
- Odznaczeni Orderem Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Orderem Sztandaru Pracy I klasy
- Polscy wolnomularze (II Rzeczpospolita)
- Urodzeni w 1888
- Urzędnicy Instytutu Badań Koniunktur Gospodarczych i Cen w Warszawie
- Zmarli w 1986