Aleksander Babiański

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Aleksander Babiański
Ilustracja
Aleksander Babiański, 1910
Data i miejsce urodzenia

16 czerwca 1853
Ławczyszki

Data i miejsce śmierci

10 grudnia 1931
Warszawa

Deputowany do III Dumy Państwowej Imperium Rosyjskiego
Okres

od 1907
do 1912

Przynależność polityczna

Partia Konstytucyjno-Demokratyczna

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Order Świętego Włodzimierza III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza IV klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny I klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny III klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława I klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława II klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Krzyża Takowy (Serbia)
Multimedia w Wikimedia Commons

Aleksander Babiański (ur. 16 czerwca 1853 w rodzinnym majątku Ławczyszki, w pow. rosieńskim, zm. 10 grudnia 1931 w Warszawie) – polski i rosyjski prawnik, generał armii Imperium Rosyjskiego, poseł do Trzeciej Dumy, działacz narodowy i społeczny, publicysta.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Rodzicami Babiańskiego byli Tomasz i Julia z Pieślików. Miał braci Eustachego i Stanisława. Po ukończeniu gimnazjum w Szawlach wstąpił do Konstantynowskiej Szkoły Wojskowej w Petersburgu. Przeniesiony do Moskiewskiego Pułku Gwardii i mianowany chorążym gwardii (1873), awansował kolejno na podporucznika (1876), a rok później na porucznika (1877). Walczył w wojnie rosyjsko-tureckiej (1877–1878), podczas której został ranny. Następnie wstąpił na Aleksandrowską Wojskową Akademię Prawniczą(inne języki), którą ukończył w 1881 roku ze złotym medalem. Służąc w armii rosyjskiej został członkiem Najwyższego Sądu Wojennego w stopniu generał-lejtnanta. W 1899 roku został zawieszony w prawach sędziego za publiczne używanie języka polskiego. Aby uniknąć służbowego przeniesienia do Finlandii, podał się do dymisji, odchodząc do cywila.

Otworzył kancelarię adwokacką w Petersburgu, występował jako adwokat w procesach działaczy Polskiej Partii Socjalistycznej, Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy oraz Partii Socjalistycznych Rewolucjonistów. Działał w Katolickim Towarzystwie Dobroczynności. Był publicystą i wydawcą „Dziennika Petersburskiego”, współpracował też z innymi pismami. Jednocześnie zarządzał majątkiem w Ławczyszkach, był członkiem Rosieńskiego Towarzystwa Rolniczego. Zaangażował się również w działalność polityczną: był kandydatem do Pierwszej i Drugiej Dumy z powiatu szawelskiego. W wyborach do Trzeciej Dumy uzyskał mandat w kurii powszechnej guberni permskiej, głosami głównie partii kadetów, chłopów i duchowieństwa prawosławnego.

W Dumie wszedł do klubu kadetów, był członkiem komisji budżetowej oraz nietykalności. Podkreślał swoją narodowość, wielokrotnie zabierał głos w sprawach dotyczących Królestwa Polskiego. W 1907 roku został przewodniczącym Sekcji Polskiej Uniwersytetu Ludowego w Petersburgu. W 1910 roku wziął udział w obchodach pięćsetlecia bitwy grunwaldzkiej w Krakowie. W czasie I wojny światowej był współzałożycielem Komitetu Towarzystwa Pomocy Ofiarom Wojny w Petersburgu, członkiem Rady Zjazdów Polskich Organizacji Pomocy Ofiarom Wojny, od 1916 roku prezesem Rady Polskiego Towarzystwa Spożywczego. Był członkiem zawiązanego w 1916 roku w Petersburgu Koła Przyjaciół Niepodległości Polski[1]. Związał się z polskimi organizacjami patriotycznymi, w tym Zrzeszeniem Niepodległościowym i Polską Organizacją Wojskową. W 1916 roku był członkiem Polskiego Towarzystwa Pomocy Ofiarom Wojny[2]. W 1917 roku został członkiem Komisji Likwidacyjnej do spraw Królestwa Polskiego. Miał brać udział w wyborach do Konstytuanty z listy polskiej w guberni mohylewskiej. W 1917 roku był członkiem Polskiego Komitetu Demokratycznego w Piotrogrodzie[3].

We wrześniu 1918 roku przyjechał do Warszawy, gdzie zamieszkał na stałe. Po zweryfikowaniu stopnia wojskowego otrzymał od władz polskich emeryturę generalską. Był zwolennikiem pojednania polsko-litewskiego, w memoriale dla premiera Ignacego Jana Paderewskiego występował przeciwko projektowi unii obu krajów. Zarzucano mu nadmierną życzliwość wobec Litwy. Od 1920 roku posiadał kancelarię adwokacką w Warszawie. W 1922 roku kandydował do Sejmu I kadencji z listy Polskiego Związku Ludowego „Odrodzenie”, lecz nie uzyskał mandatu. Działał w organizacjach charytatywnych i społecznych, między innymi Komisji Bezrobocia. Był masonem.

Ożenił się z Jadwigą z Syrewiczów (zm. 1905), z którą miał córkę Helenę.

Zmarł w 1931 roku w Warszawie. Pochowany został na cmentarzu parafialnym w litewskim Vaiguva(inne języki) (dawniej Ławczyszki).

Ordery i odznaczenia[4][edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Witold Trzciński, Uznanie niepodległości Polski przez Rosję, [w:] Niepodległość, t. VIII, z. 1 (18), 1933, s. 301.
  2. ↑ Adam Miodowski, Działalność polityczno-wojskowa polskich kręgów proaktywistycznych w Rosji w okresie międzyrewolucyjnym (marzec–listopad 1917 r.), [w:] Białostockie Teki Historyczne, t. 8/2010, s. 109.
  3. ↑ Henryk Bartoszewicz, Polskie ugrupowania polityczne w Rosji wobec problemu niepodległości Rzeczypospolitej (luty-listopad 1917 roku), [w:] Mazowieckie Studia Humanistyczne, Nr 5/1, 1999, s. 49–50.
  4. ↑ Polski Petersburg [online], www.polskipetersburg.pl [dostęp 2023-01-19].
  5. ↑ M.P. z 1927 r. nr 100, poz. 244 „za wybitne zasługi na polu pracy narodowej w kraju i na obczyźnie”.
  6. ↑ Odznaczenia. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 103 z 6 maja 1927. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Literatura uzupełniająca[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aleksander_Babiański&oldid=72940896”