Aleksander Wielhorski
_(cropped).jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Instrumenty | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
Aleksander Wielhorski (ur. 26 grudnia 1889[1][a] w Złobyczach, zm. 19 września 1952 w Białymstoku[1][2][3]) – polski kompozytor, pianista i pedagog muzyczny.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Brat Władysława Wielhorskiego[3]. Ukończył gimnazjum i szkołę muzyczną w Żytomierzu[2], następnie podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Kijowskim[1][2]. W latach 1911–1913 studiował w Konserwatorium Moskiewskim u Konstantina Igumnowa (fortepian) i Siergieja Taniejewa (kompozycja)[1][2]. W latach 1913–1914 występował jako pianista w Londynie i Paryżu[1]. W 1914 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie kontynuował studia muzyczne pod kierunkiem Józefa Hofmanna[1]. Od 1915 do 1918 roku uczył gry na fortepianie w szkole muzyczno-dramatycznej w Kijowie[1][2]. W czasie I wojny światowej był członkiem zarządu Związku Wojskowych Polaków i koncertował na rzecz pomocy ofiarom wojny w Kijowie, Żytomierzu i Winnicy[3]. W 1919 roku został wykładowcą Wyższej Szkoły Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie[1][2]. Był współorganizatorem Konserwatorium Muzycznego Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego w Toruniu[2][3], w którym w 1922 roku prowadził także klasę fortepianu[1][2]. Od 1929 do 1939 roku był profesorem Konserwatorium Warszawskiego[1][2]. W dwudziestoleciu międzywojennym występował jako pianista w Polsce i w krajach europejskich[1]. W czasie II wojny światowej wykładał w Staatliche Musikschule in Warschau, jednocześnie udzielał prywatnie lekcji fortepianu i występował na tajnych koncertach[1]. W 1945 roku został wykładowcą Państwowej Średniej Szkoły Muzycznej w Lublinie[1][2]. W 1946 roku wyjechał na roczne tournée koncertowe do Stanów Zjednoczonych, w trakcie którego propagował muzykę polską i dokonał nagrań płytowych[1]. Po powrocie do Polski podjął pracę wykładowcy w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie[1][2].
Publikował artykuły w czasopismach „Młoda Muzyka”, „Przegląd Muzyczny”, „Wiadomości Muzyczne”, „Rytm”, „Muzyka”[1][2]. Był autorem prac o muzyce polskiej i ukraińskiej[1], m.in. Muzyka rusińska (Kijów 1913)[3]. Pod jego redakcją ukazała się praca Repertuar pedagogiczny na fortepian według 5 stopni trudności[1][2]. Jego twórczość kompozytorska utrzymana jest w idiomie romantycznym, dominują w niej miniatury instrumentalne oraz pieśni do słów m.in. Kazimiery Iłłakowiczówny, Zygmunta Krasińskiego, Leopolda Staffa, Kazimierza Przerwy-Tetmajera i Kazimierza Wierzyńskiego[1].
Ważniejsze kompozycje[edytuj | edytuj kod]
(na podstawie materiałów źródłowych[1][2])
Utwory orkiestrowe
- Ad astra na orkiestrę (1916, zaginiona)
- Elegia na orkiestrę (1917)
- Fantazja polska fortepian i orkiestrę (1922)
- Suita na orkiestrę smyczkową (1946)
- Mała suita na orkiestrę (1948)
Utwory fortepianowe
- 2 morceaux (1908)
- 2 pièces (1908)
- Polka fantastyczna (1912, zaginiona)
- 2 tableaux (1921)
- Deuxième impromptu (1923)
- Andante (1946)
- Krakowiak (1950)
Utwory wokalne
- 4 pieśni ludowe na chór a cappella (1928)
Utwory wokalno-instrumentalne
- 2 pieśni na głos i fortepian (1917)
- Elegia pamięci bohaterów powstania warszawskiego na chór i orkiestrę (1947)
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 12. Część biograficzna w–ż. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2012, s. 161–162. ISBN 978-83-224-0935-0.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Słownik muzyków polskich. T. 2. M–Z. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1964, s. 276.
- ↑ a b c d e f „Pamiętnik Kijowski”. 3, s. 210, 1966. Londyn: Nakładem Koła Kijowian.