Alfred Gottwald
Data i miejsce urodzenia |
11 czerwca 1893 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
7 grudnia 1971 |
Zawód, zajęcie | |
Narodowość |
niemiecka |
Alfred Gottwald (ur. 11 czerwca 1893 w Tarnau, Landkreis Frankenstein, zm. 7 grudnia 1971 w Hille) – niemiecki ekspresjonistyczny malarz kościelny[1][2][3] (niem. Kirchenmaler).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem drobnego rolnika, koszykarza i murarza[1]. Ukończył gimnazjum w Ząbkowicach Śląskich[2]. Następnie Miejską Szkołę Rzemiosła i Przemysłu Artystycznego we Wrocławiu, którą ukończył pozytywnie w 1915 r. egzaminem na nauczyciela rysunku, a następnie uczęszczał do „klasy malarstwa figurowego” profesora Eduarda Kaempffera, która była pod wpływem stylu secesyjnego[1][2][4]. Podczas I wojny światowej został wcielony do wojska, a po wojnie pracował we Wrocławiu, Berlinie, przez pewien był czas szefem Ostdeutschen Werkstätten (Ostdeutsche Werkstätten für christliche Kunst und Kunstgewerbe) w Nysie[1][2]. Później pracował w Bonn (od 1926 do 1940). Okres ten jest uważany za szczególnie owocny; powstały portrety, obrazy religijne, grafiki, mozaiki i duże malowidła ścienne w kościołach. W latach 30. XX wieku był też ilustratorem mszałów i książek[4]. Podczas prac w Szwecji, zaprzyjaźnił się z pierwszym biskupem Sztokholmu, Erikiem Müllerem[1]. Po 1940 r. choroba sprowadziła go z powrotem do domu, gdzie stworzył wielki cykl obrazów w swoim rodzinnym kościele parafialnym pw. św. Marii Magdaleny w Tarnowie[4]. Po wojnie, w roku 1946 trafił do Hille w Niemczech, tam też zmarł 7 grudnia 1971 r. w wieku 78 lat. W Hille znajduje się też jego grób[1][4]. Śląski historyk i heraldysta dr Paul Bretschneider, przyjaciel Gottwalda, zaprojektował herb, w którym czarna T dominuje na złotym tle (czyli Tarnau). Na przecięciu jest trójkąt, symbol Trójjedynego Boga. Ten herb można znaleźć na wielu obrazach Gottwalda[4].
Dzieła
[edytuj | edytuj kod]1927
- z okazji uroczystości 700-lecia przybycia na tereny Ziemi Ziębickiej cystersów, ozdobił korytarze ratusza w Ziębicach freskami. Freski Alfreda Gottwalda przedstawiają historię miasta. Pokazują m.in. nadanie praw miejskich przez księcia wrocławskiego Henryka III Białego w 1250 roku, czy śmierć ostatniego Piasta ziębickiego Jana podczas wojen husyckich w bitwie pod Starym Wielisławiem w 1428 roku[5][6][7][8][9]. W Ziębicach był także autorem wizerunków (które się nie zachowały) postaci św. Jadwigi, Henryka II, księcia ziębickiego Bolka I, Jana z Ziębic, a także Mikołaja Kopernika w auli Królewskiego Ewangelickiego Seminarium Nauczycielskiego (dziś Zespołu Szkół Ponadpodstawowych)[10]. W 1931 tworzył w kościele parafialnym Narodzenia Pańskiego i św. Terencjusza w Ottweiler[11].
1929
- wykonał ilustracje do książki Des Heilands Kreuzweg z rozważaniami Willibrorda Schlagsa[12].
lata 30. XX w. jego dzieła znalazły się:
- w kościele Ducha Świętego w Stuttgarcie[4].
- w kościele pw. św. Piotra w Neidenbach[13].
- w kościele w Mottgers (Powiat Main-Kinzig)[4].
- w katedrze w Trewirze tworzy mozaiki[4].
- w Mettlach nad Saarą[4].
- w Clüsserath i Burgen nad Mozelą[4].
- w Monachium[4].
- w kościele św. Bonifacego w Genewie w Szwajcarii[4].
- w Szwecji ozdobił kościoły w Norrköping i w Örebro[1][4].
- w Schaffhausen dla kościoła w dzielnicy Wadgassen wykonuje na ścianie przed prezbiterium dwa malowidła: po prawej stronie scenę „Archanioł Rafał zapewnia eskortę wędrownemu Tobiaszowi”, po lewej Obraz Matki Boskiej jako Królowej Nieba[14].
- w kaplicy Missionshaus St. Wendel, należącym do Księży Werbistów, wykonuje freski nisz kaplicznych na galeriach i tryptyku ołtarza św. Józefa[15].
- stworzył ilustracje do Missale Romanum[16] (mszał) i Missale Defunctorum[17] (mszał pogrzebowy)[4].
- dla kościoła parafialnego pw. św. Litwinusa w Mettlach wykonał sam pięć mozaik (1930 – 1937), ale współpracował tam też z malarzem Bernhardem Gauer[18].
1930
- ilustracje do książki Im Turm der alten Mutter ein Geschichtenbuch autorstwa Wilhelma Matthießena[19].
1934
- ilustracje do książki Die ehrwürdige Dienerin Gottes Mutter Franziska Schervier Gründerin der Genossenschaft der Armen-Schwestern vom hl. Franziskus Bruno Gossensa[20].
1935
- w kościele pw. Serca Jezusa w Spiesen-Elversberg wykonał freski przed i w prezbiterium, podejmujące motyw przewodni kościoła „Jezus ma serce dla ludzi”[21].
1937
- w Mettlach w dzielnicy Faha w kościele parafialnym pw. św. Stefana i św. Huberta wykonał malowidła na ścianie przed prezbiterium ze scenami z życia patronów oraz mozaikę Chrystusa Króla nad ołtarzem[22].
lata 40. XX w.
- malowidło ścienne w prezbiterium (niestety zostało później zamalowane) kościoła pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Ząbkowicach Śląskich i czternaście malowideł Drogi Krzyżowej dla tego kościoła, które można do dziś podziwiać[23].
1942
- w Wiedniu w kościele pw. Königin des Friedens namalował obraz Dobrego Pasterza (niem. Der gute Hirte)[24].
1947
- w kościele pw. św. Jana Chrzciciela wykonuje freski w Rexingen w Niemczech, przedstawiające m.in. anioła Gabriela podczas zwiastowania Zachariaszowi[25].
1949
lata 50. XX w.
- w kościele pw. św. Józefa w Fischbach-Camphausen w gminie Quierschied tworzy duże malowidło na ścianie nad ołtarzem[30].
1950
- wykonał trzy obrazy do kościoła św. Mikołaja w Mettlach-Dreisbach[31].
- w kościele pw. św. Antoniego Opata w Mettlach w dzielnicy Saarhölzbach dokonuje renowacji fresku nad ołtarzem[32].
1954
- w kościele pw. Matki Bożej Bolesnej w Völklingen w dzielnicy Fürstenhausen wykonał na ścianie prezbiterium mozaikę o tematyce ukrzyżowania[33].
1961
- dla kaplicy Trójcy Świętej w Minden-Ost stworzył obraz do ołtarza przedstawiający Trójcę Świętą[4].
koniec lat 60. XX w.
- stworzył 6 obrazów dla kościoła filialnego w Großrosseln w dzielnicy St. Nikolaus[34].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Prezbiterium w Faha – po lewej ukamienowanie św. Stefana, po prawej scena ze św. Hubertem. Nad ołtarzem mozaika Chrystusa Króla.
-
Wnętrze kościoła w Großrosseln w dzielnicy St. Nikolaus.
-
Wnętrze kościoła w Schaffhausen w dzielnicy Wadgassen. Po prawej „Archanioł Rafał zapewnia eskortę wędrownemu Tobiaszowi”, po lewej Obraz Matki Boskiej jako Królowej Nieba.
-
Wnętrze kościoła w Mettlach w dzielnicy Saarhölzbach z freskiem nad ołtarzem.
-
W kościele pw. św. Józefa w Fischbach-Camphausen malowidło na ścianie nad ołtarzem.
-
Absyda kościoła parafialnego pw. św. Litwinusa w Mettlach. W głębi stary ołtarz z antependium autorstwa Alfreda Gottwalda i Bernharda Gauera.
-
Freski w kościele pw. Serca Jezusa w Spiesen-Elversberg przed i w prezbiterium.
-
Fresk w kościele pw. św. Piotra w Neidenbach.
-
Parafia św. Jadwigi w Przedborowej (Dolny Śląsk). Podpis Alfreda Gottwalda z tyłu obrazu (św. Jadwigi z Maryją i Jezusem) w głównym ołtarzu.
-
Parafia św. Jadwigi w Przedborowej (Dolny Śląsk). Herb Alfreda Gottwalda w dolnym rogu obrazu (św. Jadwigi z Maryją i Jezusem) w głównym ołtarzu.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g Kulturportal West-Ost: Gottwald, Alfred [online], kulturportal-west-ost.eu [dostęp 2020-03-18] .
- ↑ a b c d Wydarzenia: Wokół bitwy pod Czerwoną Górą [online], 24klodzko.pl, 25 czerwca 2019 [dostęp 2020-03-18] (pol.).
- ↑ Artyści Ziemi Ząbkowickiej [online], VVENA Spełniaj swój pomysł, 2 grudnia 2013 [dostęp 2020-03-18] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Kolping Minden » Alfred Gottwald [online] [dostęp 2020-03-18] (niem.).
- ↑ Ziębice, miasteczko z długą historią i ciekawym muzeum [online], Pedeka.pl, 28 kwietnia 2018 [dostęp 2020-03-18] (pol.).
- ↑ City Break: Ziębice – Portal podróżniczy – Wiking i Wilkołak w podróży [online], wikingiwilkolak.pl [dostęp 2020-03-18] .
- ↑ Stary Wielisław – Kaplica Jana z Ziębic [online], www.stary-wielislaw.pl [dostęp 2020-03-18] .
- ↑ Town hall in Münsterberg [online], ziebice.treespot.pl [dostęp 2020-03-18] (ang.).
- ↑ Rafał Eysymontt , Mateusz Goliński , Rozwój Przestrzenny Ziębic na tle dziejów miasta, [w:] Rafał Eysymontt (red.), Atlas historyczny miast polskich. Ziębice, Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 2014, s. 10, ISBN 978-83-231-3298-1 .
- ↑ Historia [online], www.zspziebice.pl [dostęp 2020-03-18] (pol.).
- ↑ Ottweiler (Fürth, Lautenbach, Mainzweiler, Steinbach) [online], Institut für aktuelle Kunst [dostęp 2020-03-18] (niem.).
- ↑ www.liturgie.de – Bibliothekskatalog des Deutschen Liturgischen Instituts [online], dli.institute [dostęp 2020-03-23] .
- ↑ Pfarrkirche „St. Peter” – Neidenbach.de [online], www.neidenbach.de [dostęp 2021-02-05] (niem.).
- ↑ Wadgassen-Schaffhausen Pfarrkirche… [online], Institut für aktuelle Kunst [dostęp 2020-03-19] (niem.).
- ↑ Barbara Janßen , Die Missionshäuser der SVD und der hl. Arnold Janssen [PDF], hss.ulb.uni-bonn.de [dostęp 2020-03-23] .
- ↑ Michael Gatterer , Review of Missale Romauum. (Mit Bildern), „Zeitschrift für katholische Theologie”, 55 (3), 1931, s. 508–509, ISSN 0044-2895, JSTOR: 24182594 [dostęp 2020-03-23] .
- ↑ Jos. A. Jungmann , Review of Missae defunctorum ex Missali Romano desumptae. Ed. 8, „Zeitschrift für katholische Theologie”, 59 (2), 1935, s. 325–325, ISSN 0044-2895, JSTOR: 24226977 [dostęp 2020-03-23] .
- ↑ Mettlach, Pfarrkirche St. Lutwinus [online], Institut für aktuelle Kunst [dostęp 2020-03-19] (niem.).
- ↑ Wilhelm Matthießen , Alfred Gottwald , Im Turm der alten Mutter ein Geschichtenbuch, 1930, OCLC 1070981217 [dostęp 2020-03-23] (niem.).
- ↑ Bruno Gossens , A Gottwald , Die ehrwürdige Dienerin Gottes Mutter Franziska Schervier Gründerin der Genossenschaft der Armen-Schwestern vom hl. Franziskus, Aachen: La Ruelle, 1934, OCLC 1074844653 [dostęp 2020-03-23] (niem.).
- ↑ Spiesen-Elversberg, Pfarrkirche… [online], Institut für aktuelle Kunst [dostęp 2020-03-19] (niem.).
- ↑ Mettlach-Faha, Pfarrkirche St.… [online], Institut für aktuelle Kunst [dostęp 2020-03-18] (niem.).
- ↑ Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Ząbkowicach Śląskich [online], www.nspj-zabkowice.pl [dostęp 2020-03-18] .
- ↑ Kirchenschiff [online], kdf.at [dostęp 2020-03-18] .
- ↑ Diözesanmuseum Rottenburg [online], www.facebook.com [dostęp 2020-03-24] .
- ↑ Kolping Minden » „Gedanken zum Altarbild des Malers Alfred Gottwald” und Halbjahresabschluß bei Meiers Mühle [online] [dostęp 2020-03-18] (niem.).
- ↑ Kolping Minden » Herz-Jesu-Kirche in Hille [online] [dostęp 2020-03-18] (niem.).
- ↑ Kolping Minden » Altarbild der Herz-Jesu-Kirche Hille [online] [dostęp 2020-03-18] (niem.).
- ↑ Kolping Minden » Mehr Diaspora geht nicht [online] [dostęp 2020-03-18] (niem.).
- ↑ Quierschied, Fischbach-Camphausen [online], Institut für aktuelle Kunst [dostęp 2020-03-19] (niem.).
- ↑ Mettlach-Dreisbach, Kapelle St.… [online], Institut für aktuelle Kunst, 17 marca 2020 [dostęp 2020-03-18] (niem.).
- ↑ Mettlach-Saarhölzbach, Pfarrkirche… [online], Institut für aktuelle Kunst [dostęp 2020-03-19] (niem.).
- ↑ Völklingen-Fürstenhausen, Pfarrkirche [online], Institut für aktuelle Kunst [dostęp 2020-03-19] (niem.).
- ↑ Großrosseln-St. Nikolaus, … [online], Institut für aktuelle Kunst [dostęp 2020-03-18] (niem.).