Andy García
Andy García (2009) | |
Imię i nazwisko |
Andrés Arturo García Menéndez |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
12 kwietnia 1956 |
Zawód |
aktor, reżyser |
Współmałżonek |
Marivi Lorido Garcia |
Lata aktywności |
od 1978 |
Andy García, właśc. Andrés Arturo García Menéndez[1] (ur. 12 kwietnia 1956 w Bejucal) – kubańsko-amerykański aktor i reżyser, laureat Złotego Globu za rolę kubańskiego trębacza i pianisty jazzowego Arturo Sandovala w filmie telewizyjnym HBO Miłość lub ojczyzna. Historia Artura Sandovala (For Love or Country: The Arturo Sandoval Story, 2000) w reżyserii Josepha Sargenta[2].
W 1995 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 7000 Hollywood Boulevard[3][4].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wczesne lata
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Bejucal, w prowincji Mayabeque, do 2010 prowincji Hawana, w rodzinie katolickiej[5] jako syn nauczycielki języka angielskiego Amelie (z domu Menéndez) Garcíi i prawnika René Garcíi Núñeza[6]. Wychowywał się z siostrą Tessi i bratem René (jego brat bliźniak zmarł w macicy). W wieku pięciu lat wyjechał z rodzinnej Hawany. Jego rodzina osiedliła się w Miami Beach, uciekając przed inwazją w Zatoce Świń i komunistycznymi rządami Castro[5]. W ciągu kilku lat zbudowali milionową firmę perfumeryjną. García uczęszczał do Miami Beach Senior High School, gdzie grał w drużynie koszykówki. Podczas ostatniego roku w szkole średniej zachorował na mononukleozę. Brał udział w zajęciach aktorskich z Jayem W. Jensenem. Ostatecznie wybrał aktorstwo i po studiach na stanowym uniwersytecie Florida International University zadebiutował w miejscowym teatrze.
Kariera
[edytuj | edytuj kod]Na początku lat 80. przeniósł się do Los Angeles, gdzie pojawił się w serialu NBC Posterunek przy Hill Street (1981), a także w komedii Blue Skies Again (1983) z Mimi Rogers[7]. Został zauważony przez Briana De Palmę kompletującego obsadę do dramatu kryminalnego Nietykalni (The Untouchables, 1987)[8]. Po roli dobrego gliny w dreszczowcu Wydział wewnętrzny (Internal Affairs, 1990) reżyser Francis Ford Coppola złożył mu propozycję zagrania brutalnego zabijaki Dona Vincenta 'Vinniego' Manciniego-Corleone w ostatniej odsłonie losów słynnej mafijnej rodziny Corleone Ojciec chrzestny III (The Godfather: Part III, 1990). Rola ta przyniosła mu nominację do nagrody Oscara i Złotego Globu[2].
Idąc za ciosem grywał potem podobnych twardzieli: detektywów (Jennifer 8 (Jennifer Eight, 1992), cwaniaczków Przypadkowy bohater (Hero, 1992)), byłych gangsterów (Rzeczy, które robisz w Denver będąc martwym (Things to Do in Denver When You're Dead, 1995)), włoskich mafiosów (Hoodlum (1997)) i gliniarzy (W akcie desperacji (Desperate Measures (1998)). Ale równie wielkiego sukcesu nie odniósł. Spodobał się natomiast w dramacie Kiedy mężczyzna kocha kobietę (When a Man Loves a Woman, 1994), w którym stworzył przejmującą kreację męża wspierającego walczącą z alkoholizmem żonę.
Znaczący akcent w swojej karierze zawdzięcza roli czarnego charakteru w trzech częściach Ocean’s Eleven: Ryzykowna gra (Ocean’s Eleven, 2001), Ocean’s Twelve: Dogrywka (Ocean’s Twelve, 2004) i Ocean’s Thirteen (2007). Jako kuty na cztery nogi właściciel kasyna Terry Benedict jest bezwzględny, zły do szpiku kości i ma fioła na punkcie władzy.
Oprócz aktorstwa jego pasją jest muzyka – codziennie gra na fortepianie i bongosach, komponuje i produkuje płyty.
Jako reżyser ma na koncie dokumentalny film Cachao... Como Su Ritmo No Hay Dos (1993) o twórcy mambo, Israelu Lopezie. Kolejny jego film Hawana – miasto utracone (The Lost City, 2005) to nostalgiczna opowieść o stolicy Kuby z końca lat 50.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Jest praktykującym katolikiem[9]. Od 1982 roku żonaty z Kubanką Marivi Victorią Lorido, z którą ma czworo dzieci: Dominika Cristinę (ur. 16 sierpnia 1984), Daniella (ur. 3 stycznia 1988), Alessandrę Andreę (ur. 20 czerwca 1991) i Andresa Antonio (ur. 28 stycznia 2002).
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]Filmy fabularne
[edytuj | edytuj kod]Rok | Tytuł filmu | Rola | Reżyseria |
---|---|---|---|
1983 | Blue Skies Again | Ken | Richard Michaels |
A Night in Heaven | T.J. – barman | John G. Avildsen | |
Guaguasi | Ricardo | Jorge Ulla | |
1984 | Samotny facet (The Lonely Guy) | Arthur Hiller | |
1985 | Niebezpieczna aura (The Mean Season) | Ray Martínez | Phillip Borsos |
1986 | Śmierć na wiele sposobów (8 Million Ways to Die) | Angel Moldonado | Hal Ashby |
1987 | Nietykalni (The Untouchables) | agent George Stone/Giuseppe Petri | Brian De Palma |
1988 | Wszystko albo nic (Stand and Deliver) | dr Ramírez | Ramón Menéndez |
Brudne pieniądze (Clinton and Nadine, TV) | Clinton Dillard | Jerry Schatzberg | |
Amerykańska ruletka (American Roulette) | Carlos Quintas | Maurice Hatton | |
1989 | Czarny deszcz (Black Rain) | detektyw Charlie Vincent | Ridley Scott |
1990 | Wydział wewnętrzny (Internal Affairs) | Raymond Avila | Mike Figgis |
Pokaz siły (A Show of Force) | Luis Ángel Mora | Bruno Barreto | |
Ojciec chrzestny III (The Godfather: Part III) | Vincent Mancini | Francis Ford Coppola | |
1991 | Umrzeć powtórnie (Dead Again) | Gray Baker | Kenneth Branagh |
1992 | Jennifer 8 (Jennifer Eight) | sierżant John Berlin | Bruce Robinson |
Przypadkowy bohater (Hero) | John Bubber | Stephen Frears | |
1994 | Kiedy mężczyzna kocha kobietę (When a Man Loves a Woman) | Michael Green | Luis Mandoki |
1995 | Rzeczy, które robisz w Denver, będąc martwym (Things to Do in Denver when You’re Dead) | Jimmy "święty Jimmy" Tosnia | Gary Fleder |
Braterskie porachunki (Steal Big, Steal Little) | Ruben Partida Martinez/Robert Martin/Narrator | Andrew Davis | |
Młodzi gniewni (Dangerous Minds) | sceny usunięte | John N. Smith | |
1996 | Noc na Manhattanie (Night Falls on Manhattan) | Sean Casey | Sidney Lumet |
1997 | Zniknięcie Garcia Lorca (Disappearance of Garcia Lorca) | Federico García Lorca | Marcos Zurinaga |
Gangster (Hoodlum) | Lucky Luciano | Bill Duke | |
1998 | W akcie desperacji (Desperate Measures) | Frank Conner | Barbet Schroeder |
1999 | Z miłości do... (Just the Ticket) | Gary Starke | Richard Wenk |
Trudny wybór (Swing Vote, TV) | Joseph Kirkland | David Anspaugh | |
2000 | Lakeboat | Guigliani | Joe Mantegna |
Miłość lub ojczyzna. Historia Artura Sandovala (For Love or Country: The Arturo Sandoval Story, TV) | Arturo Sandoval | Joseph Sargent | |
2001 | Milczenie (The Unsaid) | Michael Hunter | Tom McLoughlin |
Gra w słowa (The Man from Elysian Fields) | Byron Tiller | George Hickenlooper | |
Ocean’s Eleven: Ryzykowna gra (Ocean’s Eleven) | Terry Benedict | Steven Soderbergh | |
2003 | Przekręt doskonały (Confidence) | agent specjalny Gunther Butan | James Foley |
Zupełnie jak Mona (Just Like Mona) | Joe Pantoliano | ||
2004 | Amnezja (Twisted) | Mike Delmarco | Philip Kaufman |
Modigliani, pasja tworzenia (Modigliani) | Amedeo Modigliani | Mick Davis | |
Ocean’s Twelve: Dogrywka (Ocean’s Twelve) | Terry Benedict | Steven Soderbergh | |
2005 | Hawana – miasto utracone (The Lost City) | Fico Fellove | Andy García (także scenarzysta i producent wykonawczy) |
Uwięziona we śnie (The Lazarus Child) | Jack Heywood | Graham Theakston | |
2006 | As w rękawie (Smokin' Aces) | Stanley Locke | Joe Carnahan |
2007 | Ocean’s Thirteen | Terry Benedict | Steven Soderbergh |
Odwrócić przeznaczenie (The Air I Breathe) | Fingers | Jieho Lee | |
2008 | Cziłała z Beverly Hills (Beverly Hills Chihuahua) | Delgado (głos) | Raja Gosnell |
Zakochany Nowy Jork (New York, I Love You) | Garry | Jiang Wen | |
2009 | Różowa Pantera 2 (The Pink Panther 2) | inspektor Vicenzo Brancaleone | Harald Zwart |
City Island | Vince Rizzo | Raymond De Felitta | |
Szlak śmierci (La Linea) | Javier Salazar | James Cotten | |
2010 | Across the Line: The Exodus of Charlie Wright | Jorge Garza | R. Ellis Frazier |
2011 | 5 dni wojny (5 Days of August) | Micheil Saakaszwili | Renny Harlin |
2012 | Mroczna prawda (A Dark Truth) | Jack Begosian | Damian Lee |
Cristiada (For Greater Glory: The True Story of Cristiada) | generał Enrique Gorostieta Velarde | Dean Wright | |
2013 | Open Road | Chuck | Márcio Garcia |
Dzień w Middleton (At Middleton) | George Hartman | Adam Rodgers | |
2014 | Udając gliniarzy (Let's Be Cops) | detektyw Brolin | Luke Greenfield |
Wyrok za prawdę (Kill the Messenger) | Norwin Meneses | Michael Cuesta | |
Rob the Mob | Big Al | Raymond De Felitta | |
Rio 2 | Eduardo (głos) | Carlos Saldanha | |
2016 | Ghostbusters: Pogromcy duchów (Ghostbusters: Answer the Call ) | major Bradley | Paul Feig |
Max Steel | dr Miles Edwards | Stewart Hendler | |
Wspomnienia płatnego zabójcy (True Memoirs of an International Assassin) | El Toro | Jeff Wadlow | |
Pasażerowie (Passengers) | admirał Norris | Morten Tyldum | |
2017 | Geostorm | Andrew Palma | Dean Devlin |
2018 | Pozycja obowiązkowa (Book Club) | Mitchell | Bill Holderman |
My Dinner with Hervé (TV) | Ricardo Montalbán | Sacha Gervasi | |
Złe psy (Bent) | Jimmy Murtha | Robert Moresco | |
Mamma Mia: Here We Go Again! | Fernando Cienfuegos | Ol Parker | |
Przemytnik (The Mule) | Laton | Clint Eastwood | |
2019 | Zabójczy umysł (Against the Clock) | Gerald Hotchkiss | Mark Polish |
2020 | Przewrotny umysł (Words on Bathroom Walls) | Ojciec Patrick | Thor Freudenthal |
Ana | Rafa | Charles McDougall | |
What About Love | Peter Tarlton | Klaus Menzel | |
2021 | Barb i Star jadą do Vista Del Mar (Barb and Star Go to Vista Del Mar) | Tommy Bahama | Josh Greenbaum |
Jeden gniewny człowiek (Wrath of Man) | Agent King | Guy Ritchie | |
Big Gold Brick | Floyd | Brian Petsos | |
Dzień odkupienia (Redemption Day) | Ambasador Earl Williams | Hicham Hajji | |
Hemingway & Fuentes | Fuentes | Andy Garcia (także scenarzysta i producent) |
seriale TV
[edytuj | edytuj kod]- 1978: ¿Qué pasa, U.S.A.? jako chłopak Carmen
- 1981: Posterunek przy Hill Street (Hill Street Blues) jako uliczny dzieciak
- 1984: Napisała: Morderstwo jako biały twardziel
- 1984: Posterunek przy Hill Street (Hill Street Blues) jako Ernesto
- 1985: Alfred Hitchcock przedstawia (Alfred Hitchcock Presents) jako Alejandro
- 2001: Frasier jako Terrance (głos)
- 2003: Will & Grace jako Milo
- 2010: Top Gear - gość
- 2011: Simpsonowie (The Simpsons) jako zręczny wydawca (głos)
- 2012: Dora poznaje świat (Dora the Explorer) jako Don Kichot
- 2016: Gracze (Ballers) jako Andre Allen
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Andy García. T. 6: Kolekcja Alfred Hitchcock Przedstawia. Poznań: Oxford Educational Sp. z o.o., lipiec 2009, s. 6. ISBN 978-83-252-0467-9.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Personalidade: Andy Garcia (Cuba). InterFilmes.com. [dostęp 2018-07-25]. (port.).
- ↑ a b Andy Garcia. MYmovies. [dostęp 2018-07-25]. (wł.).
- ↑ Andy García. Walk of Fame. [dostęp 2022-08-26]. (ang.).
- ↑ Agustin Gurza: Hollywood Star Walk: Andy García. „Los Angeles Times”, 2006-04-23. [dostęp 2022-08-26]. (ang.).
- ↑ a b catholicdigest.com (2013-04-05): Andy Garcia – aktor z zasadami. Polonia Christiana. [dostęp 2017-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-25)]. (pol.).
- ↑ Andy Garcia Biography (1956–). Filmreference.com. [dostęp 2018-07-25]. (ang.).
- ↑ Andy Garcia. Rotten Tomatoes. [dostęp 2018-07-25]. (ang.).
- ↑ Andy Garcia (12 de Abril de 1956). Filmow. [dostęp 2018-07-25]. (port.).
- ↑ Decca Aitkenhead (2010-07-19): Andy Garcia: 'The problem with producing movies? You get paid last'. The Guardian. [dostęp 2017-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-25)]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Andy García w bazie IMDb (ang.)
- Andy García w bazie Filmweb
- Andy García w bazie Notable Names Database (ang.)
- ISNI: 0000000110333157
- VIAF: 117662734
- LCCN: no98086120
- GND: 122327306
- BnF: 139543886
- SUDOC: 059313374
- NKC: js20060721011
- BNE: XX827979
- NTA: 113043058
- BIBSYS: 98071629
- CiNii: DA13521323
- PLWABN: 9810560241005606
- NUKAT: n2009043138
- J9U: 987007428756405171
- CANTIC: a11774897
- CONOR: 20037987
- KRNLK: KAC2020K3626
- LIH: LNB:BED5;=lR