Barbara Lewandowska
| Imię i nazwisko |
Barbara Wiktoria Lewandowska |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość |
polska |
| Dziedzina sztuki |
literatura |
| Odznaczenia | |
     
| |
Barbara Wiktoria Lewandowska, ps. „Wirta” (ur. 16 kwietnia 1929 w Warszawie, zm. 16 września 2019 tamże) – polska pisarka, wieloletnia redaktor naczelna czasopisma „Miś”, autorka książek dla dzieci i słuchowisk radiowych. Uczestniczka powstania warszawskiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się 16 kwietnia 1929 roku w Warszawie[1][2] w rodzinie Wacława i Marianny z domu Andrzejczak[1]. W okresie okupacji niemieckiej należała do 15. Żeńskiej Drużyny Harcerskiej Szarych Szeregów[1][3]. Podczas powstania warszawskiego działała pod pseudonimem „Wirta” i pełniła funkcję sanitariuszki w Oddziale „Barry” Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa (Pluton „Dorsza”) na szlaku bojowym Stare Miasto – kanały – Śródmieście Północ[1]. Po powstaniu, jako jeńca, więziono ją najpierw w Stalagu 344 Lamsdorf, a później w Stalagu IV-B/H Zeithain[1][2].
Po wojnie ukończyła studia na Wydziale Filozoficzno-Społecznym Uniwersytetu Warszawskiego[1], w ramach którego studiowała pedagogikę i psychologię[4]. Wyszła za mąż za powstańca Jana Szymczyka[1]. W 1952 roku zadebiutowała w prasie dziecięcej, a rok później dołączyła do redakcji wydawnictwa Nasza Księgarnia, w której pracowała do 1959 roku[4]. Po okresie pracy dla Wydawnictwa Harcerskiego, przeniosła się do Polskiego Radia, dla którego napisała kilkadziesiąt słuchowisk radiowych[4]. Od 1967 roku należała do Stowarzyszenia Autorów ZAiKS[4]. Kierowała kilkoma działami tematycznymi w „Świerszczyku”[4][5]. Od lat 70. XX w. przez dwie dekady była redaktor naczelną magazynu dla dzieci „Miś”[1][4].
Publikowała wiersze i prozę dla dzieci[4][5]. W swoich utworach łączyła realizm z motywami fantastycznymi, wplatając jednocześnie elementy edukacyjne[5]. Poza słuchowiskami pisała także teksty piosenek dla radia i telewizji (najczęściej do muzyki Franciszki Leszczyńskiej) oraz dialogi do filmów i scenariusze[4].
Została odznaczona Warszawskim Krzyżem Powstańczym, Krzyżem Armii Krajowej, Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[1]. W 1974 roku otrzymała Medal Komisji Edukacji Narodowej, w 1982 roku Nagrodę Prezesa Rady Ministrów (z Janiną Krzemińską), a w 2007 roku srebrny Medal Zasłużony Kulturze „Gloria Artis”[5].
Została mianowana „Honorową Babcią” Przedszkola nr 395 w Warszawie[5], w którym odbywa się Ursynowski Przegląd Twórczości Barbary Lewandowskiej[4][5]. W 2015 roku nadano przedszkolu imię pisarki[6].
Zmarła 16 września 2019 roku w Warszawie. Została pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[3] (kwatera D22-5-8)[7].
Wybrana twórczość
[edytuj | edytuj kod]- Lato czarodziej. Halina Gutsche (ilustr.). Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1963. OCLC 836048162.
- Nie dziw się żyrafie. Barbara Baranowska (ilustr.). Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1963. OCLC 832946411.
- Nawet przedmioty mają kłopoty. Włodzimierz Terechowicz (ilustr.). Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1968. OCLC 830905437.
- Stragan pani Jesieni. Teresa Wilbik (ilustr.). Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1969. OCLC 829889947.
- Daleko i blisko. Teresa Kosińska (ilustr.). Krajowa Agencja Wydawnicza, 1976. OCLC 830985692.
- Mokry łakomczuch. Janina Krzemińska (ilustr.). Nasza Księgarnia, 1976. OCLC 804990937.
- Odlot. Elżbieta Murawska (ilustr.). Nasza Księgarnia, 1982. ISBN 83-10-08235-5.
- Poczytaj mi... Bohdan Butenko (ilustr.). Nasza Księgarnia, 1984. ISBN 83-10-08621-0.
- Kropka szczęścia. Hanna Grodzka-Nowak (ilustr.). Nasza Księgarnia , 1984. ISBN 83-10-08623-7.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i Powstańcze Biogramy – Barbara Lewandowska [online], Muzeum Powstania Warszawskiego [dostęp 2020-11-17] (pol.).
- ↑ a b Zmarła Barbara Lewandowska [online], Centralne Muzeum Jeńców Wojennych [dostęp 2020-11-17] (pol.).
- ↑ a b Barbara Wiktoria Lewandowska, Warszawa, 24.09.2019 – nekrolog [online], nekrologi.wyborcza.pl [dostęp 2020-11-17] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i Zmarła Barbara Lewandowska [online], Stowarzyszenie Autorów ZAiKS [dostęp 2020-11-17] (pol.).
- ↑ a b c d e f Barbara Lewandowska [online], Wydawnictwo „Nasza Księgarnia” [dostęp 2020-11-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-28] (pol.).
- ↑ Historia – Przedszkole 395 [online], Przedszkole 395 im. Barbary Lewandowskiej [dostęp 2020-11-17] (pol.).
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze
- Polscy twórcy literatury dziecięcej i młodzieżowej
- Jeńcy polscy w niewoli niemieckiej (powstanie warszawskie)
- Jeńcy Stalagu VIIIB/344 Lamsdorf
- Sanitariuszki w powstaniu warszawskim
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi
- Odznaczeni Krzyżem Armii Krajowej
- Odznaczeni Medalem Komisji Edukacji Narodowej
- Odznaczeni Warszawskim Krzyżem Powstańczym
- Odznaczeni Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Urodzeni w 1929
- Zmarli w 2019