Bohdan Butenko
| ||
![]() Bohdan Butenko, 28 maja 2011 | ||
Data i miejsce urodzenia | 8 lutego 1931 Bydgoszcz | |
Data śmierci | 14 października 2019 | |
Dziedzina sztuki | grafika | |
Ważne dzieła | ||
| ||
Odznaczenia | ||
![]() ![]() ![]() | ||
Strona internetowa |
Bohdan Butenko (ur. 8 lutego 1931 w Bydgoszczy, zm. 14 października 2019[1]) – polski rysownik, ilustrator i grafik, autor komiksów oraz książek, scenarzysta, projektant lalek i dekoracji dla teatrów lalkowych.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w Bydgoszczy, gdzie mieszkał z rodzicami do wybuchu II wojny światowej; okres okupacji przetrwał w Warszawie[2]. Po wojnie mieszkał w Pruszkowie, maturę zdał w Liceum Ogólnokształcącym im. Tomasza Zana w tym mieście[3]. Naukę akademicką rozpoczął w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych, która w 1950 została połączona z Akademią Sztuk Pięknych i do 1957 funkcjonowała pod nazwą Akademia Sztuk Plastycznych w Warszawie (od 1957 Akademia Sztuk Pięknych). W 1955 został absolwentem tejże uczelni. Dyplom obronił w pracowni Jana Marcina Szancera.
Karierę artystyczną rozpoczął w 1955 jako redaktor artystyczny w wydawnictwie Nasza Księgarnia. Współpracował z czasopismami dla dzieci tj. „Miś”, „Świerszczyk”, „Płomyczek”, „Płomyk”. Był twórcą postaci Gapiszona, Kwapiszona, Gucia i Cezara, ilustratorem wielu książek dla dzieci. Wykonał ponad 200 opracowanych graficznie i zilustrowanych książek (własnych i cudzych). Był również autorem scenografii dla Kabaretu Starszych Panów oraz licznych scenografii teatralnych. Przez około dwadzieścia lat współpracował z Telewizją Polską. Bohdan Butenko większość swoich prac podpisywał Butenko pinxit – z użyciem łacińskiego wyrażenia oznaczającego namalował. Stworzone przez niego postacie Gapiszona, Kwapiszona, Gucia i Cezara znalazły się na czterech znaczkach pocztowych wydanych w 2011 przez Pocztę Polską.
Członek Związku Polskich Artystów Plastyków (w latach 1955–1982) oraz Międzynarodowej Izby ds. Książek dla Młodych (IBBY). W latach 1990–2011 pełnił funkcję prezesa Fundacji Świat Dziecka, której był współzałożycielem. Opracował projekt statuetek Donga, przyznawanego przez tę instytucję[4].
Wielokrotnie nagradzany, otrzymał m.in. trzykrotnie nagrodę przyznawaną w ramach Internationale Buchkunst-Ausstellung w Lipsku, różne nagrody i wyróżnienia w konkursie PTWK „Najpiękniejsza Książka Roku”. W 1990 ilustrowana przez niego książka O Felku, Żbiku i Mamutku została uznana książką roku przez polską sekcję IBBY[5].
Wybrane wystawy[edytuj | edytuj kod]
Wystawy indywidualne: Paryż – 1964, 1966, 1992, Bratysława – 1966, Budapeszt – 1967, 1994, Tokio – 1979, Sztokholm – 1989, Berlin Zachodni – 1989, Kopenhaga – 1990, Praga – 1991, Baltimore – 1993, Warszawa – 1999, Oświęcim – 2000, Suwałki – 2001, Poznań – 2001, 2004, 2011[6], Szczecin – 2003, Sopot – 2003. Brał także udział w wystawach zbiorowych, m.in. w Biennale Ilustracji w Bratysławie, IBA w Lipsku i Międzynarodowych Targach Książki Dziecięcej w Bolonii[7].
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2011)[8]
- Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2006)[9]
- Order Uśmiechu (2012)[10]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Joanna Domańska: Butenko Abiit, non Obiit. przekroj.pl, 16 października 2019. [dostęp 2019-10-16].
- ↑ Zmarł Bohdan Butenko. Znany rysownik był rodowitym bydgoszczaninem. wyborcza.pl, 16 października 2019. [dostęp 2019-10-16].
- ↑ Irena Szymańska Horban. Bogdan Butenko – jeden z tych sławnych Zaniaków. „Przegląd Pruszkowski”. Nr 2, s. 109, 2019. [dostęp 2020-02-26].
- ↑ Nagroda Donga. polskieradio.pl, 21 kwietnia 2010. [dostęp 2012-05-30].
- ↑ Bohdan Butenko. culture.pl. [dostęp 2019-01-10].
- ↑ Wystawa Butenki w Muzeum Archidiecezjalnym. archpoznan.pl. [dostęp 2012-05-04].
- ↑ Katalog wystawy: Bohdan Butenko – ilustracje, Galeria Sztuki Współczesnej Profil, Poznań 2004, ISBN 83-918425-9-2.
- ↑ M.P. z 2011 r. nr 73, poz. 729
- ↑ Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. mkidn.gov.pl. [dostęp 2020-05-30].
- ↑ Henryka Krzywonos i Marek Plura kawalerami Orderu Uśmiechu. wp.pl, 23 marca 2012. [dostęp 2012-05-04].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Katalog wystawy: Bohdan Butenko – ilustracje, Galeria Sztuki Współczesnej Profil, Poznań 2004, ISBN 83-918425-9-2.
- Bohdan Butenko. muzeumkarykatury.pl. [dostęp 2012-07-14].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Tomasz Marciniak: Bohdan Butenko i Jego Twórczość. cartoon.com.pl, 30 października 2003. [dostęp 2012-05-04].
- Polscy autorzy komiksów
- Polscy ilustratorzy
- Polscy rysownicy
- Członkowie Związku Polskich Artystów Plastyków
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Orderem Uśmiechu
- Odznaczeni Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Ludzie urodzeni w Bydgoszczy
- Urodzeni w 1931
- Zmarli w 2019