Berysław
46°50′N 33°25′E/46,833333 33,416667 Cerkiew Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Powierzchnia |
9 km² | ||||
| Populacja (2024) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+380-5546 | ||||
| Kod pocztowy |
74300 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
BT | ||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||
Położenie na mapie obwodu chersońskiego  | |||||
| 46°50′N 33°25′E/46,833333 33,416667
| |||||
Berysław (ukr. Берислав) – miasto na południu Ukrainy, w obwodzie chersońskim, na zachodnim brzegu Zbiornika Kachowskiego na Dnieprze.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Miejsce to było miejscem osadnictwa od najdawniejszych czasów z powodu dogodnej przeprawy promowej przez rzekę Dniepr, który zwężał się tutaj do 500 kroków. Osada powstała na początku naszej ery pod nazwą Metropolis. W III-IV wieku na tym terenie istniała stolica Ostrogotów Danparsztad, istniejący do najazdu Hunów w IV wieku.. W XIV wieku – rezydencja chana Złotej Ordy Tochtamysza, który zbudował tu zamek zniszczony w 1399.
Po kampanii Witolda Kiejstutowicza w 1398 roku włączono te tereny do Wielkiego Księstwa Litewskiego budując zamek z gliny nazwany Johannisburg[2][3][4]. W miejscu tym pobierano cło dlatego nazywano je po rusińsku Wytowtowa Mytnyca (Витовтова Мытница).
W 1484 roku Turcy zbudowali na lewym brzegu Dniepru twierdzę Kyzykermen (Kazi-Kermen), ale w Rzeczypospolitej określano je najczęściej jako Tawań (Тавань) (od nazwy pobliskiej wyspy). W 1550 wzmiankowano, że prowadził tędy szlak handlowy z Krakowa do Kaffy. W XVII wieku turecka twierdza została rozbudowana i wsparta przez dwa forty na prawym brzegu Mubeurek-Kermen i Islam-Kermen oraz fort Musrit-Kermen na wyspie Tawań. Garnizon liczył 3 tys. żołnierzy mających do dyspozycji 60-80 dział[5]. Twierdzę w 1695 roku zdobyli kozacy hetmana Iwana Mazepy podczas pochodu azowskiego. W 1700 roku Turcja zawarła traktat pokojowy z Carstwem Rosyjskim, w którym zgodziła się zniszczyć twierdzę.
22 stycznia 1784 roku na ruinach twierdzy założono Berysław, który zasiedlono imigrantami z guberni połtawskiej i czernihowskiej. W 1938 roku osada otrzymała prawa miejskie. W 1975 odnotowano tutaj 93 zagrody, które zamieszkiwało 549 mężczyzn i tylko 92 kobiety.
W 1958 roku ukończono budować na Dnieprze Zbiornik Kachowski, nad którego brzegiem znalazł się Berysław.
Podczas inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 miasto okupowane, wyzwolone przez Siły Zbrojne Ukrainy 11 listopada 2022[6].
Demografia
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ https://most.ks.ua/news/url/u-misti-berislav-na-hersonschini-zalishilos-menshe-nizh-1500-meshkantsiv/
- ↑ Zdan M. Stosunki litewsko-tatarskie za czasow Witolda, Ateneum Wilenskie, r. 7, z. 3-4, Wilno, 1930, s. 543.
- ↑ Jana Długosza kanonika krakowskiego Dziejów Polskich ksiąg dwanaście / Przekl. K. Mecherzynskiego, t. 3, s. 491.
- ↑ Егоров В.Л. Историческая география Золотой Орды в XIII—XIV вв. - Глава 3. Города Золотой Орды и некоторые вопросы экономической географии государства [online], xlegio.ru [dostęp 2021-01-25] [zarchiwizowane z adresu 2015-05-16].
- ↑ Oderint Dum Probent: Ottoman defense system on Dnepr & Don rivers, 1680-90s [online], rusmilhist.blogspot.com [dostęp 2020-07-08].
- ↑ https://gfsis.org.ge/russian-monitor/view/3378
- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року. Державна служба статистики України, 2013. [dostęp 2023-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)]. (ukr.).
- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2016 року. Державна служба статистики України. Київ, 2016. стор.74
- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2021 року [online], ukrstat.gov.ua [dostęp 2022-09-17] (ukr.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Tawań, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 48.
- Tawań, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 266.
- Berysław, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 155.
