Bohdan Świderski (geolog)
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| profesor nauk przyrodniczych | |
| Specjalność: geologia | |
| Doktorat | |
| Habilitacja | |
| Profesura | |
| Uczelnia |
Państwowy Instytut Geologiczny |
Bohdan Szczęsny Świderski (ur. 30 maja 1892 w Kamieńcu Podolskim, zm. 21 lutego 1943 w Warszawie) – polski geolog[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w rodzinie Zdzisława i Łucji z Szaniawskich (zm. 1959)[2]. Ukończył gimnazjum realne im. Staszica w Warszawie (1910)[3][4][5], a następnie studiował geologię u jednego z czołowych tektoników europejskich, współtwórcy teorii płaszczowinowej budowy Alp i Tatr Maurice Lugeona. Studia zakończone doktoratem z nauk przyrodniczych i geologii u Lugeona w 1917 odbył na kilku uczelniach (Fryburg, Genewa, Lozanna[1]) w Szwajcarii, tam też pracował po studiach. Prowadził badania geologiczne współpracując ze Szwajcarską Komisją Geologiczną.
W 1918 powrócił do Polski i podjął pracę w tworzonym Państwowym Instytucie Geologicznym (PIG) w Warszawie, z którym, z krótkimi przerwami, był związany do końca życia. Do 1922 pracował w Państwowym Urzędzie Naftowym. Do 1930 pełnił kierownicze funkcje w obsłudze geologicznej koncernu naftowego Standard Nobel[1], nadal współpracując z PIG, a w latach 1936–1938 kierując w PIG-u Wydziałem Kartografii.
W 1928 habilitował się u profesora Jana Nowaka na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie podjął wykłady z zakresu geologii regionalnej i tektoniki, organizując specjalne obozy kartograficzne w Karpatach. Jako profesor tytularny UJ został mianowany profesorem nadzwyczajnym geologii i paleontologii na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Poznańskiego z dniem 27 września 1938[6]. Została mu tam powierzona katedra geologii. Głównym przedmiotem badań Świderskiego była tektonika Alp i Karpat, zarówno Tatr jak i Karpat fliszowych. Autor ponad 50 opublikowanych prac.
Po wybuchu II wojny światowej i zamknięciu uczelni poznańskiej, powrócił do Warszawy. W okresie 1940–1942 był więziony w niemieckim obozie Auschwitz-Birkenau. Zwolniony w 1942, odmówił współpracy z niemiecką służbą geologiczną w Generalnym Gubernatorstwie.
W lutym 1943 zmarł nagle na udar mózgu. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 46-2-26)[2].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
Od 2003 przyznaje się międzynarodową nagrodę im. Bohdana Świderskiego za publikacje geologiczne.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Stanisław Zieliński, Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich : podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy, emigranci - pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Warszawa: Inst. Wyd. Ligi Morskiej i Kolonialnej, 1933, s. 544.
- ↑ a b Cmentarz Stare Powązki: Bohdan Świderski, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-15].
- ↑ Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 310. [dostęp 2021-11-15].
- ↑ Szkoła im. Stanisława Staszica w Warszawie 1906–1950.
- ↑ Znani absolwenci XIV Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Staszica w Warszawie [dostęp 2023-10-13].
- ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 11, s. 455, 5 listopada 1938.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Walery Goetel [w:] Annales Societatis Geologorum Poloniae 1950 v. 19, s. 263–271.
- G. Niemczynow, Jan Burchart, 1966. Mały słownik geologiczny. Wiedza Powszechna.
- Szkoła im. Stanisława Staszica w Warszawie 1906–1950. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988, s. 495, 561. ISBN 83-06-01691-2.
- Stanisław Czarniecki, Bohdan Świderski (1892–1943) geolog i tektonik karpacki – [1].
- http://www.igf.fuw.edu.pl/GaliciaTGroup/nagroda.html – strona nagrody im. B. Świderskiego.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Publikacje Bohdana Świderskiego w bibliotece Polona