Bolesław Müller
porucznik piechoty | |
Data i miejsce urodzenia |
28 października 1897 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
kwiecień 1940 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
2 Pułk Strzelców Podhalańskich |
Główne wojny i bitwy |
Bolesław Szymon Müller (ur. 28 października 1897 w Podwołoczyskach, zm. w kwietniu 1940 w Charkowie) – polski nauczyciel, działacz społeczny, porucznik piechoty rezerwy Wojska Polskiego[1], ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Jana i Anny z Chechłowskich. W 1920 ukończył I Gimnazjum w Tarnopolu, a później odbył jednoroczną służbę wojskową w Batalionie Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 7A w Jarocinie. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 września 1932 i 331. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[2]. W 1934 posiadał przydział w rezerwie do 2 Pułku Strzelców Podhalańskich w Sanoku, w którym wcześniej odbywał ćwiczenia jako dowódca plutonu[3].
W latach trzydziestych został oddelegowany do pracy w Łukawcu jako nauczyciel. Dzięki jego zaangażowaniu została tu wybudowana cegielnia oraz nowa szkoła[4], której stał się kierownikiem. Był animatorem życia społecznego w Łukawcu, wiceprezesem Powiatowego Towarzystwa Rolniczego. Z jego inicjatywy powstała pierwsza w powiecie hodowla jedwabników.
W 1939 został zmobilizowany do 39 Pułku Piechoty w Jarosławiu. Po agresji ZSRR na Polskę dostał się do niewoli sowieckiej, najpierw przebywał w obozie w Równem, a następnie w Starobielsku[5]. Wiosną 1940 – w wieku 43 lat – został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w bezimiennej zbiorowej mogile w Piatichatkach[5], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[6]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 2068[5].
Zostawił w Łukawcu żonę Zofię z trojgiem dzieci. Pisał kilkakrotnie do rodziny, ostatnia pocztówka z 6 kwietnia 1940 zawierała wiadomość: „wyjeżdżamy dzisiaj z obozu, dokąd nie wiemy. Nie pisz, a otrzymasz dokładny nowy adres”. Dotarła do Łukawca i tu została przeadresowana na Kazachstan, bowiem Zofia Müllerowa pełniąca obowiązki nauczycielki w Łukawcu, w nocy z 13 na 14 kwietnia została wraz z trojgiem dzieci wywieziona do Kazachstanu. Tam spędziła 5 lat. Najstarszy syn Tadeusz wstąpił do armii Andersa i zginął potem w kampanii włoskiej. Renata Müller zachorowała na tyfus i zmarła. Zofia Müller wróciła w lipcu 1945 z 10-letnią córką Jadwigą.
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień kapitana[7][8][9]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[10][11][12].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Dąb pamięci poświęcony kapitanowi Bolesławowi Müllerowi został posadzony 30 września 2009 przed budynkiem Szkoły Podstawowej im. Bohaterów Września 1939 r. w Zespole Szkół Publicznych w Łukawcu (k. Lubaczowa). Opiekę nad dębem sprawują uczniowie szkoły[13].
25 września 2018 na 100-lecie odzyskania niepodległości przez Polskę odbyła się uroczystość nadania sztandaru i imienia Bolesława Müllera 25. Drużynie Harcerskiej w Łukawcu[14].
Ku jego pamięci wmurowano tablicę pamiątkową na cmentarzu komunalnym w Lubaczowie oraz tablicę w Szkole Podstawowej w Łukawcu[4] o treści „Budowniczemu i Kierownikowi Szkoły Podstawowej w Łukawcu w okresie II Rzeczypospolitej Bolesławowi Müllerowi, więźniowi Starobielska”[15].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Katyń 1940 - porucznik piech. rezerwy Bolesław Szymon Müller [online], katyn.ipn.gov.pl [dostęp 2024-09-27] (pol.).
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 91.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 574.
- ↑ a b Święto Szkoły Podstawowej im. Bohaterów Września 1939 r. w Łukawcu - Aktualności - Strona internetowa Gminy Wielkie Oczy [online], www.wielkieoczy.info.pl [dostęp 2024-11-05] (pol.).
- ↑ a b c Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 362.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 103 [dostęp 2024-09-27] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Dęby pamięci. ko.rzeszow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-13)]..
- ↑ Strona szkoły. 100-lecie odzyskania niepodległości
- ↑ Strona szkoły, historia.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Członkowie organizacji społecznych w II Rzeczypospolitej
- Jeńcy polscy obozu NKWD w Starobielsku (1939–1940)
- Nauczyciele II Rzeczypospolitej
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Charkowie
- Podporucznicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Polscy działacze rolniczy
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Urodzeni w 1897
- Zmarli w 1940
- Oficerowie 2 Pułku Strzelców Podhalańskich
- Pochowani na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu na Piatichatkach w Charkowie