Bronisław Huberman
| ||
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 19 grudnia 1882 Częstochowa | |
| Data i miejsce śmierci | 16 czerwca 1947 Corsier-sur-Vevey | |
| Instrumenty | skrzypce | |
| Zawód | skrzypek | |
| Odznaczenia | ||
 
| ||
| Strona internetowa | ||
Bronisław Huberman (ur. 19 grudnia 1882 w Częstochowie; zm. 16 czerwca 1947[1] w Corsier-sur-Vevey koło Vevey nad Jeziorem Genewskim w Szwajcarii) – polski skrzypek i pedagog żydowskiego pochodzenia. Należy do grona najwybitniejszych polskich skrzypków XX wieku.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Naukę gry na skrzypcach rozpoczął pod kierunkiem M. Michałowicza i J. Rozena. Szybko zyskał opinię „cudownego dziecka” i rozpoczął błyskotliwą karierę.
W 1892 r. podjął naukę gry na skrzypcach w Berlinie, pod kierunkiem światowej sławy pedagoga i skrzypka, Józefa Joachima. Już wtedy koncertował m.in. w Wiedniu, a rok później w Niemczech, Holandii, Belgii i Francji. Od swojego protektora i opiekuna, Jana hr. Zamoyskiego otrzymał skrzypce Gibson wykonane przez Stradivariusa.
W 1896 r. Huberman wykonał w Wiedniu koncert Brahmsa w obecności kompozytora. Rok później, po zagraniu serii koncertów w Europie, wyjechał do USA. Wkrótce stał się jednym z najbardziej znanych wirtuozów skrzypiec. Podejmował współpracę artystyczną m.in. z wiolonczelistą Pablo Casalsem i pianistą Ignacym Friedmanem. Wspólnie wykonali w 1927 r. komplet triów L. van Beethovena w ramach obchodów 100-lecia śmierci tego kompozytora.
Huberman był inicjatorem powołania Israel Philharmonic Orchestra w Tel Awiwie. Był także propagatorem idei Zjednoczonej Europy. Wygłaszał na ten temat odczyty i publikował artykuły. Zajmował się także działalnością pedagogiczną. Jego uczennicą była m.in. Irena Dubiska. Prowadził klasę mistrzowską w Akademie für Musik w Wiedniu.
Hubermanowi skradziono w roku 1936 skrzypce Stradivariusa Gibson ex Huberman z roku 1713 z garderoby artystów nowojorskiej Carnegie Hall. Złodziej, z zawodu wędrowny muzyk, zachował skradzione skrzypce do końca życia i dopiero na łożu śmierci przyznał się żonie do kradzieży. Skrzypce nabył w roku 2001 amerykański skrzypek Joshua Bell.
W Częstochowie odbywa się Międzynarodowy Festiwal Wiolinistyczny im. Bronisława Hubermana. Jego imieniem jest również nazwana Filharmonia Częstochowska.
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dziennik Łódzki, 18 czerwca 1947 r., rok III, nr 164 (714).
- ↑ Polonia Restituta. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 101 z 6 maja 1926.
- ↑ „Śpiewak” (R. 12, Nr 2), 1931, s. 8.
Bibliografia (wybór)[edytuj | edytuj kod]
- Piotr Szalsza, Bronisław Huberman czyli pasje i namiętności zapomnianego geniusza, Muzeum Częstochowskie, Częstochowa 2001
- Jan Prosnak, Huberman Bronisław (hasło), w: Słownik Muzyków Polskich, tom 1, red. J. M. Chomiński, PWM, Kraków 1964, s. 187-188
- Zofia Helman, Huberman Bronisław (hasło), w: Encyklopedia Muzyczna PWM, część biograficzna, tom 4. - hij, red. E. Dziębowska, PWM, Kraków 1993, s. 312-313
- Marian Fuks, Księga sławnych muzyków pochodzenia żydowskiego, Wydawnictwo "Sorus", Żydowski Instytut Historyczny, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Poznań – Warszawa 2003, s. 152-154
- Polski Słownik Judaistyczny. Dzieje. Kultura. Religia. Ludzie, tom 1, red. Z. Borzymińska i R. Żebrowski, wyd. Prószyński i Spółka, Warszawa 2003, s. 620
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Szersza biografia B. Hubermana
- Artykuł w Dużym Formacie Gazety Wyborczej dotyczący historii skrzypiec Stradivariusa, niegdyś należących do B. Hubermana