Przejdź do zawartości

Byczeń

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Byczeń
wieś
Ilustracja
Zespół młyna wodnego w Byczeniu
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

ząbkowicki

Gmina

Kamieniec Ząbkowicki

Liczba ludności (2011)

403[2]

Strefa numeracyjna

74

Kod pocztowy

57-230[3]

Tablice rejestracyjne

DZA

SIMC

0852602

Położenie na mapie gminy Kamieniec Ząbkowicki
Mapa konturowa gminy Kamieniec Ząbkowicki , w centrum znajduje się punkt z opisem „Byczeń”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Byczeń”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Byczeń”
Położenie na mapie powiatu ząbkowickiego
Mapa konturowa powiatu ząbkowickiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Byczeń”
Ziemia50°31′20″N 16°54′17″E/50,522222 16,904722[1]

Byczeń (niem. Baitzen[4]) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie ząbkowickim, w gminie Kamieniec Ząbkowicki.

Integralne części wsi Byczeń[5]
SIMC Nazwa Rodzaj
nie nadano Duży Byczeń część wsi
nie nadano Mały Byczeń część wsi

Toponimia

[edytuj | edytuj kod]

Niemiecki nauczyciel Heinrich Adamy swoim dziele o nazwach miejscowości na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia nazwę Baitzen oraz słowiańską Bycen. Obie nazwy zawiązują do byka – samca krowy.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

We wsi istniał średniowieczny gródek, stanowiący centrum posiadłości obejmującej okoliczne wsie, należący do jednej z gałęzi znanej śląskiej rodziny szlacheckiej Pogorzelów. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1183 r. W XIII i XIV w. była posiadłością rycerską. W 1346 wieś stała się własnością cysterską, aż do czasów sekularyzacji w 1810 roku. Kościół we wsi, który był wymieniany już w 1283, został objęty przez zakonników. W 1393 wymienia się pierwszego sołtysa dziedzicznego, w 1397 karczmę. Wieś została zniszczona podczas najazdu husytów w 1427 oraz podczas wojny trzydziestoletniej[6]. W 1765 we wsi mieszkało 13 kmieci, 19 zagrodników, 28 chałupników i 6 rzemieślników[7].

Podział administracyjny

[edytuj | edytuj kod]

W latach 1954–1968 w granicach osiedla Kamieniec Ząbkowicki[8][9].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wałbrzyskiego.

12 listopada 1946 nadano miejscowości polską nazwę Byczeń[4].

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

W 1933 r.[10] w miejscowości mieszkały 643 osoby, a w 1939 r.[11] – 581 osób[12]. W 2009 r. było ich 425[13], a w roku 2011 liczba mieszkańców spadła do 403[2].

Liczba ludności Byczenia

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]

Do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa wpisane są[14]:

  • kościół parafialny pw. św. Marcina z XVIII wieku
  • plebania, obecnie dom mieszkalny nr 18
  • zespół młyna wodnego (nr 88) z lat 1899–1939:
    • młyn
    • budynek mieszkalno-administracyjny
    • siłownia
    • tartak
    • obora
    • stodoła

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 13929
  2. a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 110 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. a b Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
  5. Otwarte Dane [online], dane.gov.pl [dostęp 2023-08-15].
  6. Byczeń – Na Szlaku [online] [dostęp 2023-11-04] (pol.).
  7. Jerzy Organiściak, Szlak Cysterski na Ziemi Ząbkowickiej, s. 12-13 (pol.).
  8. Dz.U. z 1957 r. nr 59, poz. 317, vide gromada Kamieniec Ząbkowicki
  9. Dz.U. z 1968 r. nr 21, poz. 133
  10. Stan na 16 czerwca.
  11. Stan na 17 maja.
  12. Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Frankenstein. 2006. [dostęp 2013-03-11]. (niem.).
  13. BDL :: Bank Danych Lokalnych. Główny Urząd Statystyczny, 2012. [dostęp 2013-03-11]. (pol.).
  14. Architektura: Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków - stan na 31 grudnia 2012 r. – woj. dolnośląskie. Narodowy Instytut Dziedzictwa, 2013-01-07. s. 243. [dostęp 2013-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)]. (pol.).