C. Robert O’Dell

Charles Robert (Bob) O’Dell

Bob O’Dell (2004)
Państwo działania	Stany Zjednoczone
Data urodzenia	1937
Alma Mater	Uniwersytet Illinois
Nauczyciel akademicki
Uczelnia	University of Chicago
Okres zatrudn.	1964–1972

Charles Robert (Bob) O’Dell (ur. w 1937) – amerykański astronom. Brał ważny udział w budowie Kosmicznego Teleskopu Hubble’a oraz Centrum Astronomicznego im. M. Kopernika PAN w Warszawie (CAMK).

Życiorys

W 1959 r. uzyskał licencjat na Uniwersytecie Illinois, a trzy lata później doktorat na Uniwersytecie Wisconsin. W ciągu kolejnej dekady pracował w California Institute of Technology, Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley i University of Chicago (w latach 1966–1972 był dyrektorem Obserwatorium Yerkes, a w latach 1967–1972 także całego Wydziału Astronomii i Astrofizyki). W latach 70. był członkiem komitetu powołanego przez National Academy of Sciences do spraw obchodów 500-lecia urodzin Mikołaja Kopernika. O’Dell wizytował Polskę jako przedstawiciel tego komitetu w 1971 r. Jego spotkania z polskimi uczonymi i władzami zaowocowały przekazaniem przez amerykańską National Science Foundation funduszy na powołanie CAMK. Początkowo głównym narzędziem badawczym w CAMK-u był komputer PDP 11/45 zakupiony ze środków zebranych podczas kolacji, której pomysłodawcą był O’Dell. Kolacja ta odbyła się w Hotelu Waldorf-Astoria w Nowym Jorku i przyniosła dochód 130.000 dolarów. Od jesieni 1972 do 1982 r. O’Dell pełnił funkcję głównego naukowca (ang. Project Scientist) Kosmicznego Teleskopu Hubble’a i wicedyrektora Centrum Lotów Kosmicznych im. George’a C. Marshalla. Brał udział w opracowaniu idei działania Space Telescope Science Institute (STScI), który zarządza naukowymi aspektami Teleskopu Hubble’a. Od 1982 r. afiliowany jest w Uniwersytecie Rice'a, a od 2000 r. na Uniwersytecie Vanderbilta.

Od 1962 r. jest członkiem Astronomical Society of the Pacific i American Astronomical Society (którego był skarbnikiem w latach 1988–1996), a od 1964 r. American Association for the Advancement of Science i Międzynarodowej Unii Astronomicznej.

Zajmował się badaniem mgławic (szczególnie planetarnych) oraz procesami formowania się gwiazd. W latach 60. zmierzył zawartość helu w gromadzie kulistej M15, która okazała się wyższa niż wcześniej przewidywano. Za swoje największe odkrycie z wykorzystaniem teleskopu Hubble’a uważa odkrycie dysków protoplanetarnych w Mgławicy Oriona.

Nagrody

W 1978 r. otrzymał Order Zasługi. W następnym roku został pierwszym członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Astronomicznego. W 1991 r. NASA odznaczyła go Public Service Medal. W 1997 r. został członkiem zagranicznym PAN. W 1996 r. otrzymał Nagrodę Humboldta. Uniwersytet Illinois przyznał mu doktorat honoris causa w 2001 r. CAMK przyznał O’Dellowi medal w 2012 r. W styczniu 2022 r. American Astronomical Society wyróżniło go tytułem Fellow AAS za wkład w budowę Kosmicznego Teleskopu Hubble’a oraz Space Telescope Science Institute, a także wieloaspektowe badania mgławic.

Linki zewnętrzne

• Zdjęcia w Archiwum Fotograficznym University of Chicago
• Wywiad z O’Dellem z 21.05.1985 – część I, II i III (Biblioteka i Archiwum Nielsa Bohra)