Cezary z Arles
biskup | |
Rzeźba znajdująca się w kościele św. Cezarego w dzielnicy La Roquette w Arles | |
Data i miejsce urodzenia |
470 albo 471 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
27 sierpnia 542 |
Czczony przez | |
Wspomnienie |
27 sierpnia |
Cezary z Arles (łac. Caesarius Arelatensis; ur. 470/471 w rejonie Chalon-sur-Saône, zm. 27 sierpnia 542 w Arles) – mnich, biskup Arles w latach 503–542, prymas Galii Zaalpejskiej, święty Kościoła katolickiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Cezary urodził się w 470 albo 471 roku w Chalon-sur-Saône w majętnej rodzinie o rzymskim rodowodzie[1]. Miał co najmniej dwie siostry, z których jedna miała na imię Cezaria i została mniszką[2]. W domu rodzinnym odebrał podstawowe wykształcenie i zdobył doświadczenie w prowadzeniu i zarządzaniu gospodarstwem[3]. Mając osiemnaście lat postanowił zostać duchownym i zgłosił się do miejscowego biskupa Sylwestra[4]. Sylwester przyjął go do formacji początkowej, która była surowa, bowiem wzorowana na wspólnotach kontemplacyjnych[5]. Trzy lata później Cezary opuścił dom biskupi i wstąpił do surowszego, monastycznego klasztoru leryńskiego[6]. Jego rodzina stanowczo sprzeciwiła się temu krokowi, a matka Cezarego wysłała służbę, by siłą sprowadzili syna z powrotem[7]. Cezaremu udało się ominąć zasadzkę i dotarł do klasztoru, gdzie spędził około dziesięciu lat, studiując Pismo Święte i dzieła Ojców Kościoła, praktykując ascezę i uczynki miłosierdzia[8]. Z powodu zbyt ascetycznego życia podupadł na zdrowiu i musiał opuścić klasztor i udać się do Arles[9]. Rozpoczął tam studia literackie pod kierunkiem Juliana Pomeriusza[10]. Wkrótce potem je przerwał i dzięki swojemu powinowatemu, biskupowi Eoniuszowi, przyjął święcenia diakonatu i prezbiteratu[10].
Jego pierwszym zadaniem było objęcie stanowiska opata w miejscowym klasztorze, które było nieobsadzone z powodu śmierci poprzedniego opata[11]. W ciągu trzech lat pełnienia tej funkcji Cezary pilnował, aby mnisi przestrzegali ascezy i napisał dla nich specjalną regułę zakonną[11]. Po śmierci Eoniusza, około 503 roku nowym biskupem został wybrany Cezary[12].
Krótko po objęciu stolicy biskupiej, został niesłusznie oskarżony o spiskowanie przeciwko władcy miasta – królowi Wizygotów Alarykowi II, przez co został tymczasowo zesłany do Bordeaux[12]. W latach 507-508 Arles zostało oblężone przez Burgundów i Franków, a Cezary ponownie został fałszywie posądzony o kontakty z najeźdźcami i wtrącony do więzienia[13]. Swoją niewinność musiał udowodnić przed królem Teodorykiem w Rawennie, co zakończyło się powodzeniem[13]. Król obdarował go darami, za które biskup wykupił więźniów pochodzących z okolic Arles[13]. Następnie udał się do Rzymu, gdzie spotkał się z papieżem Symmachusem, od którego otrzymał tytuł wikariusza apostolskiego Galii[14]. Po powrocie do Arles kontynuował pracę duszpasterską, uczestniczył w synodach i pracował nad swoimi pismami[15]. W lipcu 529 roku przewodniczył synodowi w Orange, który potępił semipelagianizm, odwołując się do nauk Augustyna z Hippony i zakończył działalność jego wyznawców w Galii[16]. Brał także udział w synodach w Agde (506), Alres (524) i Carpentras (527)[17]. Walcząc z herezją arian szerzoną przez Wizygotów i Ostrogotów napisał kilka traktatów teologicznych: O tajemnicy Trójcy Świętej, Skrót nauki przeciw heretykom i O łasce[18].
Zmarł 29 sierpnia 543 roku w Arles[19].
Pisma
[edytuj | edytuj kod]Był autorem m.in. wczesnych reguł monastycznych dla kobiet („Reguła dla dziewic”) oraz komentarzy do Księgi Rodzaju i do Apokalipsy św. Jana.
- Kazania. przeł. Stefan Ryznar. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej, 1989.
- Pisma monastyczne. przeł. Ewa Czerny, Małgorzata Borkowska, Jarosław Piłat. Kraków-Tyniec: 1994. ISBN 83-8543-322-8.
- Homilie do Księgi Rodzaju, Sermones 81-83,Sermones de Scriptura cz. I, CCL 103, wyd. G. Morin /Maredsous 1953/ w: Homilie do Księgi Rodzaju. Objaśnienie Apokalipsy św. Jana. przeł. Antoni Żurek. Kraków: Wydawnictwo M, 2002, s. 25–84. ISBN 83-7221-365-8.
- Objaśnienie Apokalipsy św. Jana (S. Caesarii episcopi Arelatensis opera omnia, vol. 2, /Maredsous 1942/, s. 210–277), w: dz. cyt. s. 85–162.
- Pisma dogmatyczne i egzegetyczne. przeł. Anna Strzelecka. Poznań: Wydział Teologiczny UAM, 2004. ISBN 83-8936-166-3.
Kult
[edytuj | edytuj kod]Został pochowany w krypcie Bazyliki Najświętszej Maryi Panny[19]. W 732 roku grób został zniszczony podczas najazdu Saracenów, ale odbudowano go w 882 roku[19]. Ostatecznie zniszczony został podczas rewolucji francuskiej, a relikwie przepadły[19]. Jedyne co pozostało to dwa paliusze, para sandałów i miedziana sprzączka od pasa[19].
Wspomnienie liturgiczne świętego Cezarego w Kościele katolickim obchodzone jest 27 sierpnia[20].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Germain Morin (wydawca wydań krytycznych dzieł Cezarego z Arles)
- kult świętych
- modlitwa za pośrednictwem świętego
- synod w Arles
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Żurek 2003 ↓, s. 13, 15.
- ↑ Żurek 2003 ↓, s. 13.
- ↑ Żurek 2003 ↓, s. 15.
- ↑ Żurek 2003 ↓, s. 16.
- ↑ Żurek 2003 ↓, s. 17-18.
- ↑ Żurek 2003 ↓, s. 18.
- ↑ Żurek 2003 ↓, s. 21.
- ↑ Żurek 2003 ↓, s. 20-21.
- ↑ Żurek 2003 ↓, s. 25.
- ↑ a b Żurek 2003 ↓, s. 26.
- ↑ a b Żurek 2003 ↓, s. 33.
- ↑ a b Żurek 2003 ↓, s. 34.
- ↑ a b c Żurek 2003 ↓, s. 35.
- ↑ Żurek 2003 ↓, s. 36.
- ↑ Żurek 2003 ↓, s. 36-37.
- ↑ Żurek 2003 ↓, s. 54-55.
- ↑ Żurek 2003 ↓, s. 53.
- ↑ Żurek 2003 ↓, s. 74-75.
- ↑ a b c d e Żurek 2003 ↓, s. 38.
- ↑ Cäsarius von Arles. Ökumenisches Heiligenlexikon. [dostęp 2023-10-03]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (niem.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Grzegorz Jaśkiewicz. Problematyka moralna w kaznodziejstwie Cezarego z Arles. „Wrocławski Przegląd Teologiczny”. 20 (2012). s. 97–106. ISSN 1231-1731.
- Cezary z Arles. W: Jan Szymusiak, Marek Starowieyski: Słownik wczesnochrześcijańskiego piśmiennictwa. Poznań: 1971, s. 102–103. (pol.).
- Antoni Żurek: Cezary z Arles. Kraków: WAM, 2003. ISBN 83-7318-053-2. (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Arles w czasach Cezarego na opoka.org.pl
- Św. Cezary z Arles (27 VIII) na www.swietycezary.pl
- ISNI: 0000000118454017
- VIAF: 102305735, 315721066, 1314154380908730290190, 337158790620438851156, 264378375, 273167867497123060003, 23147121772626392498, 3153168048987438410009
- LCCN: n87833855
- GND: 118666509
- LIBRIS: 1zcff7vk0r2h2ls
- BnF: 118947651
- SUDOC: 026761734
- SBN: CFIV052438
- NLA: 50213311
- NKC: jcu2010571268
- NTA: 069618674
- BIBSYS: 90318096
- CiNii: DA03313895
- Open Library: OL148383A
- PLWABN: 9810695721405606
- NUKAT: n95200442
- J9U: 987007259335705171
- PTBNP: 1571461
- CANTIC: a10656789
- ΕΒΕ: 97356
- LIH: LNB:nmG;=By