Chryzokola

Chryzokola
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	uwodniony krzemian miedzi ((Cu;Al)2H2Si2O5(OH)4 • nH2O)
Twardość w skali Mohsa	2,5 – 3,5
Przełam	muszlowy, bardzo kruchy
Łupliwość	brak
Układ krystalograficzny	ortorombowy
Gęstość minerału	2,0-2,3 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	niebieski, zielony, niebieskozielony w różnych odcieniach, rzadko czarny i brązowy
Rysa	biała do jasnozielonej
Połysk	szklisty, woskowy, matowy

Chryzokola – pospolity i szeroko rozpowszechniony minerał z gromady krzemianów. Nazwa pochodzi od greckich słów chryzos i kolla oznaczających złoto oraz klej. W starożytności minerał był używany jako spoiwo przy łączeniu złota.

Właściwości

Tworzy wyłącznie skupienia skrytokrystaliczne: nerkowe, groniaste, kuliste, także naskorupienia. Jest minerałem kruchym, półprzeświecającym. Często zawiera domieszki glinu, żelaza, manganu. Często tworzy mieszaniny z turkusem i malachitem. Barwi płomień na zielono, rozkłada się w kwasach.

• Barwa: Mieszanina chryzokoli z kwarcem oraz tlenkami Cu, Fe, Mn wykazuje barwę brązową i czarną
• Pleochroizm: słaby
• Widmo absorpcyjne: niediagnostyczne
• Luminescencja: brak
• Inkluzje: liczne

Występowanie

Minerał strefy utleniania złóż rud miedzi.

Miejsca występowania: Ural, Stany Zjednoczone, Meksyk, Chile, Kongo, Demokratyczna Republika Konga, Izrael.

W Polsce nieliczne wystąpienia w Kletnie, Jabłowie, Miedziance.

Zastosowania

• lokalna, podrzędna ruda miedzi
• poszukiwana przez kolekcjonerów
• wykorzystywana jako kamień ozdobny i dekoracyjny
• do wyrobu drobnej galanterii
• do wyrobu artystycznej biżuterii
• Czysta chryzokola ze względu na małą twardość i dużą kruchość znajduje niewielkie zastosowanie w jubilerstwie. Wraz z krzemionką tworzy często postać żelu o twardości ok. 6 i w tej postaci jest wykorzystywana w jubilerstwie.

Zobacz też

• minerał, turkus, malachit

Bibliografia

• Autor: Olaf Medenbach, Cornelia Sussieck-Fornefeld: Leksykon przyrodniczy. Minerały. Warszawa: Świat Książki, 1995, s. 216. ISBN 83-7129-194-9.
• Artykuł: o chryzokoli