Cuberdon
Cuberdon (l.mn. cuberdons) – tradycyjny belgijski purpurowy słodki cukierek malinowy mający kształt stożka o lekko twardej cienkiej skórce z gęstym syropem w środku[1][2][3], którego obowiązkowym składnikiem jest guma arabska.
Cukierek został wynaleziony przez aptekarza z Gandawy. Według oryginalnej receptury jest produkowany w fabryce cukierniczej w Eeklo[4].
Inne nazwy[edytuj | edytuj kod]
Nieoficjalnie w języku flamandzkim cukierek nazywany jest także neus (j.pol. nos) ze względu na to, że wyglądem przypomina nos, Gentse neus, topneus, tsoepke lub neuzeke[3][5]. W języku francuskim te cukierki noszą nazwę chapeau de curé[6].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Dokładne pochodzenie nazwy cukierków, jak i ich receptury, nie jest znane[7].
Można spotkać się z twierdzeniem, że receptura cukierków cuberdons powstała przez przypadek w 1873 roku, gdy aptekarzowi De Vynck z Gandawy nie udał się przygotowywany syrop przeciwkaszlowy z gumą arabską jako środkiem zagęszczającym i wyrzucił go do kubła, w którym były resztki mąki, albo że wyrzucił pozostałości po produkcji syropu. Następnego dnia zauważył, że syrop stwardniał, lecz po przełamaniu był w środku płynny. Aptekarz postanowił zachować i udoskonalić recepturę, po czym zaczął sprzedawać produkt jako słodycze: twarde na zewnątrz z gęstym syropem w środku[3][6].
Od 1954 roku fabryka cukiernicza Geldhof z Eeklo produkuje cukierki według starej receptury, spisanej przez Antoinego Geldhofa, założyciela firmy, którego nauczył robienia cuberdons wnuk wynalazcy tych cukierków w 1939 roku w cukierni w Gandawie, gdzie 14-letni wówczas Geldhof rozpoczął naukę zawodu[3][8].
Fabrykant Confiserie 2000 z Evergem posługuje się przepisem uzyskanym w końcu lat 70. XX wieku, następnie dopracowanym i udoskonalonym przez tę firmę[7].
Współczesność[edytuj | edytuj kod]
Cukierki cuberdons produkowane przez Geldhof Confiserie z Eeklo zostały w 2009 roku uznane przez Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM) za flamandzki produkt lokalny[3].
Cukierki są dostępne prawie wyłącznie w Belgii i nie są eksportowane ze względu na ograniczony termin przydatności do spożycia[5]. Można je kupić na targach, jarmarkach, imprezach i w wybranych sklepach cukierniczych[7] oraz niektórych sieciach handlowych[6]. Fabryka cukiernicza Geldhof z Eeklo produkuje dziennie około 8 ton cuberdons[9].
Tradycyjne cuberdons mają fioletowy kolor i są o smaku malinowym. Współcześnie na rynku dostępne są również inne warianty smakowe: truskawkowy, jabłkowy, amaretto, czekoladowy[5] czy cytrynowy i pomarańczowy[4]. W sumie można spotkać w handlu 30 różnych wariantów smakowych[9]. Cuberdons są dostępne w dwóch rozmiarach: większe i mniejsze[8]. Większe mają 3,5 cm wysokości i ważą około 20 gramów, mniejsze mają 3 cm wysokości i ważą 12 gramów[4].
Cukierki mogą być wykorzystywane jako jeden ze składników do przygotowywania deserów[7].
W handlu znajduje się także syrop oraz posypka o smaku cuberdons do garnirowania deserów[8].
Receptura[edytuj | edytuj kod]
Tradycyjne cukierki cuberdons są wytwarzane z cukru, syropu glukozowego, wody, gumy arabskiej, skrobi i naturalnego aromatu malinowego, który nadaje im charakterystyczny fioletowy kolor (obok innych substancji barwiących tj. E120, E153 czy współcześnie także dodawanego syntetycznego barwnika E131[6]) i owocowy smak[5]. Masa cukrowa łączona jest za pomocą gumy arabskiej, pochodzącej z Sudanu[3][5]. Guma musi zostać upłynniona i gotowana z cukrem w kadziach. Gotowym syropem wypełniane są stożkowate otwory odciśnięte w mące, a następnie przez wiele godzin ma miejsce proces powolnego pieczenia w piecu o niewysokiej temperaturze[9]. Po 6 dniach w piecu cukierki są gotowe[10]. Dokładna receptura i technologia produkcji jest przez wytwórców objęta tajemnicą[5].
Data ważności[edytuj | edytuj kod]
Termin przydatności do spożycia wynosi zaledwie 8 tygodni, gdyż syrop w środku ulega scukrzeniu w ciągu kilku tygodni[3][5]. Początkowo cieniutka skórka staje się wraz z upływem czasu coraz grubsza[7]. Najlepiej jest degustować cuberdons, gdy są jak najświeższe[7]. Niemniej jednak cukierki można spożywać do roku od terminu ich wyprodukowania[9]. Cukierki należy przechowywać w oryginalnym opakowaniu w temperaturze pokojowej, a nie w lodówce[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Christophe Declercq: Icecreations. Lannoo Meulenhoff, 2013. ISBN 978-9401407144.
- ↑ Georges Lebouc: Dictionnaire de belgicismes. Lannoo Uitgeverij, 2006, s. 236. ISBN 978-2-87386-477-4.
- ↑ a b c d e f g De originele ambachtelijke cuberdon uit Gent (Eeklo). streekmarkt.be. [dostęp 2022-11-05]. (niderl.).
- ↑ a b c d Confiserie Geldhof: Even neuzen: 10 weetjes over de Cuberdon. conf-geldhof.be, 2021. [dostęp 2022-11-07]. (niderl.).
- ↑ a b c d e f g Bert Vissers: Cuberdon of Gentse neus. streekmarkt.be, 2018. [dostęp 2022-11-05]. (niderl.).
- ↑ a b c d André Huyghebaert: De Inspecteur proeft cuberdons. radio2.be, 03-03-2022. [dostęp 2022-11-07]. (niderl.).
- ↑ a b c d e f Cuberdons. streekproduct.be. [dostęp 2022-11-05]. (niderl.).
- ↑ a b c Confiserie Geldhof: Cuberdons. cuberdonsgeldhof.be. [dostęp 2022-11-06]. (niderl.).
- ↑ a b c d Saar Sinnaeve: Geldhof, een neus voor perfectie. De Tijd, 2013. [dostęp 2022-11-07]. (niderl.).
- ↑ Reportage over de Gentse Neuzenoorlog. BBC Travel, 2017. [dostęp 2022-11-07]. (ang.).