Czarna Wisełka
 Czarna Wisełka przy ścieżce dydaktyczno-przyrodniczej na Baranią Górę | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Potok | |
| Długość | ok. 9 km |
| Źródło | |
| Miejsce | Barania Góra |
| Wysokość |
1148 m n.p.m. |
| Współrzędne | |
| Ujście | |
| Recypient | Jezioro Czerniańskie |
| Miejsce | |
| Współrzędne | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Czarna Wisełka – jeden z potoków źródłowych rzeki Wisły[1] w Beskidzie Śląskim. Długość ok. 9 km. Źródła na południowo-zachodnich stokach masywu Baraniej Góry. Źródła mają postać wykapów, czyli drobnych cieków wodnych o przepływie poniżej 1 l/s, wypływających z młak i małych kałuż tworzących się na słabiej nachylonych, podmokłych zboczach, opadających ku południowemu zachodowi spod zwornikowego Wierchu Wisełki. Teren źródlisk zajmuje dość rozległy obszar na średniej wysokości ok. 1150 m n.p.m.[2] Mapy sytuują je na wysokości 1148 m n.p.m., ok. 400 m (w linii prostej) na wschód od wzniesienia Równiańskiego Wierchu[3].
Wincenty Pol, który uznawał Czarną Wisełkę za główny tok źródłowy Wisły, pisał tak o niej w swojej pracy pt. „Rzut oka na północne stoki Karpat” (1851): Nastaje u 8 silnych źródeł na Beskidzie, na górze Barani pod Czarnym Werchem[4].
W swym górnym biegu potok płynie generalnie w kierunku południowo-zachodnim i przepływa ok. 250 m na wschód od schroniska PTTK na polanie Przysłop[3]. Niżej skręca ku zachodowi. Tu przyjmuje z prawego brzegu swoje jedyne dwa większe dopływy: potok Wolny (koło gajówki Piłka, na wys. ok. 735 m n.p.m.) i potok Koźli Wierch (na wysokości ok. 685 m n.p.m.). Następnie wykręca ku północnemu zachodowi i płynąc wąską, głęboką i zupełnie zalesioną doliną wpada (na wysokości 547 m n.p.m.) do Jeziora Czerniańskiego[3]. W zbiorniku tym potok łączy się z Białą Wisełką. Potok który wypływa z Jeziora Czerniańskiego nazywa się Wisełką, a po przyjęciu wód Malinki przyjmuje nazwę Wisły[5].
Cały tok Czarnej Wisełki objęty jest rezerwatem przyrody „Wisła”, chroniącym głównie pstrąga potokowego[6].
Wzdłuż Czarnej Wisełki przebiega droga asfaltowa, którą poprowadzony jest czarny szlak turystyczny i ścieżka dydaktyczna. Z doliny odchodzi asfaltowa droga na przełęcz Stecówka oraz szlaki turystyczne:
– do Schroniska PTTK na Przysłopie pod Baranią Górą 30 min, z powrotem 20 min;- – na przełęcz Kubalonka 2:05 h, z powrotem 1:15 h;
– do Koniakowa-Pietraszyny przez Gańczorkę 2:15 h, z powrotem h;
– do Kamesznicy 1:35 h, z powrotem 1:55 h;
– do Mlaskawki 1 h, z powrotem 1:25 h.
-
Wykapy Czarnej Wisełki -
Czarna Wisełka w górnym biegu
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 42, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ Mirosław Barański, Beskid Śląski. Przewodnik, wyd. 2, Pruszków: Oficyna Wydawnicza REWASZ, 2019, s. 237–239.
- ↑ a b c Mapa geoportalu [online] [dostęp 2024-02-16].
- ↑ Wincenty Pol, Rzut oka na północne stoki Karpat, Kraków 1851, s. 40.
- ↑ Środowisko geograficzne polskiego Śląska Cieszyńskiego, [w:] Henryk Mróz, Śląsk Cieszyński, Środowisko naturalne, Cieszyn: Macierz Ziemi Cieszyńskiej, 1997, s. 24, ISBN 83-903589-9-9.
- ↑ Mapa turystyczna [online] [dostęp 2024-02-16].
