Czarny Młyn (powieść)
Okładka drugiego wydania książki, Instytut Wydawniczy Latarnik, 2015 r. | |||
Autor | |||
---|---|---|---|
Tematyka | |||
Typ utworu | |||
Data powstania |
2010 | ||
Wydanie oryginalne | |||
Miejsce wydania | |||
Język | |||
Data wydania |
marzec 2011 | ||
Wydawca | |||
|
Czarny Młyn – przygodowo-fantastyczna powieść grozy dla młodzieży Marcina Szczygielskiego. Pierwszym wydawcą książki był Stentor (2011 r.), kolejne wydania ukazują się nakładem Instytutu Wydawniczego Latarnik (od 2015 r.)[1].
Fabuła
[edytuj | edytuj kod]Dwójka rodzeństwa – Iwo i niepełnosprawna Mela – są jednymi z mieszkańców małej wioski Młyny położonej w centralnej Polsce. Młyny, które kiedyś były dobrze prosperującą, zamożną miejscowością, to dziś zapomniane przez wszystkich, opustoszałe miejsce. Z jednej strony graniczą z bagnami, na które pobliska przetwórnia zbóż przez lata odprowadzała toksyczne ścieki; z drugiej – z lasem słupów trakcji wysokiego napięcia; a z trzeciej – z autostradą A2. Jedyna gruntowa droga ze wsi do najbliższej miejscowości prowadzi obok ruin dawnego PGR-u z dominującym nad nimi, spalonym olbrzymim betonowym wiatrakiem. W Młynach nikt nie hoduje zwierząt i nie uprawia roślin. Większość domów jest opuszczona – ich mieszkańcy wyjechali w poszukiwaniu pracy i lepszych miejsc do życia. We wsi pozostało kilkanaście rodzin i niewielka grupa dzieci, z którymi Iwo i Mela spędzają czas. Matka obojga jest kelnerką w restauracji mieszczącej się przy autostradowej stacji benzynowej odległej od Młynów o kilkadziesiąt kilometrów, a ich ojciec jakiś czas temu wyjechał do Norwegii w poszukiwaniu pracy. Dziećmi opiekuje się na co dzień Babka – stara, przygłucha ciotka ich ojca. Pewnego letniego dnia połamane skrzydła spalonego Czarnego Młyna zaczynają się obracać, a w wiosce następuje seria dziwnych, tajemniczych zdarzeń. Znikają wszystkie urządzenia elektryczne i elektroniczne, a temperatura spada nagle. Z nieba zaczyna sypać śnieg, zamarza woda w studniach. Po kilku dniach znikają wszyscy dorośli – poza głuchą Babką, która okazuje się odporna na biegnący od Czarnego Młyna zew. Dzieci zostają same. Uświadamiają sobie sprawę, że za zaistniałą sytuację odpowiedzialny jest Czarny Młyn i postanawiają stanąć z nim do walki[2][3][4][5][6][7][8][9].
Przesłanie
[edytuj | edytuj kod]Powieść Czarny Młyn przede wszystkim przestrzega przed zagrożeniem, jakim staje się konsumpcyjny stosunek do życia – przedmioty gromadzone przez ludzi przejmują nad nimi kontrolę i zamieniają ich w bezrozumne automaty. To także dystopijny, prosozologiczny horror – Młyny stają się jałową, półmartwą wsią–widmo w wyniku braku poszanowania dla natury (działalność kombinatu przetwarzającego zboża) i wybudowania obok niej węzła trakcji elektrycznej oraz autostrady. Książka zwraca także uwagę na problemy osób niepełnosprawnych i ich możliwości funkcjonowania w społeczeństwie – ułomna Mela, siostra głównego bohatera, okazuje się jedyną osobą, która jest w stanie stawić czoła złu, które zagnieździło się w Czarnym Młynie i jedyną osobą, która potrafi je pojąć. Równoległymi wątkami powieści są zagadnienie emigracji zarobkowej rodziców i poczucie osierocenia ich pozostawionych w kraju dzieci, a także marginalizacja ekonomiczna i kulturalna mieszkańców wsi[10].
Nagrody i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- 2010 – Grand Prix II. Konkursu Literackiego im. Astrid Lindgren na książkę dla dzieci i młodzieży[11]
- 2010 – I Nagroda w II. Konkursie Literackim im. Astrid Lindgren w kategorii powieści dla dzieci w wieku od dziesięciu do czternastu lat[12]
Ekranizacja
[edytuj | edytuj kod]- 2020: Polska – Czarny Młyn, reżyseria Mariusz Palej, scenariusz Magdalena Nieć i Katarzyna Stachowicz-Gacek, produkcja TFP[13]
Informacje dodatkowe
[edytuj | edytuj kod]W niektórych szkołach podstawowych powieść Marcina Szczygielskiego Czarny Młyn przez nauczycieli języka polskiego wybierana jest jako lektura dla klas VI[14][15].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ „Czarny Młyn” Marcin Szczygielski. Instytut Wydawniczy Latarnik. [dostęp 2016-12-10]. [zarchiwizowane z [brak tego adresu] (2016-03-22)].
- ↑ Jolanta Gajda-Zadworna: Marcin Szczygielski, „Czarny Młyn”. Życie Warszawy, 24 marca 2011. [dostęp 2016-12-10].
- ↑ Kinga Rataj: Czarny Młyn. Instytut Książki, 2012-01-25. [dostęp 2016-12-10]. [zarchiwizowane z [brak tego adresu] (2017-01-01)].
- ↑ Zofia Tatarek: „Czarny młyn”: Apokalipsa w Pegeerze. Wirtualna Polska, 2011-08-25. [dostęp 2016-12-10]. [zarchiwizowane z [brak tego adresu] (2014-08-10)]. (pol.).
- ↑ Magdalena Zawadzka-Sołtysek: Ciepłe relacje w zimnym świecie – o „Czarnym Młynie” Marcina Szczygielskiego. Siedem Liter, 31 stycznia 2016. [dostęp 2016-12-10].
- ↑ Mirosław Skrzydło: Przeklęty młyn – recenzja książki „Czarny Młyn”. Gildia.pl, 2011-05-15. [dostęp 2016-12-10]. [zarchiwizowane z [brak tego adresu] (2011-07-15)]. (pol.).
- ↑ Marcin Szczygielski „Czarny Młyn”. Czytanki-przytulanki, 13 kwietnia 2011. [dostęp 2016-12-10].
- ↑ Marcin Szczygielski „Czarny Młyn”. Książki Meme, 1 października 2015. [dostęp 2016-12-10].
- ↑ Justyna Gul: „Czarny Młyn” Marcin Szczygielski . Granice.pl, 10 lutego 2014. [dostęp 2016-12-10].
- ↑ Roksana Jędrzejewska-Wróbel: Analiza literacka książki „Czarny Młyn” Marcina Szczygielskiego. Internetowy Uniwersytet Mądrego Wychowania im. Stefanii Światłowskiej. [dostęp 2016-12-10]. [zarchiwizowane z [brak tego adresu] (5 listopada 2018)].
- ↑ Książka „Czarny młyn” Marcina Szczygielskiego pod patronatem TVP Kultura. TVP Kultura, 21 lutego 2011. [dostęp 2016-12-10]. [zarchiwizowane z [brak tego adresu] (2015-03-31)].
- ↑ Wyniki II Konkursu literackiego im. Astrid Lindgren. [w:] Cała Polska Czyta Dzieciom [on-line]. Fundacja ABCXXI – Cała Polska Czyta Dzieciom, 7 czerwca 2010. [dostęp 2016-12-10].
- ↑ Czarny Młyn. [dostęp 2020-10-07].
- ↑ Kanon lektur „uzupełniony”. Edukacja Internet Dialog, 24 czerwca 2013. [dostęp 2016-12-10].
- ↑ Lektury. Szkoła Podstawowa w Łężanach, 10 grudnia 2016. [dostęp 2016-12-10].