Efekty specjalne
 |
Ten artykuł od 2009-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Efekty specjalne (triki filmowe[1]) – specjalne wrażenia wywierane na widzach, obecnie tworzone najczęściej komputerowo.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Po raz pierwszy efekty specjalne zostały zaprezentowane w filmach: The Enchanted Drawing (1900) oraz Podróż na księżyc (1902). Modele gwiazd i planet były robione z gliny lub były kukłami. Gdy do kin wszedł Zaginiony świat (1925) prasa ogłosiła: żywy dinozaur! Dopiero później twórcy wyjaśnili, iż były to kukły dinozaurów. Udoskonalone modele sztucznych dinozaurów i na dodatek wielką małpę zaprezentowano w filmie King Kong (1933).
Sztucznych modeli potworów, robotów i zjawisk nadprzyrodzonych nie zarzucono aż do lat 90. XX wieku, udoskonalono je jednak. Do najbardziej przemyślnych efektów specjalnych przed nadejściem techniki komputerowej należą sceny narodzin młodego potwora z Obcy – ósmy pasażer Nostromo, poruszanie się statków kosmicznych w filmie Gwiezdne wojny: część IV – Nowa nadzieja oraz scena otwierania Arki Przymierza przez nazistów w Poszukiwaczach zaginionej Arki.
CGI[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze efekty specjalne tworzone techniką komputerową (CGI) pojawiły się w latach 70., a konkretnie w filmie Świat Dzikiego Zachodu (1973) w reżyserii Michaela Crichtona[2]. Pierwszym filmem ze stworzonym wyłącznie przy użyciu komputera środowiskiem, na tle którego umiejscowiono aktorów, a także pierwszym łączącym animację komputerową z grą aktorską typu live action był film Tron (1982) w reżyserii Stevena Lisbergera[3]. Natomiast pierwszą postacią w pełni wygenerowaną komputerowo i umieszczoną w filmie aktorskim jest postać szklanego rycerza z Piramidy Strachu (1985) Barry'ego Levinsona[3]. Przełom w stosowaniu komputerowych efektów specjalnych nastąpił wraz z premierą filmu Terminator 2: Dzień sądu ze scenami z komputerowo stworzonym cyborgiem z płynnego metalu[3]. Kolejną rewolucją w stosowaniu komputerowych efektów specjalnych był film Matrix, w którym użyto nowatorskich technik nagrywania i przetwarzania obrazu[3]. Prekursorem obecnie stosowanych efektów specjalnych jest Peter Jackson, który w trylogii Władca Pierścieni zastosował technikę przechwytywania ruchu w celu uzyskania efektu poruszającej się postaci Golluma, odgrywanej przez Andy’ego Serkisa[3].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Stefan Czyżewski, Piotr Sitarski: ABC Filmu, Słownik pojęć filmowych. EdukacjaFilmowa.pl. [dostęp 2020-07-16].
- ↑ David A. Price: How Michael Crichton’s “Westworld” Pioneered Modern Special Effects. newyorker.com. [dostęp 2022-07-02].
- ↑ a b c d e Lucien Formichella: 14 groundbreaking movies that took special effects to new levels. insider.com. [dostęp 2022-07-02].