Obcy – ósmy pasażer Nostromo

Obcy – ósmy pasażer Nostromo Alien
Gatunek	horror science fiction
Data premiery	25 maja 1979 1 września 1979 2 stycznia 1980
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone Wielka Brytania
Język	angielski
Czas trwania	117 minut
Reżyseria	Ridley Scott
Scenariusz	Dan O’Bannon Ronald Shusett
Główne role	Sigourney Weaver Tom Skerritt Ian Holm Veronica Cartwright Yaphet Kotto Harry Dean Stanton John Hurt Bolaji Badejo
Muzyka	Jerry Goldsmith
Zdjęcia	Derek Vanlint
Scenografia	Michael Seymour
Kostiumy	John Mollo
Montaż	David Crowther Terry Rawlings Peter Weatherley
Produkcja	Gordon Carroll, David Giler, Walter Hill
Wytwórnia	20th Century Fox A Brandywine-Ronald Shusett Production
Dystrybucja	20th Century Fox Centrala Dystrybucji Filmów
Budżet	11 mln USD
Przychody brutto	105,6 mln USD
Kontynuacja	Obcy – decydujące starcie (1986)
Nagrody
Oscar 1979 za efekty wizualne

Obcy – ósmy pasażer Nostromo (ang. Alien) – brytyjsko-amerykański horror science fiction w reżyserii Ridleya Scotta z 1979 roku, pierwsza część serii Obcy.

Pierwszy z serii filmów połączonych osobą głównej bohaterki – Ellen Ripley, odtwarzanej przez Sigourney Weaver oraz stworzoną przez Hansa Gigera postacią Obcego.

Film zapoczątkował pierwszą amerykańską serię, w której główną, heroiczną rolę gra kobieta. W roku 2002 Biblioteka Kongresu USA uznała film za „znaczący kulturowo”. Oznacza to jego szczególną ochronę, jako dziedzictwa kulturowego i przechowywanie w amerykańskim Narodowym Rejestrze Filmowym.

W 2003 roku powstała wersja reżyserska filmu. Pierwotną wersję uzupełniono o wcześniej usunięte sceny oraz cyfrową, stereofoniczną ścieżkę dźwiękową.

Obsada

• Sigourney Weaver – I oficer pokładowa Ripley
• Tom Skerritt – kapitan Dallas
• Ian Holm – oficer naukowy Ash
• Veronica Cartwright – oficer nawigacyjna Lambert
• Yaphet Kotto – st. mechanik Parker
• Harry Dean Stanton – mechanik Brett
• John Hurt – II oficer pokładowy Kane
• Bolaji Badejo, Eddie Powell, Roy Scammell – obcy
• Helen Horton – MATKA (głos)

Fabuła

Rok 2122. Frachtowiec kosmiczny USCSS Nostromo wraca na Ziemię z Thedus wraz z rafinerią do przetwarzania wzbogaconej rudy (20 mln ton rudy). Steruje nim komputer pokładowy o nazwie Matka (MU-TH-UR), a załoga pozostaje w stanie hibernacji. Spokój podróży zakłóca tajemniczy sygnał wysyłany z księżyca planety w układzie Zeta 2 Reticuli. Nieznany sygnał błędnie rozpoznany jako SOS, a będący w rzeczywistości ostrzeżeniem został odebrany przez Matkę, która budzi załogę z anabiozy.

Ludzie lądują Nostromo na (często mylonym z planetą) księżycu Acheron (LV-426), pozostawiając na orbicie rafinerię, w trakcie lądowania statek doznaje kilku uszkodzeń, spowodowanych zassaniem pyłu z atmosfery. Podczas gdy mechanicy Brett i Parker naprawiają uszkodzenia, do zbadania tajemniczego sygnału zostaje wysłana trzyosobowa ekipa zwiadowcza (Dallas, Lambert i Kane). Znajduje ona stary wrak statku kosmicznego nieznanej cywilizacji. W jego wnętrzu odkrywają szkielet członka obcej załogi, a także olbrzymią ładownię wypełnioną setkami skórzastych jaj.

Kane, który odkrył jaja, zostaje zaatakowany przez pająkowatą formę życia (larwę zwaną facehuggerem, czyli twarzołapem). Z przyczepionym do twarzy organizmem zostaje przetransportowany na prom, gdzie reszta załogi stara się uwolnić Kane’a od intruza. Badania wykazują, że tajemniczy organizm podtrzymuje Kane’a przy życiu i nie sposób go ściągnąć bez szkody dla zainfekowanego oficera. Pozostawiają go więc w takim stanie, zastanawiając się nad dalszymi krokami. Po pewnym czasie organizm odpada i umiera.

Po tym wypadku Kane wraca do zdrowia i zaczyna normalnie funkcjonować. Jednak podczas ostatniego posiłku przed hibernacją z klatki piersiowej mężczyzny wydostaje się wężowata postać, powodując śmierć żywiciela. Ten moment stanie się punktem zwrotnym – młody obcy przeobraża się z poczwarki w przerażającego potwora, który zabija kolejnych członków załogi.

Trzecią ofiarą obcego pada kapitan statku, Dallas. Wkrótce potem okazuje się, że jeden z członków załogi – oficer naukowy Ash jest androidem. Od niego bohaterowie dowiadują się straszliwej prawdy że zostali celowo skierowani przez korporację Weyland-Yutani w celu sprowadzenia za wszelką cenę obcej formy życia. Nawet życie załogi miało być drugorzędne.

W końcu przy życiu pozostają jedynie kot Jonesy i I oficer Ripley, której udaje się zdetonować statek kosmiczny i uciec w kapsule ratunkowej. Jednakże przed Ripley na pokład kapsuły ratunkowej przedostaje się także obcy. Dochodzi do ostatecznego pojedynku Ripley i obcego, podczas którego Ripley wyrzuca Obcego przez śluzę w przestrzeń kosmiczną.

Kontynuacje

Obcy – ósmy pasażer Nostromo i jego sukces stał się fundamentem powstania trylogii opisującej życie Ellen Ripley. Kasowość serii przerosła wszelkie oczekiwania, a twórcy filmowi postanowili zaskoczyć widzów ożywiając Ripley (która ginie w trzeciej części) i stawiając ją raz jeszcze przeciwko Obcemu. Jean-Pierre Jeunet postanowił kontynuować historię Obcego, m.in. podejmując wątek Davida Finchera. Po śmierci, Ellen została sklonowana na podstawie materiału genetycznego (wątek badań genetycznych zaczerpnięty z poprzedniej części), a klon Ripley osadzony został w laboratorium, będącym zarazem więzieniem (podobnie jak w Obcym 3). Dzięki podobnym zabiegom, twórcom udało się raz jeszcze wkupić w łaski widzów, a trylogia Ellen Ripley zastąpiona została szybko czteropakami serii opisanymi jako Kwadrylogia Obcego (ang. Alien Quadrilogy).

Jeden z 12 gargulców opactwa, znany ze swojego podobieństwa do ksenomorficznego stworzenia z filmów Obcy. Zbudowany w latach 90. Paisley, Szkocja.

Liczne są nawiązania do istot pojawiających się w serii – występują one w książkach i komiksach, które budują świat Obcego. W nawiązaniu do komiksowej tradycji przeciwstawiania sobie postaci pochodzących z zupełnie różnych utworów, z inicjatywy reżysera Paula W. S. Andersona powstał crossover Obcy kontra Predator (Alien vs. Predator), który doczekał się także swojego sequela.

Nagrody

• Oscar 1979 za najlepsze efekty wizualne (oraz nominacja za najlepszą scenografię)
• Nagroda Saturn w kategorii najlepszy film science fiction w 1979.
• Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej (BAFTA) za najlepszą scenografię w 1979, dla Michaela Seymoura.
• Film otrzymał nagrodę Hugo w kategorii najlepsza prezentacja dramatyczna w 1980 roku.

Odbiór

W serwisie Rotten Tomatoes 98% z 123 recenzji filmu jest pozytywne, zaś średnia ocen wyniosła 9.1 na 10. Agregator Metacritic przyznał filmowi wynik 89/100 na podstawie 34 recenzji.

Redaktorzy witryny filmyfantastyczne.pl wymienili projekt w notowaniu stu najlepszych horrorów, jakie kiedykolwiek powstały, przypisując mu pozycję pierwszą.

Linki zewnętrzne

• Obcy – ósmy pasażer Nostromo w bazie IMDb (ang.)
• Obcy – ósmy pasażer Nostromo w bazie Filmweb
• Obcy – ósmy pasażer Nostromo na stronie Klubu Miłośników Filmu