Epicoccum nigrum
 Epicoccum nigrum na purchawce gruszkowatej | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Epicoccum nigrum |
| Nazwa systematyczna | |
| Didymella pinodella Link Mag. Gesell. naturf. Freunde, Berlin 7: 32 (1816) [1815] | |
Epicoccum nigrum Link – gatunek grzybów z klasy Dothideomycetes[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Epicoccum, Didymellaceae, Pleosporales, Pleosporomycetidae, Dothideomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1815 r. Johann Heinrich Friedrich Link[1]. Ma ponad 20 synonimów. Są nimi wszystkie odmiany i formy, a także m.in.:
- Epicoccum aleurophilum (Sacc.) Mussat 1901
- Phoma epicoccina Punith., M.C. Tulloch & C.M. Leach 1972[2]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Tworzy półkuliste lub pofałdowane, maczugowate podkładki, z których wyrastają sporodochia[3]. W hodowli na pożywkach tworzy także pyknidia, których w naturze jak dotąd nie zaobserwowano. Mają średnicę 120–200 µm, kulisty kształt, barwę brązową do czarnej, ostiolum, występują pojedynczo lub w skupiskach pomiędzy sklerocjami. Ściana złożona z kilku warstw sprasowanych brązowych komórek, mocno pigmentowanych i grubościennych na zewnątrz. Brak konidioforów. Komórki konidiotwórcze utworzone z niezróżnicowanych, szklistych komórek na wewnętrznej ścianie pyknidium,, mają wymiary 2–5 × 2–3 µm i proliferują jednocześnie. Konidia (3–) 4–8 (–10) x 1,5–3 (–4) µm, zwykle krótko cylindryczne, czasami lekko zakrzywione, szkliste, bez przegród, cienkościenne i gładkie, z gutulami, bez epispory, z galaretowatą osłoną lub przyczepkami. Sklerocja zmieszana z pyknidiami, średnica 200-400 µm, ciemnobrązowe do czarnych, gładkie, złożone ze sprasowanych brązowych komórek[4].
W naturze konidia powstają w sporodochiach na podkładkach. Przeważnie mają średnicę 100–250 µm., ale są bardzo różnej wielkości i często zlewają się, tworząc skupiska o średnicy do 2 mm, pojawiające się jako małe czarne krostki rozproszone na powierzchni podłoża, często związane z różowawą lub fioletową pigmentacją. Konidiofory 5–15 × 3–6 µm, w zwartych gronach, sporadycznie rozgałęzione, proste lub pofałdowane, szkliste do jasnobrązowych i zwykle brodawkowate na czubku. Konidia (11,5–) 13,5–23 (–28,5) µm, o kształcie od kulistego do gruszkowatego, ciemnozłotobrązowe, często z bladą wystającą komórką podstawną i przechodzące w zarodniki murkowate, chociaż w dojrzałych konidiach przegrody są często przesłonięte przez chropowate i mocno pigmentowane epispory. Brak galaretowatej osłony i przyczepek[4].
Teleomorfa nieznana[4].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Pospolity grzyb saprotroficzny, występujący głównie na świeżych, nekrotycznych plamach spowodowanych przez inne, pasożytnicze patogeny na nadziemnych częściach roślin[3]. Zarodniki E. nigrum wyizolowano z różnych środowisk, głównie z gleby, torfu, ściółki leśnej, surowej próchnicy, kompostu, tundry, ścieków i piasku (np. wydmy, piaski zasolone). Powszechnie spotykany jest na zbożach i nasionach, a także na innych uprawach, w tym kukurydzy, fasoli, ziemniakach, grochu i brzoskwiniach. W środowisku wewnętrznym znaleziono go na obrazach i tapetach, bawełnie i tekstyliach, w kurzu i w powietrzu[5]. Jest to kosmopolityczny grzyb pleśniowy występujący na drewnie, papierze, szerokiej gamie tekstyliów i żywności, owadach i ludzkiej skórze. E. nigrum może również żyć w tkankach roślinnych i na innych gatunkach grzybów[6]. Potrafi rozwijać się na liściach zanurzonych w wodzie o temperaturze 0 °C i jest uważany za fakultatywny grzyb wodny. Jest zdolny do kolonizacji glonów i traw bagiennych. Jest tolerancyjny na zmiany w dostępności wody i stwierdzono, że wzrost strzępek powraca w ciągu godziny od kontaktu z wodą[7].
Znaczenie[edytuj | edytuj kod]
Epicoccum nigrum podejrzewany jest o to, że pełni pewną rolę w rozwoju choroby o nazwie jesienna osutka sosny (decydujące znaczenie mają tu jednak inne patogeny)[8].
Jest jednym z alergenów. Badania wykazały, że 5–7% różnych populacji na całym świecie wykazuje uczulenie na niego, a do 36% osób z alergią reaguje na testy skórne za pomocą określonych ekstraktów grzybów. Podczas gdy większość grzybów związanych z alergiami, takich jak Aspergillus fumigatus i Penicillium chrysogenum, wytwarza alergeny dopiero po wykiełkowaniu, zarodniki Epicoccum wytwarzają je zarówno przed, jak i po wykiełkowaniu. Powoduje zaburzenia górnych i dolnych dróg oddechowych, nieżyt nosa, zapalenie zatok i astmę[6].
Epicoccum nigrum ma szeroki zakres zastosowań medycznych, przemysłowych i rolniczych. Wytwarza różnorodne pigmentowane i niepigmentowane związki przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne. Związki te są skuteczne przeciwko innym grzybom i bakteriom obecnym w glebie. Są to m.in.: flawipina i epirodyny A i B, epikorazyny A i B[9]. W przemyśle E. nigrum jest wykorzystywany do biosyntezy nanocząstek ze srebra i złota, które mają zastosowanie w procesach chemicznych, przemysłowych i medycznych[10]. Jest stosowany w biologicznym oczyszczaniu przemysłowych ścieków oleistych. Zmniejsza w nich zawartość nadtlenku wodoru, fenoli i zapotrzebowanie na tlen[11]. Produkuje różnorodne pigmenty, od ciemniejszych pomarańczy po żółcie i zielenie. Są one naturalnymi zamiennikami sztucznych pigmentów stosowanych obecnie w żywności[12].
W Brazylii E. nigrum jest używany do wspomagania wzrostu korzeni i zwalczania patogenów trzciny cukrowej[13]. Jest używany jako środek grzybobójczy do biologicznego zwalczania brunatnej zgnilizny drzew pestkowych wywołanej przez gatunki Monilinia laxa i Monilinia fructigena[14].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2022-09-05] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-09-05] (ang.).
- ↑ a b Joanna Marcinkowska, Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii, Warszawa: PWRiL, 2012, ISBN 978-83-09-01048-7.
- ↑ a b c Epicoccum nigrum [online], Fungi of Great Britain en Ireland [dostęp 2022-09-05] (ang.).
- ↑ Anderson i inni, Compendium of soil fungi, London: Academic Press., 1981, ISBN 978-0-12-220401-2.
- ↑ a b Jelena Somborski, What is Epicoccum nigrum? [online], Mold Busters.
- ↑ Miller, Robert A. Samson, J. David, Microorganisms in home and indoor work environments. Diversity, health impacts, investigation and control, t. 2, Boca Raton, FL: CRC Press., ISBN 978-1-4200-9334-6.
- ↑ Karol Manka, Fitopatologia leśna, Warszawa: PWRiL, 2005, ISBN 83-09-01793-6.
- ↑ Averil E. Brown, Ruth Finlay, J.S. Ward, Antifungal compounds produced by Epicoccum purpurascens against soil-borne plant pathogenic fungi”, „Soil Biology and Biochemistry”, 19 (6), 1987, s. 657–664.
- ↑ Yongqing Qian i inni, Biosynthesis of silver nanoparticles by the endophytic fungus Epicoccum nigrum and their activity against pathogenic fungi, „Bioprocess and Biosystems Engineering”, 36 (11), 2006, s. 1613–1619, DOI: 10.1007/s00449-013-0937-z.
- ↑ Daniel Delgado Queissada i inni, Epicoccum nigrum and Cladosporium sp. for the treatment of oily effluent in an air-lift reactor, „Brazilian Journal of Microbiology”, 44 (2), 2013, s. 607–612, DOI: 10.1590/S1517-83822013000200041.
- ↑ Sameer A.S. Mapari, Anne S. Meyer, Ulf Thrane, Evaluation of Epicoccum nigrum for growth, morphology and production of natural colorants in liquid media and on a solid rice medium, „Biotechnology Letters”, 30 (12), 2008, s. 2183–2190, DOI: 10.1007/S10529-008-9798-y.
- ↑ Léia Cecilia de Lima Fávaro i inni, Epicoccum nigrum P16, a Sugarcane Endophyte, Produces Antifungal Compounds and Induces Root Growth, „PLOS One”, 7 (6), 2012, DOI: 10.1371/journal.pone.0036826.
- ↑ A. De Cal i inni, Population dynamics of a biocontrol agent against brown rot in stone fruit”, „Journal of Applied Microbiology”, 106 (2), 2009, s. 592–605, DOI: 10.1111/j.1365-2672.2008.04030.x.