Przejdź do zawartości

Eugène Ionesco

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Eugène Ionesco
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

26 listopada 1909
Slatina

Data i miejsce śmierci

28 marca 1994
Paryż

Narodowość

rumuńska

Język

francuski

Alma Mater

Uniwersytet Bukareszteński

Dziedzina sztuki

dramaturgia

Odznaczenia
Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Komandor Orderu Sztuki i Literatury (Francja) Komandor Orderu Narodowego Zasługi (Francja)

Eugène Ionesco (rum. Eugen Ionescu, IPA: [e.uˈd͡ʒen i.oˈnesku]; ur. 26 listopada 1909 w Slatinie, zm. 28 marca 1994 w Paryżu) – francuski dramaturg awangardowy pochodzenia rumuńskiego, współtwórca teatru absurdu.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Jego ojciec, Eugène Ionesco senior, był Rumunem, a matka Marie-Thérèse Ipcar, Francuzką pochodzenia rumuńskiego i greckiego. Lata dziecięce spędził we Francji, ale w 1925 wrócił do Rumunii. Studiował na uniwersytecie w Bukareszcie, po studiach w latach 1936–1938 pracował jako nauczyciel języka francuskiego w liceum. Zajmował się również krytyką literacką. W 1936 ożenił się. Do Francji wrócił w 1938, dzięki otrzymanemu stypendium na przygotowanie doktoratu pt. Motyw śmierci i grzechu w literaturze francuskiej od czasów Baudelaire’a. Nigdy go nie ukończył, jednakże podjął decyzję o pozostaniu w Paryżu na stałe. Tam zastała go wojna. Wrócił jeszcze do Rumunii, ale w 1942 przyjechał z powrotem do Francji, gdzie został do końca życia.

W 1949 napisał swój pierwszy dramat pt. Łysa śpiewaczka. Miał on premierę rok później w teatrze Noctambules w reżyserii Nicolas Bataille'a, jednakże nie odniósł sukcesu. Również kolejne dramaty: Lekcja z 1951 wystawione w Théâtre de Poch oraz Krzesła z 1952 mające premierę w Théâtre Nouveau Lancry zostały chłodno przyjęte. Pierwszą sztuką Ionesco która odniosła sukces, dzięki pochlebnej recenzji Jean Anouilh były Ofiary obowiązku z 1953. Również Amadeusz albo Jak się go pozbyć, którego wyreżyserował Jean-Marie Serreau w Théâtre de Babylone, został dobrze przyjęty. Kolejne sztuki dramaturga cieszą się popularnością.

Grób Ionesco na cmentarzu Montparnasse

W 1955 wystawiono w Paryżu kolejne dwie sztuki, Kubuś, czyli uległość oraz jej kontynuacje Przyszłość w jaju, albo Różnych ma Pan Bóg stołowników. W 1956 miała premierę Improwizacja, rok później Nowy lokator, zaś w 1959 Morderca nie do wynajęcia. W 1960 wystawiono w Théâtre de France premierę Nosorożca w reżyserii Barraulta. W 1962 zaprezentowano Pieszo w powietrzu oraz Król umiera, czyli ceremonie. Dramaty Ionesco oraz zbiór jego opowiadań pt. La photo du Colonel po raz pierwszy opublikowano w wydawnictwie Gallimard. W 1957 dramatopisarz został przyjęty w poczet „Collège de 'Pataphysique”. W 1970 wybrano go do Akademii Francuskiej (fotel 6)[1].

Oficer Legii Honorowej, Komandor Orderu Sztuki i Literatury oraz Orderu Narodowego Zasługi[1].

Zmarł w 1994. Został pochowany na cmentarzu Montparnasse w Paryżu.

Teatr Ionesco

[edytuj | edytuj kod]

Marionetkowe postacie poruszające się w absurdalnym świecie pełnym strachu i grozy. Sytuacje banalne, często przedstawione w komicznym świetle, przeradzają się w tragedię. Farsa i parodia przeplata się z satyrą pełną okrutnych akcentów. Obrazuje osaczenie i samotność człowieka we współczesnym świecie.

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Dramaty

[edytuj | edytuj kod]

Powieści

[edytuj | edytuj kod]
  • Zdjęcie pułkownika (La Photo du colonel, 1962)
  • Samotnik (Le Solitaire, 1973)

Adaptacje operowe i libretta

[edytuj | edytuj kod]
  • Mistrz (Le Maître, 1962), muzyka Germaine Tailleferre (Les Six)
  • Maksymilian Kolbe (Maximilien Kolbe, 1988), muzyka Dominique Probst

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Eugène IONESCO. Akademia Francuska. [dostęp 2022-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-28)]. (fr.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]