Fomalhaut C
| α PsA C | |||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||
| Gwiazdozbiór | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
22h 48m 04,493s[1] | ||||
| Deklinacja |
−24° 22′ 07,72″[1] | ||||
| Paralaksa (π) | |||||
| Odległość | |||||
| Wielkość obserwowana (pasmo V) |
|||||
| Rozmiar kątowy |
0,0083′[1] | ||||
| Ruch własny (RA) | |||||
| Ruch własny (DEC) |
−183,47 ± 0,11 mas/rok[1] | ||||
| Prędkość radialna |
6,50 ± 0,50 km/s[1] | ||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||
| Typ widmowy |
M4,0 Ve[1] | ||||
| Masa | |||||
| Promień | |||||
| Metaliczność [Fe/H] |
~−0,1[2] | ||||
| Wielkość absolutna | |||||
| Jasność | |||||
| Okres obrotu | |||||
| Prędkość obrotu |
22 ± 2 km/s[2] | ||||
| Wiek |
440 ± 40 mln lat[2] | ||||
| Temperatura |
3132 ± 65 K[2] | ||||
| Charakterystyka orbitalna | |||||
| Krąży wokół |
środka masy systemu Fomalhauta | ||||
| Półoś wielka | |||||
| Okres orbitalny | |||||
| Mimośród |
~0,5 | ||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||
| |||||
Fomalhaut C (LP 876-10) – gwiazda w gwiazdozbiorze Wodnika, odległa od Słońca o około 25 lat świetlnych. Jest dalekim składnikiem układu Fomalhauta, położonego w sąsiednim gwiazdozbiorze Ryby Południowej.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Jest to czerwony karzeł, gwiazda ciągu głównego należąca do typu widmowego M4. Gwiazda ma jasność równą około 0,5% jasności Słońca i temperaturę około 3100 K. Jej masa to około 18% masy Słońca, a promień jest oceniany na 23% promienia Słońca. Jest to aktywna magnetycznie gwiazda, która szybko obraca się wokół osi i prawdopodobnie emituje także promieniowanie rentgenowskie (satelita ROSAT wskazał obecność źródła rentgenowskiego bardzo blisko pozycji tej gwiazdy)[2]. Gwiazda ta została skatalogowana jako podwójna[1], ale nowe obserwacje: spektroskopowe, astrometryczne, a także z użyciem optyki adaptatywnej, tego nie potwierdzają[2].
Jasna gwiazda Fomalhaut wraz ze słabszą towarzyszką TW Piscis Austrini dominują grawitacyjnie w promieniu około 1,9 parseka, podczas gdy LP 876-10 jest oddalony o około 0,77 pc (158 tysięcy jednostek astronomicznych) od Fomalhauta. Gwiazdy te mają bardzo zbliżony ruch własny (zgodny z dokładnością do 1 km/s) i odległość od Słońca. Także właściwości fizyczne czerwonego karła (emisja rentgenowska, prędkość obrotu i zawartość litu) są spójne z hipotezą, że gwiazda ta ma taki sam wiek jak pozostałe składniki systemu Fomalhauta, 440 ± 40 milionów lat. Jest to zatem najprawdopodobniej bardzo daleki składnik układu potrójnego[2].
W 2013 roku zaobserwowano dysk pyłowy okrążający tę gwiazdę, co jest zarówno rzadkim przypadkiem odkrycia dysku wokół czerwonego karła, jak też drugim przypadkiem odkrycia dwóch dysków pyłowych w jednym systemie gwiezdnym – rozległy dysk otacza także główny składnik układu, Fomalhauta A. Dysk wokół składnika C jest widoczny jako nadwyżka promieniowania podczerwonego pochodząca z otoczenia gwiazdy. Jest on zimny, ma temperaturę efektywną 24 ± 5 K i średnicę co najmniej 20 au (ale nie większą niż 80 au)[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j Fomalhaut C w bazie SIMBAD (ang.) [dostęp 2021-03-02]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Eric E. Mamajek i inni, The Solar Neighborhood XXX: Fomalhaut C, „The Astronomical Journal”, 6, 146, 2013, DOI: 10.1088/0004-6256/146/6/154, arXiv:1310.0764 (ang.).
- ↑ Grant M. Kennedy i inni, Discovery of the Fomalhaut C debris disc, „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters”, 1, 438, 2014, L96–L100, DOI: 10.1093/mnrasl/slt168, Bibcode: 2014MNRAS.438L..96K (ang.).