Franciszek Bem

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Franciszek Bem
Franciszek Böhm
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

16 czerwca 1839
Sanok

Data i miejsce śmierci

10 maja 1912
Kraków

Miejsce spoczynku

cmentarz Rakowicki w Krakowie

Zawód, zajęcie

urzędnik

Multimedia w Wikimedia Commons

Franciszek Antoni Bem, właśc. Böhm[a] (ur. 16 czerwca 1839 w Sanoku, zm. 10 maja 1912 w Krakowie) – powstaniec styczniowy, urzędnik.

Grobowiec Böhmów

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się jako Franciszek Antoni Böhm 16 czerwca 1839 w Sanoku[1][b]. Był synem Ignacego (kancelista cyrkularny w Sanoku, zm. 1848 w wieku 62 lat) i Tekli z domu Michlik[1][2]. Miał rodzeństwo: Edmunda Rufina (ur. 1829)[3], Malwinę Izydorę (ur. 1831)[4], Seweryna (1833-1921, oficer Armii Cesarstwa Austriackiego, urzędnik Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie)[5][6], Karola Ernesta (ur. 1835)[7], Laurę Augustynę (1836-1919)[8][9], Zygmunta Alojzego (ur. 1838)[10], Ferdynanda (zm. 1843)[11] oraz przyrodniego brata Konstantego Walentego (ur. 1825, z wcześniejszego małżeństwa ojca z Marią)[12]. Wraz z rodziną mieszkał w Sanoku pod numerem konskrypcyjnym 101[5][10][1][4][3][7][2].

Przed 1863 pracował jako dyetariusz konceptualny[13]. Po wybuchu powstania styczniowego przyłączył się do walczących i służył jako podoficer w oddziałach Apolinarego Kurowskiego i Aleksandra Krukowieckiego[13][14]. Uczestniczył w bitwie pod Miechowem 17 lutego 1863 i w bitwie pod Glanowem 15 sierpnia 1963, gdzie został ranny[13]. W październiku 1865 poinformowano, że 22 sierpnia 1864 został uwolniony z niewoli rosyjskiej[15].

W ramach zaboru austriackiego i autonomii galicyjskiej przez wiele lat sprawował stanowisko (pierwszego) sekretarza Rady i Wydziału Powiatowego w Sanoku[16][13][17]. Z racji wieku już przed 1906 decyzją Rady powiatowej otrzymał prawo przejścia w stan spoczynku oraz emeryturę, jednak z poczucia obowiązku nadal pełnił stanowisko sekretarza Rady[18]. Swoją służbę na stanowisku sekretarza Rady zakończył około 1908, a jego miejsce wówczas objął Tadeusz Wrześniowski[19].

19 kwietnia 1877 został wybrany zastępcą kontrolera Towarzystwa Zaliczkowego w Sanoku (zarejestrowanego 6 sierpnia 1877)[20]. 11 marca 1886 objął mandat radnego Rady Miejskiej (po rezygnacji Alfreda Kobaka)[21]. 8 czerwca 1877 wszedł w skład komisji rady miejskiej, która miała czynić starania celem zakupu gruntu i założenia cmentarza w Sanoku[22][23]. Był członkiem zwyczajnym Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego[24]. W latach 90. XIX wieku i w pierwszej dekadzie XX wieku był członkiem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”[25][26], zasiadał w sądzie honorowym[27]. Był sekretarzem zarządu powiatowego w Sanoku Towarzystwa „Kółek Rolniczych” z siedzibą we Lwowie (1894, 1895)[28]. Był członkiem sanockiego koła Towarzystwa Szkoły Ludowej[29]. Według stanu z 1903 kierował delegacją w Sanoku zarejestrowanego w 1888 Towarzystwo Wzajemnej Pomocy Uczestników Powstania roku 1863/64 z siedzibą we Lwowie[30].

Zmarł 10 maja 1912 w Krakowie[31][32]. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Rakowickim w Krakowie[33][32].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ W Szematyzmach z 1899, 1900 nazwisko zapisywano jako „Behm”.
  2. ↑ W monografii Józefa Białyni Chołodeckiego omyłkowo podano miejsce urodzenia w Samborze.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Księga chrztów 1836-1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 41.
  2. ↑ a b Księga zmarłych 1831-1855. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 159 (poz. 232).
  3. ↑ a b Księga chrztów 1816-1836. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 241.
  4. ↑ a b Księga chrztów 1816-1836. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 333.
  5. ↑ a b Księga chrztów 1816-1836. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 394.
  6. ↑ Ustąpienie zasłużonego działacza. „Nowości Illustrowane”. Nr 12, s. 8–9, 22 marca 1913. 
  7. ↑ a b Księga chrztów 1816-1836. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 421.
  8. ↑ Księga chrztów 1816-1836. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 439.
  9. ↑ Laura Böhm. rakowice.eu. [dostęp 2022-05-04].
  10. ↑ a b Księga chrztów 1836-1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 29.
  11. ↑ Księga zmarłych 1831-1855. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 83 (poz. 66).
  12. ↑ Księga chrztów 1816-1836. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 150.
  13. ↑ a b c d Nieco szczegółów biograficznych dotyczących uczestników organizacyi i partyzantki r. 1863/64. W: Józef Białynia Chołodecki: Księga pamiątkowa opracowana staraniem Komitetu Obywatelskiego w czterdziestą rocznicę powstania r. 1863/1864. Lwów: 1904, s. 165. Biogram Franciszka Bema autorstwa Józefa Białyni Chołodeckiego został wykorzystany jako identyczny w publikacjach: Sanoczanie w powstaniu. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 5, s. 2, 26 stycznia 1913.  oraz Edward Zając. Sanoczanie w powstaniu styczniowym 1863 r.. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 2 (473), s. 5, 10-20 stycznia 1989. 
  14. ↑ Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 172. ISBN 83-909787-0-9.
  15. ↑ Poddani austrjaccy uwolnieni z niewoli rosyjskiej. „Gazeta Narodowa”. Nr 229, s. 3, 7 października 1865. 
  16. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1878. Lwów: 1878, s. 266-267.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1879. Lwów: 1879, s. 256.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1880. Lwów: 1880, s. 261.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1881. Lwów: 1881, s. 261.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1882. Lwów: 1882, s. 264.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1883. Lwów: 1883, s. 268.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1884. Lwów: 1884, s. 247.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1885. Lwów: 1885, s. 247.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1886. Lwów: 1886, s. 247.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1887. Lwów: 1887, s. 247.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1888. Lwów: 1888, s. 247.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1889. Lwów: 1889, s. 274.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1890. Lwów: 1890, s. 273.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1891. Lwów: 1891, s. 274.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1892. Lwów: 1892, s. 274.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1893. Lwów: 1893, s. 274.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1894. Lwów: 1894, s. 274.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1895. Lwów: 1895, s. 274.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1896. Lwów: 1896, s. 274.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1897. Lwów: 1897, s. 274.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1898. Lwów: 1898, s. 330.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1899. Lwów: 1899, s. 330.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1900. Lwów: 1900, s. 330.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1901. Lwów: 1901, s. 330.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1902. Lwów: 1902, s. 353.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1903. Lwów: 1903, s. 353.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1904. Lwów: 1904, s. 353.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1905. Lwów: 1905, s. 353.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1906. Lwów: 1906, s. 366.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1907. Lwów: 1907, s. 366.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1908. Lwów: 1908, s. 366.
  17. ↑ Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 353.
  18. ↑ W sprawie wyboru marszałka powiatowego. „Gazeta Sanocka”. Nr 116, s. 1, 1 marca 1906. 
  19. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1909. Lwów: 1909, s. 395.
  20. ↑ Obwieszczenie. „Kurjer Lwowski”. Nr 232, s. 9, 17 września 1877. 
  21. ↑ Księga uchwał Rady miejskiej od sierpnia 1883 do grudnia 1887. T. IX. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 221. [dostęp 2022-02-05].
  22. ↑ Księga uchwał Rady miejskiej od sierpnia 1883 do grudnia 1887. T. IX. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 344. [dostęp 2022-02-05].
  23. ↑ Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 165. ISBN 83-909787-0-9.
  24. ↑ Sprawozdanie Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego z dziesiątego roku jej istnienia tj. 1894 złożone przez zarząd na walnem zgromadzeniu dnia 4 maja 1895. s. 8.
  25. ↑ Anna Sebastiańska: Członkowie TG „Sokół” w Sanoku 1889–1946. sokolsanok.pl, 2009-11-29. [dostęp 2015-09-30].
  26. ↑ Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 141, 142, 143, 145. ISBN 978-83-939031-1-5.
  27. ↑ Lista członków z dniem 31 grudnia 1899. W: Sprawozdanie Wydziału Polskiego Towarz. Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku za rok administracyjny 1899. Sanok: Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, 1900, s. 16.
  28. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1895. Lwów: 1895, s. 656.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1896. Lwów: 1896, s. 656.
  29. ↑ Wykaz datków zebranych na gimnazyum polskie w Cieszynie. „Miesięcznik Towarzystwa Szkoły Ludowej”. Nr 12, s. 140, 1903. 
  30. ↑ Nieco szczegółów biograficznych dotyczących uczestników organizacyi i partyzantki r. 1863/64. W: Józef Białynia Chołodecki: Księga pamiątkowa opracowana staraniem Komitetu Obywatelskiego w czterdziestą rocznicę powstania r. 1863/1864. Lwów: 1904, s. 429.
  31. ↑ Kronika. † Franciszek Bem. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 20, s. 3, 19 maja 1912. 
  32. ↑ a b Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Franciszek Bem. rakowice.eu. [dostęp 2019-03-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)].
  33. ↑ Franciszek Bem. rakowice.eu. [dostęp 2022-05-04].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Franciszek_Bem&oldid=71780095”