Franciszek Lipiński

Franciszek Dominik Lipiński
	; Franciszek Lipiński w 1935 roku
Data i miejsce urodzenia	4 sierpnia 1883 ; Glinice Wielkie
Data i miejsce śmierci	18 lutego 1951 ; Szczawno-Zdrój
	Poseł III kadencji Sejmu i Senator IV kadencji (II RP)
Okres	od 1930; do 13 września 1938
Przynależność polityczna	BBWR
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Franciszek Dominik Lipiński (ur. 4 sierpnia 1883 w Glinicach, zm. 18 lutego 1951 w Szczawnie-Zdroju) – polski polityk, poseł na Sejm i senator w II RP.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 4 sierpnia 1883 roku^[1] w Glinicach, w rodzinie Franciszka a Paulo Lipińskiego de Schur h. Schur (ur. 1842), ziemianina i Franciszki z Zawadzkich h. Rogala^[2]. W 1903 roku ukończył V Gimnazjum w Warszawie, następnie w latach 1903–1905 studiował medycynę na Uniwersytecie Warszawskim (5 semestrów). Za udział w ruchu akademickim był dwukrotnie relegowany z Uniwersytetu Warszawskiego (1904–1905), próbował kontynuować naukę na UJ.

W późniejszych latach zaliczył Kurs Wyszkolenia Wojsk Polskich (3 marca – 20 maja 1918) i Szkołę Podchorążych w Ostrowi Mazowieckiej (20 maja – 9 listopada 1918).

W 1906 roku wstąpił do PPS w Krakowie, był instruktorem i tzw. okręgowcem w Łodzi, Kaliszu i Warszawie. W 1907 roku został aresztowany i był przez 6 miesięcy więziony. Został zwolniony za kaucją 1000 rubli, wyjechał do Krakowa, gdzie prowadził Koło Milicyjne PPS. Był organizatorem i pierwszym komendantem krakowskiego oddziału Związku Walki Czynnej (do sierpnia 1910 roku). W 1910 roku wyjechał do Zagłębia Dąbrowskiego, gdzie w 1911 roku znów został aresztowany i skazany na 10 lat katorgi. Przebywał w więzieniach w Wilnie, Pskowie i Jarosławiu. W czasie rewolucji 1917 roku został zwolniony. Organizował na Wileńszczyźnie (jako pomocnik Pełnomocnika na Gubernię Wileńską w Polskim Towarzystwie Pomocy Ofiarom Wojny) m.in. polskie szkolnictwo ludowe. W 1918 roku przeszedł front (przebywał w niemieckich obozach dla reemigrantów) i wstąpił do Polskiej Siły Zbrojnej (od 3 marca 1918 roku). 1 stycznia 1919 roku otrzymał przydział do Szkoły Podchorążych Wojska Polskiego w Warszawie. Został wtedy też sekretarzem redakcji „Bellony”. Od 1 marca 1922 roku pracował w Wojskowym Instytucie Naukowo-Wydawniczym. Został przeniesiony w stan spoczynku 31 sierpnia 1929. Był kapitanem ze starszeństwem od 20 października 1920 roku.

Od 1928 roku kierował łódzką organizacją BBWR, a od 1931 roku – organizacją poznańską. Od 1933 roku był wiceprezesem Rady Wojewódzkiej BBWR w Krakowie.

W 1930 został posłem na Sejm III kadencji (1930–1935) – mandat uzyskał z listy państwowej nr 1 (BBWR), a w 1935 roku został senatorem IV kadencji (1935–1938) z województwa krakowskiego. W III kadencji pracował w komisjach: morskiej (zastępca członka) i wojskowej; w IV kadencji w komisjach: administracji (1937–1938), budżetowej (1935–1936, był w niej referentem), gospodarczej (1937–1938) i regulaminowej (1937–1938)^[3].

W czasie II wojny światowej był pracownikiem Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej Związki Walki Zbrojnej – Armii Krajowej

Był mężem Wandy Zofii z Wysockich (ur. 1894).

Dalsze jego losy powojenne nie są znane, być może jest tożsamy z Franciszkiem Lipińskim straconym w więzieniu w PRL?

Na metryce Chrztu znajduje się adnotacja, że zmarł 18 lutego 1951 roku w Szczawnie-Zdroju^[4].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Niepodległości z Mieczami (19 grudnia 1930)^[5]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1937)^[6]
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)^[7]^[8]
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[8]
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[8]
Order Palm Akademickich (Francja)^[8]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Data urodzenia według metryki Chrztu Św. nr 128/1883 - księgi parafii w Winnicy W innych źródłach najczęściej podaje się 2 albo 3 sierpnia 1883 r.
↑ Franciszek Dominik Lipiński de Schur h. Schur [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2021-08-08] .
↑ Scriptor (opr.): Sejm i Senat 1935–1938 IV kadencja. Warszawa: nakładem Księgarni F. Hoesicka, 1936, s. 377.
↑ Biogram: Franciszek Dominik Lipiński: poseł, senator, żołnierz Armii Krajowej
↑ M.P. z 1930 r. nr 300, poz. 423 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 632 „za zasługi na polu pracy niepodległościowej oraz szkolnictwa i piśmiennictwa wojskowego”.
↑ ^a ^b ^c ^d Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 175. [dostęp 2021-08-08].

[1] Data urodzenia według metryki Chrztu Św. nr 128/1883 - księgi parafii w Winnicy W innych źródłach najczęściej podaje się 2 albo 3 sierpnia 1883 r.

[2] Franciszek Dominik Lipiński de Schur h. Schur [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2021-08-08] .

[S-3] Scriptor (opr.): Sejm i Senat 1935–1938 IV kadencja. Warszawa: nakładem Księgarni F. Hoesicka, 1936, s. 377.

[4] Biogram: Franciszek Dominik Lipiński: poseł, senator, żołnierz Armii Krajowej

[5] M.P. z 1930 r. nr 300, poz. 423 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

[6] M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi na polu pracy społecznej”.

[7] M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 632 „za zasługi na polu pracy niepodległościowej oraz szkolnictwa i piśmiennictwa wojskowego”.

[:0-8] Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 175. [dostęp 2021-08-08].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]