Gałąźnia Mała

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gałąźnia Mała
wieś
ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

bytowski

Gmina

Kołczygłowy

Sołectwo

Gałąźnia Wielka

Liczba ludności (2022)

115[2]

Strefa numeracyjna

59

Kod pocztowy

77-140[3]

Tablice rejestracyjne

GBY

SIMC

0745987

Położenie na mapie gminy Kołczygłowy
Mapa konturowa gminy Kołczygłowy, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Gałąźnia Mała”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Gałąźnia Mała”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Gałąźnia Mała”
Położenie na mapie powiatu bytowskiego
Mapa konturowa powiatu bytowskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Gałąźnia Mała”
Ziemia54°17′19″N 17°18′30″E/54,288611 17,308333[1]

Gałąźnia Mała (kaszub. Môłô Gałązniô) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Kołczygłowy nad Słupią na obszarze Parku Krajobrazowego Dolina Słupi.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Zabytki wsi: murowany dwór z 2 poł. XVIII w. (przebudowany w XIX w. z dobudową alkierzy) w otoczeniu parku podworskiego z okazami świerków, daglezji i dwoma pomnikowymi dębami oraz neoromańska kaplica z 1857 r[4].

Elektrownia Gałąźnia Mała[edytuj | edytuj kod]

Infrastruktura hydrotechniczna elektrowni wodnej w Gałąźni Małej
Betonowe umocnienia kanału derywacyjnego prowadzącego wodę z syfonu w Niepoględziu do zamku wodnego w Gałąźni Małej.
Kanał derywacyjny z Jeziora Głębokiego wprowadzający wodę do syfonu w Niepoględziu. Budynek mieszkalny nr 7 przy ulicy Lipowej w Niepoględziu.
Zamek wodny wprowadzający wodę do podziemnego, betonowego syfonu z kanału derywacyjnego z Jeziora Głębokiego w Niepoględziu.
Zamek wodny nad środkową częścią podziemnego syfonu w Niepoględziu, pełniący funkcję odmulnika. Widok od zachodu.

Na rzece Słupi działa elektrownia wodna - jedna z najstarszych w tej części Europy i największa z pięciu elektrowni wodnych na Słupi. Projekt budowy powstał już w 1889 r., a pierwszy etap budowy zrealizowano w latach 1912-1914. Ze względu na I wojnę światową budowę zakończono dopiero w latach 1920-1924 r. Wówczas była to największa elektrownia wodna w środkowej i północnej Europie, a zastosowane w niej rozwiązania techniczne uznawane były za wzorcowe[5]. W elektrowni pracuje pięć turbin Francisa i pięć generatorów prądu niemieckiej firmy Gotha o łącznej mocy 3,5 MW. Woda na turbiny w ilości 12 m³/s dostarczana jest dwoma rurociągami, żelbetowym i stalowym, o średnicy 190 cm i długości 668 m, z wysokości 36 m[6][7].

Obiekty elektrowni, zarówno z uwagi na rozwiązania techniczne, zachowane urządzenia, architekturę budynku głównego (ma kształt zameczku z narożną wieżyczką) jak i piękno otaczającego ją krajobrazu, są unikalne na skalę europejską. W budynku elektrowni, należącej obecnie do spółki ENERGA Wytwarzanie SA, zorganizowana została "Sala historii słupskich elektrowni wodnych" z unikalną ekspozycją historycznych już dziś urządzeń,fotografii i dokumentów dotyczących dawnej hydroenergetyki[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 31420
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 253 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 187, ISBN 978-83-7495-133-3.
  5. Portal Polska Niezwykła
  6. pomorskie.travel
  7. Portal turystyczny miasta Ustka
  8. Jerzy Jakym: Na trasie letniej przygody..., w: "Gigawat.Energia" nr 8-9/2005 (68-69), s. 73-74, ISSN 1509-2291

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]