Galina Ustwolska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Galina Ustwolska
Гали́на Ива́новна Уство́льская
Imię i nazwisko

Galina Iwanowna Ustwolska

Data i miejsce urodzenia

17 czerwca 1919
Piotrogród

Pochodzenie

rosyjskie

Data i miejsce śmierci

22 grudnia 2006
Petersburg

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna, muzyka współczesna

Zawód

kompozytor, pedagog

Odznaczenia
Zasłużony Działacz Sztuk Federacji Rosyjskiej
Strona internetowa

Galina Iwanowna Ustwolska (ros. Гали́на Ива́новна Уство́льская; ur. 17 czerwca 1919 w Piotrogrodzie, zm. 22 grudnia 2006 w Petersburgu)[1][2] – rosyjska kompozytorka i pedagog.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W latach 1937–1939 uczyła się w szkole muzycznej przy Konserwatorium w Leningradzie. W 1939 rozpoczęła studia kompozytorskie w tymże konserwatorium pod kierunkiem Dmitrija Szostakowicza[1] i Maksimiliana Sztajnberga[2], które przerwała z powodu wojny, a następnie kontynuowała w latach 1945–1947[1][2][3].

W 1947 podjęła studia podyplomowe, które ukończyła w 1950[1][2]. Równocześnie, do 1975[2] (lub 1977[1]) prowadziła klasę kompozycji w macierzystej Alma Mater[1][2][3]. Na jej zajęcia chętnie uczęszczali najbardziej uzdolnieni uczniowie, wśród których byli kompozytorzy Siergiej Baniewicz i Boris Tiszczenko[2].

Na zainteresowanie muzyką Ustwolskiej istotny wpływ miały koncerty poświęcone jej muzyce, towarzyszące festiwalom w Heidelbergu (1988) oraz w Amsterdamie i Kolonii (I poł. lat 90.)[4]. W Polsce po raz pierwszy zaprezentowano jej muzykę w 1962 na festiwalu Warszawska Jesień[1].

W 1993 otrzymała tytuł Zasłużonego Działacza Sztuk Federacji Rosyjskiej[5].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

We wczesnych utworach Ustwolskiej widoczny jest neoklasycystyczny wpływ Szostakowicza (w Koncercie na fortepian, 1946), który zostaje jednak dość szybko zastąpiony szorstkim patetyzmem w tragicznym stylu Musorgskiego czy Mahlera[2]. W dojrzałym okresie jej twórczości prym wiedzie silny, ascetyczny styl z radykalnymi środkami kompozycyjnymi, nie mieszczący się w głównym nurcie życia muzycznego. Władze radzieckie uznały, że utwory Ustwolskiej, mimo że niekomunikatywne, surowe i hermetyczne, nie są jednak awangardowe, zatem nie zostały potępione[1][2].

Ustwolska tworzyła muzykę głęboką, emocjonalną, pełną napięć i kontrastów (szczególnie dynamicznych od ppppp do fffff), a przy tym – jak to sama określiła – „duchową w swojej naturze”. Szostakowicz tak zachwycał się muzyką Ustwolskiej, że włączył niektóre z jej pomysłów do swoich dzieł; na przykład drugi temat finału jej Trio na klarnet, skrzypce i fortepian (1949) pojawia się w jego V Kwartecie smyczkowym op. 92 oraz w Suicie op. 145 (nr 11, Bessmiertije)[2].

Wybrane kompozycje[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych[1][3][6])

  • Koncert na fortepian, orkiestrę smyczkową i kotły (1946)
  • Sonata nr 1 na fortepian (1947)
  • Son Stiepana Razina, bylina na bas i orkiestrę (1949)
  • Trio na klarnet, skrzypce i fortepian (1949); wyk. pol. Warszawska Jesień (2004)
  • Oktet na 2 oboje 4 skrzypiec, kotły i fortepian (1949–1950); wyk. pol. Warszawska Jesień (1990)
  • Sonata nr 2 na fortepian (1949)
  • Suita Pionierskaja (1950)
  • Sonata nr 3 na fortepian (1952)
  • Sonata na skrzypce (1952); wyk. pol. Warszawska Jesień (1962)
  • 12 preludiów na fortepian (1953)
  • Symfonia nr 1 na orkiestrę, 2 głosy chłopięce solo, chór chłopięcy; słowa: G. Rodari (1955); wyk. pol. Warszawska Jesień (2001)
  • Sonata nr 4 na fortepian (1957)
  • Poemat symfoniczny Podwig gieroja (1957)
  • Poemat symfoniczny Ogni w stiepi (1958)
  • Bolszoj duet na eiolonvxrl i fortepian (1959); wyk. pol. Warszawska Jesień (1986)
  • Duet na skrzypce i fortepian (1964); wyk. pol. Warszawska Jesień (1991)
  • Kompozycja nr 1 Dona Nobis Pacem na flet piccolo, tubę i fortepian (1970–1971)
  • Kompozycja nr 2 Dies Irae na 8 kontrabasów, perkusję i fortepian (1972–1973)
  • Kompozycja nr 3 Benedictus, Qui Venit na 4 flety, 4 fagoty i fortepian (1974–1975)
  • Symfonia nr 2 Istinnaja wiecznaja błogost na chłopięcego spikera i orkiestrę; słowa: Hermannus Contractus (1979); wyk. pol. Warszawska Jesień (2001)
  • Symfonia nr 3 Iisusie, Miessija, spasi nas! na chłopięcego spikera i orkiestrę; słowa: Hermannus Contractus (1983); wyk. pol. Warszawska Jesień (2001)
  • Symfonia nr 4 Molitwa na alt, trąbkę, tam-tam i fortepian; słowa: Hermannus Contractus (1985–1987); wyk. pol. Warszawska Jesień (2001)
  • Sonata nr 5 na fortepian (1986); wyk. pol. Warszawska Jesień (1991)
  • Sonata nr 6 na fortepian (1988)
  • Symfonia nr 5 Amen na chłopięcego spikera, obój, trąbkę, tubę, skrzypce i perkusję (1989–1990); wyk. pol. Warszawska Jesień (2001)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h i Janicka-Słysz 2009 ↓, s. 200.
  2. ↑ a b c d e f g h i j Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji Lyudmila Kovnatskaya: Ustvol′skaya, Galina Ivanovna. [w:] Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. 2001-01-20. [dostęp 2019-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-23)]. via Oxford University Press. (ang.).
  3. ↑ a b c Chodkowski 1995 ↓, s. 924.
  4. ↑ Galina Ustwolska. [w:] Warszawska Jesień [on-line]. [dostęp 2019-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-22)]. (pol.).
  5. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 18.12.1993 г. № 2187. kremlin.ru. [dostęp 2020-04-12]. (ros.).
  6. ↑ Sikorski 2004 ↓.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Małgorzata Janicka-Słysz: Ustwolska Galina Iwanowna. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 11: T–V część biograficzna. Kraków: PWM, 2009, s. 200. ISBN 978-83-224-0905-3. (pol.).
  • Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
  • Hans Sikorski: Ustvol'skaya, Galina Ivanovna. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. U. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Galina_Ustwolska&oldid=69161156”