George Grizzard
| |
| Imię i nazwisko |
George Cooper Grizzard, Jr. |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód | |
| Lata aktywności |
1945–2006 |
George Cooper Grizzard, Jr. (ur. 1 kwietnia 1928 w Roanoke Rapids, zm. 2 października 2007 w Nowym Jorku) – amerykański aktor teatralny, telewizyjny i filmowy, laureat nagród Grammy, Emmy i Tony.
Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w Roanoke Rapids w Karolinie Północnej jako syn Mary Winifred (z domu Albritton) i George’a Coopera Grizzarda, księgowego[1]. Dorastał w Waszyngtonie i studiował na Uniwersytecie Karoliny Północnej w Chapel Hill[2].
Kariera[edytuj | edytuj kod]
W 1945 zadebiutował na scenie Crossroads Theatre w Bailey’s Crossroads w roli górnika w sztuce Kukurydza jest zielona[3]. W latach 1950–52 występował w Arena Stage w Waszyngtonie[1]. Następnie przeniósł się do Nowego Jorku, gdzie studiował w Neighborhood Playhouse, a w 1954 otrzymał kartę Equity[4].
W 1955 trafił na Broadway w roli Hanka Griffina w melodramacie Godziny rozpaczy u boku Paula Newmana i Karla Maldena. Był częstym interpretatorem sztuk Edwarda Albee, występując w 1962 w oryginalnej produkcji Kto się boi Virginii Woolf? jako Nick, co przyniosło mu wraz z kolegami z obsady nagrodę Grammy za najlepszy album ze słowami mówionymi. W 1962 na scenie off-Broadwayu zagrał postać Josepha w spektaklu Szkoła skandalu[5]. W 1965 powrócił na Broadway w roli syna Toma Wingfielda w sztuce Tennessee Williamsa Szklana menażeria z Patem Hingle i Piper Laurie. W 1991 wystąpił w roli Atticusa Fincha w sztuce Harper Lee Zabić drozda[6][7]. W 1996 otrzymał nagrodę Tony za rolę Tobiasa w przedstawieniu Delikatna równowaga Edwarda Albee[8]. W 2007 był nominowany do nagrody Drama League za rolę Hanka Hadleya w przedstawieniu Paula Rudnicka Regrets Only[9] z Christine Baranski.
Na ekranie był często obsadzany w rolach polityków i ludzi władzy jako bezwzględny senator Fred van Ackerman w dramacie Ottona Premingera Burza nad Waszyngtonem (Advise and Consent, 1962) czy zdecydowany w obronie adwokat Arthur Gold w serii NBC Prawo i porządek (1992–2000)[10]. Za kreację Johna Adamsa w serialu WNET / PBS Kroniki Adamsa (The Adams Chronicles, 1976) był nominowany do nagrody Emmy[11]. W 1980 został uhonorowany nagrodą Emmy w kategorii wybitny aktor drugoplanowy – miniserial lub film telewizyjny za rolę Floyda Kincaida w dramacie telewizyjnym NBC Najstarszy żyjący absolwent (The Oldest Living Graduate, 1980)[11] z Henrym Fondą w roli tytułowej.
Śmierć[edytuj | edytuj kod]
Zmarł na Manhattanie w wieku 79 lat z powodu powikłań związanych z rakiem płuc. Według jego nekrologu w „The New York Times”, do momentu własnej śmierci związany był z Williamem „Billem” Tynanem, aktorem i reporterem „Time Arts”. Grizzard przez całe życie utrzymywał swój homoseksualizm w tajemnicy[12].
Filmografia[edytuj | edytuj kod]
Filmy[edytuj | edytuj kod]
- 1978: Przybywa jeździec (Comes a Horseman) – Neil Atkinson
- 1980: Jak za dawnych, dobrych czasów (Seems Like Old Times) – gubernator
- 1984: Wieczór kawalerski (Bachelor Party) – Ed Thompson
- 1993: Nie w mojej rodzinie (Not in My Family/Shattering the Silence) – Malcolm Worth
- 2000: Cudowni chłopcy (Wonder Boys) – Fred Leer
- 2001: Drobne cwaniaczki (Small Time Crooks) – George Blint
- 2006: Sztandar chwały (Flags of Our Fathers) – Starszy John Bradley
Seriale[edytuj | edytuj kod]
- 1956-62: Alfred Hitchcock przedstawia (Alfred Hitchcock Presents) – Alan Chatterton / Hubert Winter / Ted Lambert
- 1963: Strefa mroku (The Twilight Zone) – Alan Talbot / Walter Ryder, Jr.
- 1964: Doktor Kildare (Dr. Kildare) – Douglas Martin
- 1965: Rawhide – kapitan George Ballinger
- 1978: Hawaii Five-O – Al Marsh
- 1985: Bill Cosby Show (The Cosby Show) – pan Barker
- 1985: Napisała: Morderstwo (Murder, She Wrote) – dr Aubrey Benton
- 1987: Napisała: Morderstwo (Murder, She Wrote) – prof. Tyler Stoneham
- 1988: Napisała: Morderstwo (Murder, She Wrote) – Edmund Hall
- 1989: Złotka (The Golden Girls)
- 1992–2000: Prawo i porządek (Law & Order) – Arthur Gold
- 1994: Scarlett – Henry Hamilton
- 1997–1998: Trzecia planeta od Słońca (3rd Rock from the Sun) – George Albright
- 1998: Dotyk anioła (Touched by an Angel) – Charley Nott
Nagrody[edytuj | edytuj kod]
| Rok | Nagroda | Kategoria | Tytuł | Inni wykonawcy |
|---|---|---|---|---|
| 1957 | Theatre World | za rolę Angiera Duke’a | Najszczęśliwszy milioner (The Happiest Millionaire) | – |
| 1964 | Nagroda Grammy | Najlepszy album mówiony | Kto się boi Virginii Woolf? | Melinda Dillon, Uta Hagen i Arthur Hill |
| 1980 | Nagroda Emmy | Wybitny aktor drugoplanowy – miniserial lub film telewizyjny | Najstarszy żyjący absolwent (The Oldest Living Graduate, 1980) | – |
| 1996 | Nagroda Tony | Najlepszy aktor w sztuce | Delikatna równowaga (A Delicate Balance) | – |
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jackson R. Bryer, Richard Allan Davison: The Actor's Art: Conversations with Contemporary American Stage Performers. Rutgers University Press, 2001, s. 70–87. ISBN 978-0-8135-2873-1.
- George Grizzard. T. 14: Kolekcja Alfred Hitchcock Przedstawia. Poznań: Oxford Educational Sp. z o.o., październik 2009, s. 15. ISBN 978-83-252-0754-0.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b George Grizzard Biography (1928-). Film Reference. [dostęp 2023-07-01]. (ang.).
- ↑ George Grizzard (1928–2007). Find a Grave. [dostęp 2023-07-01]. (ang.).
- ↑ Tom Vallance: George Grizzard: Dapper, personable actor. „The Independent”, 2008-01-01. [dostęp 2013-01-08]. (ang.).
- ↑ George Grizzard Biography. AllMovie. [dostęp 2016-10-25]. (ang.).
- ↑ George Grizzard w bazie Internet off-Broadway Database. lortel.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-27)]. (ang.).
- ↑ Alvin Klein: Moments of Heroism and Hope in 'Mockingbird'. „The New York Times”, 1991-03-10. [dostęp 2023-06-30]. (ang.).
- ↑ Stephen Holden: A 'Mockingbird' Translated to the Stage. „The New York Times”, 1991-03-04. [dostęp 2023-06-30]. (ang.).
- ↑ George Grizzard Awards. Internet Broadway Database. [dostęp 2016-10-25]. (ang.).
- ↑ George Grizzard. Internet Off-Broadway Database. [dostęp 2023-07-01]. (ang.).
- ↑ George Grizzard. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-10-25]. (ang.).
- ↑ a b George Grizzard Awards. AllMovie. [dostęp 2016-10-25]. (ang.).
- ↑ Robert Berkvist, George Grizzard, Actor Noted for Albee Roles, Dies at 79 [online], „The New York Times”, 3 października 2007 [dostęp 2013-01-08] (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- George Grizzard w bazie IMDb (ang.)
- George Grizzard w bazie Filmweb
- George Grizzard w bazie Notable Names Database (ang.)
- George Grizzard w bazie Internet Broadway Database (ang.)
- George Grizzard w bazie Discogs.com (ang.)