Grab (województwo podkarpackie)
wieś | |
Szkoła podstawowa | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Wysokość |
powyżej 500 m n.p.m. |
Liczba ludności (2011) | |
Strefa numeracyjna |
13 |
Kod pocztowy |
38-232[4] |
Tablice rejestracyjne |
RJS |
SIMC |
0355335[5] |
Położenie na mapie gminy Krempna | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego | |
Położenie na mapie powiatu jasielskiego | |
49°26′23″N 21°26′22″E/49,439722 21,439444[1] |
Grab (j. łemkowski Граб) – wieś położona w Polsce w województwie podkarpackim, w powiecie jasielskim, w gminie Krempna[5][6]. Miejscowość typu łańcuchówki leży nad potokiem Ryjak, dopływem Wisłoki.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W latach 1769–1770 w okolicach Grabiu istniał obóz konfederatów barskich, skąd oddziały Kazimierza Pułaskiego i Zawadzkiego dokonywały wypadów na Pilzno i Lwów. 13 stycznia 1770 w rejonie Grabiu miała miejsce bitwa z Rosjanami, w której konfederaci ponieśli klęskę, a Pułaski został ranny. W 1770 obóz został prawie zniszczony przez wojska rosyjskie[7]. Resztki obozu spod Grabiu przeniesiono w okolice Koniecznej i Izb.
W 1849 przez Grab przemaszerowały jednostki wojska rosyjskiego udające się na Węgry w celu pacyfikacji powstania. W latach 1911–1912 w Grabiu działał o. Maksym Sandowycz, duchowny prawosławny krzewiący wiarę prawosławną oraz orientację prorosyjską wśród Łemków. W 1945 większość ludności Grabu wyjechała do ZSRR, dwa lata później pozostałych mieszkańców przymusowo wysiedlono na Ziemie Odzyskane.
W latach PRL istniało tu duże Państwowe Gospodarstwo Rolne[7].
Obiekty
[edytuj | edytuj kod]- Szkoła podstawowa z przedszkolem i klasami 1–3, kierowana do 2011 roku przez Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Przygranicznych, która w okresie letnim zamienia się w schronisko młodzieżowe
- Drewniany kościół Matki Boskiej Śnieżnej użytkowany przez parafię św. Maksymiliana Kolbe w Krempnej. Kościół (kaplica) został wybudowany w latach 1972–1973 w miejscu cerkwi greckokatolickiej z 1809, która spłonęła w 1953.
- Cmentarz wojenny nr 4
- Cmentarz wojenny nr 5
- Remiza OSP
Na przełęczy nad Grabiem znajdowało się dawne przejście graniczne Ożenna-Nižná Polianka.
Drogi
[edytuj | edytuj kod]Przez Grab wiodą: droga wojewódzka nr 992, która na granicy państwa łączy się z drogą po stronie słowackiej, droga dojazdowa do niektórych domów oraz drogi leśne i dojazdowe do pól. Najwięcej mieszkańców żyje przy drodze wojewódzkiej .
-
Kościół filialny
-
Cmentarz wojenny nr 4
-
Cmentarz wojenny nr 5
-
Kapliczka przydrożna
-
Droga wojewódzka nr 992 w Grabiu
-
Potok Ryjak przepływający przez miejscowość
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 37003
- ↑ Wieś Grab w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-03-14] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-03-14].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 329 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT.
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ a b Beskid Niski i Pogórze (mapa). Stanisław Kłos (oprac.). Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1981.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Grab, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 761 .