Hubara saharyjska
| Chlamydotis undulata[1] | |||
| (Jacquin, 1784) | |||
 Podgatunek nominatywny (C. undulata undulata) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
hubara saharyjska | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Hubara saharyjska[4], hubara[5] (Chlamydotis undulata) – gatunek dużego ptaka z rodziny dropi (Otididae), zamieszkujący północną Afrykę i Wyspy Kanaryjskie. Jest narażony na wyginięcie.
Systematyka i zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Zasięg występowania jest inny dla każdego z dwóch podgatunków:
- Chlamydotis undulata undulata – Mauretania, Sahara Zachodnia, Maroko, Algieria, Tunezja, Libia oraz Egipt (Nil stanowi wschodnią granicę jego zasięgu). W przeszłości był odnotowywany również w Sudanie[3].
- Chlamydotis undulata fuertaventurae – zamieszkuje wyłącznie wschodnie Wyspy Kanaryjskie[3].
Dawniej do gatunku tego zaliczano jeszcze jeden podgatunek – Chlamydotis undulata macqueenii[5][6][7], jednakże w 2002[7], po przeprowadzeniu badań genetycznych stwierdzono, iż należy go uznać za oddzielny gatunek. Nazwano go hubarą arabską (Chlamydotis macqueenii)[6][7]. Między nim a Chlamydotis undulata występują różnice w głosie oraz w zachowaniach godowych[6]. Hubara arabska jest ponadto nieco większa i ma jaśniejsze ubarwienie[8].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Dorosły samiec waży 1,8–3,2 kg, samica 1,2–1,7 kg[2]. Długość ciała samca: 65–75 cm, samicy: 55–65 cm[2]. Samce osiągają rozpiętość skrzydeł wahającą się w zakresie 248–263 cm, samice zaś 242–253 cm[9].
Najbardziej zewnętrzne pióra są białe z czarnymi końcówkami. Upierzenie górnej części tułowia ma barwę od piaskowej do płowożółtej z szerokimi, czarnymi pasami. Na piersi pióra są szare, na dolnej części tułowia – białe[9].
Hubara jest jednym z gatunków dropi, u których dymorfizm płciowy jest praktycznie niezauważalny i przejawia się jedynie w kilku cechach[6]. Jedną z nich jest różnica w wielkości oraz masie osobników poszczególnych płci. Samca wyróżniają także, dłuższe niż u samicy, białe i czarne smugi na piórach po bokach szyi[9].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Habitatem obu podgatunków są półpustynie[6][8], otwarte tereny trawiaste[6][10], pola uprawne[6], a także jałowe równiny oraz stepy[8].
Hubara prowadzi osiadły tryb życia[6]. Poza sezonem lęgowym żyje w stadach liczących od 4 do 10 osobników (choć czasami zdarzają się także większe). Skupianie się w grupkach ułatwia jej żerowanie oraz zapewnia możliwość bezpiecznego odpoczynku. Żywi się zarówno owocami, nasionami, pędami, liśćmi oraz kwiatami, jak również dużymi owadami, pająkami, wijami, a nawet małymi jaszczurkami czy wężami[8].
Podczas toków samiec hubary stroszy swoje długie, nitkowate pióra, znajdujące się na czubku głowy oraz bokach szyi[6]. Młode po wykluciu potrzebują około 5 tygodni, aby ich ciało pokryło już kompletne upierzenie[8]. Pod opieką samicy pozostają od 35 do 55 dni[10], opuszczają ją jesienią.
Status, zagrożenie i ochrona[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) klasyfikuje hubarę saharyjską jako gatunek narażony na wyginięcie (VU)[3][6]. Główną przyczyną spadku liczebności populacji jest wzrost intensywności polowań (szczególnie na jej zimowiskach)[8], związany z coraz większą popularyzacją broni palnej oraz pojazdów terenowych na obszarach jego występowania[11][12]. Znaczną rolę odgrywa także niszczenie naturalnych środowisk (podobnie jak w przypadku innych dropi)[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Chlamydotis undulata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Collar, N. & Garcia, E.F.J: African Houbara (Chlamydotis undulata). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-08)].
- ↑ a b c d Chlamydotis undulata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ P. Mielczarek & M. Kuziemko: Otididae Rafinesque, 1815 – dropie – Bustards. Wersja 2015-09-04. [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-08].
- ↑ a b P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 74–75, 1999.
- ↑ a b c d e f g h i j Encyklopedia Ptaki. Peter Frances (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 207. ISBN 978-83-01-15733-3.
- ↑ a b c Ludwik Tomiałojć, Tadeusz Stawarczyk: Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany. Wrocław: PTPP „pro Natura”, 2003, s. 303.
- ↑ a b c d e f g Wielka encyklopedia ptaków. Christopher M. Perrins (red.). Wyd. I. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 1993. ISBN 83-7079-155-7.
- ↑ a b c C.W. Mackworth-Praed, C.H.B. Grant: African Handbook of Birds. Series I. Volume I: Birds od Eastern and North Eastern Africa. Londyn: Longmans, Green and Co, 1957, s. 319–320. (ang.).
- ↑ a b Atlas ptaków świata. Aleksandra Zduńska (red.). Warszawa: Muza S.A., 2008, s. 25. ISBN 978-83-7073-556-2.
- ↑ H. Azafzaf, E. Sande, S.W. Evans, M. Smart, N.J. Collar: International action plan for North African Houbara Bustard Chlamydotis undulata undulata. Nairobi: BirdLife International African Partnership, 2005. [dostęp 2018-04-22]. (ang.).
- ↑ I. Michler. Lifting the veil: Wake-up call to counter covert hunting threat. „Africa – Birds & Birding”. 14 (3), s. 58–62, 2009.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagranie głosu i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).