Instytut Myśli Politycznej im. Gabriela Narutowicza
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Data utworzenia |
17 lutego 2020 |
| Siedziba | |
| Dyrektor |
Adam Leszczyński (p.o.) |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
| 52°12′42″N 20°57′56″E/52,211667 20,965556 | |
| Strona internetowa | |
Instytut Myśli Politycznej im. Gabriela Narutowicza, nazwa skrócona Instytut Narutowicza[1] (d. Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego) – państwowa instytucja kultury działająca w obszarze historii i dziedzictwa Polski, w tym w szczególności dorobku polskiej myśli społeczno-politycznej.
Działalność[edytuj | edytuj kod]
Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego (2020–2024)[edytuj | edytuj kod]
Utworzenie Instytutu dedykowanego studiom nad dziedzictwem myśli narodowej oraz chrześcijańsko-demokratycznej, któremu patronować będą Roman Dmowski oraz Ignacy Jan Paderewski, minister Gliński zapowiedział podczas konferencji prasowej 3 lutego 2020. Został on powołany 17 lutego 2020 przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego Piotra Glińskiego[2]. Do zakresu działalności Instytutu należało:
- realizacja polityki pamięci w zakresie historii i dziedzictwa Polski, w tym dorobku polskiej myśli społeczno-politycznej, ze szczególnym uwzględnieniem myśli narodowej, katolicko-społecznej i konserwatywnej;
- tworzenie podstaw naukowych dla rozwoju wiedzy o historii i dziedzictwie Polski, ze szczególnym uwzględnieniem polskiej myśli społeczno-politycznej;
- upowszechnianie wiedzy o historii i dziedzictwie Polski, ze szczególnym uwzględnieniem polskiej myśli społeczno-politycznej;
- prowadzenie badań nad historią i dziedzictwem Polski, ze szczególnym uwzględnieniem polskiej myśli społeczno-politycznej;
- inspirowanie, wspieranie i upowszechnianie zjawisk w nauce, kulturze i sztuce nawiązujących do dziedzictwa polskiej historii.
W 101. rocznicę podpisania Traktatu Wersalskiego Instytut zorganizował uroczystości w hołdzie jego polskich sygnatariuszy i swoich patronów – Romanowi Dmowskiemu oraz Ignacemu Janowi Paderewskiemu, w których udział wziął prezydent Andrzej Duda[3]. Z okazji 100. rocznicy Bitwy Warszawskiej przygotował konferencję naukową poświęconą roli Kościoła oraz generałów Tadeusza Rozwadowskiego i Józefa Hallera, w której uczestniczył m.in. wicepremier Piotr Gliński[4], a także uroczystość oddania hołdu Rozwadowskiemu i Hallerowi pod okolicznościowymi tablicami pamiątkowymi[5]. W sierpniu 2020 IDMN przeprowadził pod patronatem ministra edukacji narodowej Szkołę Letnią dedykowaną przyszłym i obecnym nauczycielom[6].
W latach 2020–2024 Rada Programowa IDMN posiadała następujący skład:
- prof. Stanisław Gebhardt – przewodniczący
- Marian Barański
- dr Ewa Katarzyna Czaczkowska
- Michał Drozdek
- prof. Marian Marek Drozdowski
- dr Aleksander Jabłoński
- Marek Jurek
- prof. Krzysztof Kawalec
- dr Wojciech Kozłowski
- prof. Zbigniew Krysiak
- dr Jolanta Niklewska
- prof. Janusz Odziemkowski
- prof. Mieczysław Ryba
- ks. dr hab. Robert Skrzypczak
- dr hab. Wojciech Turek[7][1]
W latach 2020–2024 funkcję dyrektora instytutu sprawował Jan Żaryn[8][9]. Zastępcą dyrektora był prof. Paweł Skibiński[10][11]. Od kwietnia 2024 p.o. dyrektora Instytutu jest dr hab. Adam Leszczyński[9][12].
Nieprawidłowości w działalności instytutu[edytuj | edytuj kod]
Raport Najwyższej Izby Kontroli opublikowany w maju 2024 r. stwierdził nieprawidłowości w wydatkowaniu środków Funduszu Patriotycznego, którego operatorem był Instytut Dmowskiego. Dotacje przyznawane były z naruszeniem zasad, faworyzując organizacje narodowo-katolickie (w tym celu zmieniano punktację, dokonywano korekty wniosków). Według raportu były dyrektor tej instytucji Jan Żaryn część środków rozdał samodzielnie bez żadnego uzasadnienia. Ogółem w ciągu trzech lat przyznano w ten sposób 74 mln złotych, w tym 40 mln na zakup nieruchomości[13][14].
Instytut Myśli Politycznej im. Gabriela Narutowicza (od 2024)[edytuj | edytuj kod]
W 2024 Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bartłomiej Sienkiewicz zapowiedział także zmianę formuły instytutu, który ma zająć się badaniem i monitorowaniem politycznych ekstremizmów[15] a za nowego patrona przyjąć Gabriela Narutowicza[16]. W czerwcu 2024 decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Hanny Wróblewskiej instytut zmienił nazwę oraz otrzymał nowy statut[17][1]. Do zakresu działalności Instytutu należy:
- realizacja polityki pamięci w zakresie historii i dziedzictwa Polski, w tym w szczególności dorobku polskiej myśli społeczno-politycznej;
- tworzenie podstaw naukowych dla rozwoju wiedzy o historii i dziedzictwie Polski, ze szczególnym uwzględnieniem polskiej myśli społeczno-politycznej;
- upowszechnianie wiedzy o historii i dziedzictwie Polski, ze szczególnym uwzględnieniem polskiej myśli społeczno-politycznej
- prowadzenie badań nad historią i dziedzictwem Polski, ze szczególnym uwzględnieniem polskiej myśli społeczno-politycznej;
- inspirowanie, wspieranie i upowszechnianie zjawisk w nauce, kulturze i sztuce nawiązujących do dziedzictwa polskiej historii.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Dz. Urz. MKDiN r. 2024 poz. 74
- ↑ P. Gliński: powstanie Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego. dzieje.pl, 3 lutego 2020. [dostęp 2020-02-17].
- ↑ Prezydent złożył hołd I. J. Paderewskiemu i R. Dmowskiemu. dzieje.pl, 28 czerwca 2020. [dostęp 2020-05-09].
- ↑ Wicepremier Piotr Gliński: „Trumny Dmowskiego i Piłsudskiego są po tej samej stronie. Po drugiej jest trumna Róży Luksemburg”. gov.pl, 13 sierpnia 2020.
- ↑ Ceremonia złożenia kwiatów pod tablicami upamiętniającymi generałów Józefa Hallera i Tadeusza Jordan – Rozwadowskiego. idmn.pl, 13 sierpnia 2020. [dostęp 2020-09-05].
- ↑ Szkoła Letnia Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej – zapraszamy do udziału. gov.pl, 4 czerwca 2020. [dostęp 2020-09-05].
- ↑ Prezydent: Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej musi przywrócić pamięć i zasłużone dobre imię ruchu narodowego i chrześcijańskiego. wpolityce.pl, 26 czerwca 2020. [dostęp 2020-06-27].
- ↑ Prof. Jan Żaryn – p.o. dyrektor Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. R. Dmowskiego i I. J. Paderewskiego. gov.pl, 17 lutego 2020. [dostęp 2020-02-17].
- ↑ a b Profesor Jan Żaryn przestał pełnić funkcję Dyrektora IDMN – IDMN [online] [dostęp 2024-04-11] (pol.).
- ↑ Powstał Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej. „Łączą nas ponadczasowe wartości”. polskieradio24.pl, 28 czerwca 2020. [dostęp 2020-07-18].
- ↑ Dyrektorzy IDMN wobec pojawiających się zarzutów dotyczących Jana Pawła II. idmn.pl, 2023-03-10. [dostęp 2023-03-12].
- ↑ IDMN kończy swoją działalność. Powstaje nowa instytucja kultury – Instytut Myśli Politycznej im. Gabriela Narutowicza. idmn.pl. [dostęp 2024-06-19].
- ↑ Sienkiewicz odwołał Jana Żaryna z IDMN. Wspomniał o "środowiskach ekstremistycznych" [online], TOK FM, 11 kwietnia 2024 [dostęp 2024-06-13] (pol.).
- ↑ NIK miażdży Fundusz Patriotyczny Glińskiego [RAPORT] [online], oko.press [dostęp 2024-06-13] (pol.).
- ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2024-06-13].
- ↑ Adam Leszczyński w "GW": słuszne idee same się nie obronią [online], dzieje.pl [dostęp 2024-06-13] (pol.).
- ↑ Dz. Urz. MKDiN r. 2024 poz. 73
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zarządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 13 lutego 2020 r. w sprawie nadania statutu Instytutowi Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego. Dziennik Urzędowy MKiDN z 2020 r. poz. 11.