Jadwiga Rudnicka (historyk literatury)

Jadwiga Rudnicka

Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	7 września 1916 Fastów
Data i miejsce śmierci	25 kwietnia 2006 Lublin
doktor habilitowany nauk humanistycznych
Specjalność: bibliotekoznawstwo
Alma Mater	Katolicki Uniwersytet Lubelski
Doktorat	1950 – bibliotekoznawstwo Uniwersytet Warszawski
Habilitacja	1970 – bibliotekoznawstwo Uniwersytet Wrocławski
Odznaczenia

Jadwiga Rudnicka (ur. 7 września 1916 w Fastowie, zm. 25 kwietnia 2006 w Lublinie) – polska historyk literatury, bibliotekoznawczyni.

Życiorys

Córka Antoniego Władysława i Anieli z Kujawskich. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości razem z rodzicami zamieszkała w Bobrowem k. Gorzkowa, po ukończeniu szkoły powszechnej uczęszczała do Seminarium Nauczycielskiego w Zamościu. W 1935 ukończyła naukę, rok później w Lublinie zdała eksternistycznie maturę gimnazjalną typu humanistycznego. Przez dwa lata pracowała jako nauczycielka w szkole koło Gorzkowa, w 1938 rozpoczęła studia bibliotekoznawcze w Sekcji Społeczno-Oświatowej na Wydziale Pedagogicznym Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie. Do grona jej wykładowców należeli Jan Muszkowski, Helena Radlińska i Zygmunt Szweykowski. Po wybuchu II wojny światowej zamieszkała na wsi, gdzie była nauczycielką w szkole powszechnej, była zaangażowana w tajne nauczanie z zakresu szkoły średniej. Od listopada 1944 powróciła na studia, naukę kontynuowała na Wydziale Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, jej przewodnikiem naukowym został prof. Juliusz Kleiner, a wykładowcami Jan Parandowski, Maria Dłuska, Stefan Kawyna, Henryk Elzenberg i Marian Morelowski. Równocześnie pracowała w bibliotece Zakładu Historii Literatury Polskiej KUL, a następnie w Bibliotece Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie. W czerwcu 1947 uzyskała stopień magistra, promotorem jej pracy prof. Kleiner. Następnie wyjechała do Warszawy, gdzie rozpoczęła pracę w Bibliotece Narodowej. Nawiązała kontakt z prof. Wacławem Borowym i pod jego kierunkiem przygotowała pracę doktorską, którą obroniła w czerwcu 1950 na Uniwersytecie Warszawskim. Od 1952 publikowała prace z zakresu historii literatury, debiutowała na łamach Zeszytów Wrocławskich. W 1953 ukazała się jej pierwsza książka dotycząca bibliotekoznawstwa, kolejne w 1964 i 1967. Była również autorką dwóch opracowań edytorskich, od 1957 była kustoszem, d 1966 kustoszem dyplomowanym, w 1970 habilitowała się na Uniwersytecie Wrocławskim w zakresie bibliotekoznawstwa. Będąc docentem od 1971 do 1977 kierowała działem starych druków i rękopisów w Bibliotece Publicznej m. st. Warszawy, równocześnie intensywnie pracowała nad książkami z dziedziny bibliotekoznawstwa i historii literatury, w 1973 została starszym kustoszem dyplomowanym. W 1977 rozpoczęła pracę wykładowcy bibliotekoznawstwa i filologii polskiej w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Olsztynie, pracę tam zakończyła w 1987. Od 1985 mieszkała w Lublinie, prowadziła wykłady zlecone na KUL, w 1988 przeszła na emeryturę, współpracowała z Pracownią Norwidowską oraz była członkiem korespondentem Towarzystwa Naukowego KUL. Należała do Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym.

19 stycznia 1955 na wniosek Ministra Kultury i Sztuki została odznaczona Medalem 10-lecia Polski Ludowej.

Pochowana na cmentarzu parafialnym w Gorzkowie-Osadzie, woj. lubelskie.

Dorobek naukowy

Bibliotekoznawstwo

W 1952 opublikowała na łamach Zeszytów Wrocławskich pierwszy przyczynek naukowy dotyczący pierwszego tłumaczenia na język polski powieści Victora Hugo Les Misérables. W 1973 wspólnie z Sante Graciottim opracowała „Inwentarz biblioteki Ignacego Krasickiego z 1810”, dwa lata później przygotowała „Bibliografię katalogów księgarskich wydanych w Polsce do końca XVIII wieku”. W 1976 zaangażowała się w serię publikacji „Prace Biblioteki Publicznej m.s.t Warszawy”, była współautorką „Katalogu starych druków Biblioteki Publicznej” i „Archiwum Biblioteki Publicznej”. Ostatnią pracą z zakresu bibliotekoznawstwa był zbiór dokumentów „Biblioteka Stanisława Augusta na zamku warszawskim”.

Historia literatury

Prowadziła badania nad „Monitorem”, udowodniła, że to czasopismo czasów Stanisława Augusta było wydawane do 1785. Opracowała szkic „W poszukiwaniu starych czasopism”, gdzie nawiązała do polskich periodyków nie odnalezionych i nie odnotowanych przez Karola Estreichera. Trzy prace poświęciła Stanisławowi Kostce Potockiemu, a także Ignacemu Krasickiemu. Kilka przyczynków naukowych przygotowała na dwusetną rocznicę powstania Komisji Edukacji Narodowej m.in. „Książka w działalności KEN (1773–1794)”. Kilka rozpraw poświęciła życiu literackiemu epoki stanisławowskiej, były to m.in. „Ruch księgarski w Warszawie za Stanisława Augusta” i „Biblioteki mieszczan warszawskich za Stanisława Augusta”. Wiele uwagi poświęciła polskiej recepcji „Tysiąca nocy i jednej”, opublikowała na ten temat dwa przyczynki, artykuły syntetyczne, a ostatecznie książkę „Tysiąc nocy i jedna” w kulturze polskiej. Opracowywała materiały dotyczące Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Bolesława Prusa, ale najwięcej badań i opracowań poświęciła Cyprianowi Kamilowi Norwidowi, ich efektem jest jedenaście publikacji na temat życia, twórczości i korespondencji tego poety.

Twórczość

• Biblioteka Ignacego Potockiego (1953); (seria „Książka w dawnej kulturze polskiej” tom 4);
• Bibliografia powieści polskiej 1601–1800 (1964); (seria „Książka w dawnej kulturze polskiej” tom 13)
• Biblioteka wilanowska. Dwieście lat jej dziejów (1741–1932) (1967).
• Korespondencja Karola Estreichera z Marią i Felicjanem Faleńskimi; (opracowanie edytorskie);
• Felicjan Faleński „Wspomnienia z mojego życia”; (opracowane edytorskie);
• „Listy Teofila Lenartowicza do Tekli Zmorskiej 1861–1893” (1978).