Jakub Zapała

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jakub Zapała
Ilustracja
major żandarmerii major żandarmerii
Data i miejsce urodzenia

5 lipca 1893
Konina

Data i miejsce śmierci

1940
Kijów

Przebieg służby
Lata służby

do 1940

Siły zbrojne

C. K. Armia
Wojsko Polskie

Jednostki

56 Pułk Piechoty Austro-Węgier
1 Dywizjon Żandarmerii
3 Dywizjon Żandarmerii

Stanowiska

kwatermistrz
zastępca dowódcy dywizjonu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa kampania wrześniowa

Odznaczenia
Medal Niepodległości Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Oficer Orderu Korony Rumunii Krzyż Pro Ecclesia et Pontifice (1893-1908) Srebrny Medal za Męstwo Wojskowe (Włochy, 1833–1946) Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny) Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” z Mieczami Medal Waleczności (Austro-Węgry) Krzyż Wojskowy Karola
Państwowa Odznaka Sportowa Odznaka Strzelecka IIRP
Multimedia w Wikimedia Commons

Jakub Zapała[1] (ur. 5 lipca 1893 w Koninie, zm. 1940 w Kijowie) – major żandarmerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Jakuba i Zofii, z domu Wojtyczek. Ukończył gimnazjum w Tarnowie z maturą w 1913. Przez cztery semestry studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego (miał ukończyć studia na UJ[2]). Należał wówczas do Związku Strzeleckiego.

Po wybuchu I wojny światowej został wcielony do C. K. Armii. Ukończył szkołę oficerów rezerwy na Morawach, po czym jako dowódca plutonu w randze chorążego 15 stycznia 1915 został skierowany na front. W marcu 1915 został ranny, jednak nadal uczestniczył w ofensywie na wschód. Został mianowany podporucznikiem piechoty w rezerwie z dniem 1 stycznia 1916[3]. Był przydzielony do 56 pułk piechoty[4][5]. Był instruktorem i wykładowcą na kursie podoficerskim i w szkole oficerskiej w Opawie. W marcu 1918 został mianowany komendantem dworca kolejowego Kraków Płaszów. 1 maja 1918 awansowany do rangi porucznika. Od sierpnia 1918 kierownik Ekspozytury Rolniczej w Kolbuszowej. U schyłku wojny uczestniczył w rozbrajaniu Austriaków, po czym samowolnie został dowódcą w powiecie kolbuszowskim. Organizował wówczas straż obywatelską, żandarmerię polową oraz kompanię piechoty, która następnie została wcielona do 17 pułku piechoty.

1 listopada 1918 wstąpił do Wojska Polskiego. Został awansowany na stopień kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[6]. Do marca 1919 był dowódcą wojskowym w powiecie kolbuszowskim, po czym odkomenderowany do 18 pułku piechoty na przeszkolenie. Od maja 1919 chory trafił do szpitala, po czym skierowany do 20 pułku piechoty na stanowisko adiutanta w batalionie zapasowym. Na własny wniosek przeniesiony 20 maja 1920 do żandarmerii polowej i został kierownikiem wydziału personalnego w Szefostwie Żandarmerii Polowej w Warszawie. Od 26 sierpnia 1921 oficer do zleceń i dowódca plutonu w 1 dywizjonie żandarmerii w Warszawie. Na przełomie lutego i marca 1922 przeszedł III kurs oficerów żandarmerii w Grudziądzu. W sierpniu 1922 został dowódcą plutonu nr 5 Warszawa[7]. Od 1924 do 1927 pracował nadal w 1 dywizjonie żandarmerii oraz w Oddziale II Sztabu Generalnego[8]. W kwietniu 1927 został odkomenderowany do 3 dywizjonu żandarmerii i objął tam funkcję p.o. kwatermistrza. W 1928 ponownie był oficerem 1 dywizjonu żandarmerii[9][10]. 23 grudnia 1929 został wyznaczony na stanowisko pełniącego obowiązki kwatermistrza 1 dywizjonu żandarmerii[11]. 28 stycznia 1931 został zatwierdzony na stanowisku kwatermistrza 1 dywizjonu żandarmerii[12]. 29 stycznia 1932 Prezydent RP Ignacy Mościcki awansował go na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932 i 1. lokatą w korpusie oficerów żandarmerii[13][14].

Na początku 1939 był II zastępcą dowódcy (kwatermistrz) 1 dywizjonu żandarmerii[15]. W lipcu 1939 miał zostać skierowany do Ministerstwa Spraw Wojskowych, rzekomo do oddziału II na kierunku wschodnim.

Po wybuchu II wojny światowej podczas kampanii wrześniowej w dniach ok. 5–7 września 1939 ewakuował się wraz z pracownikami ministerstwa. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez funkcjonariuszy NKWD w okolicach Probużnej. Został przewieziony do więzienia przy ulicy Karolenkiwskiej 17 w Kijowie. Tam w 1940 został zamordowany przez NKWD. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 57/3-11 oznaczony numerem 1092)[16]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Był żonaty, miał córki Danutę i Alinę[17].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Tabliczka upamiętniająca na ścianie kościoła św. Karola Boromeusza w Warszawie

austro-węgierskie

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ W ewidencji wojskowych C. K. Armii był określany w języku niemieckim jako „Jakob Zapala”. W ewidencji Wojska Polskiego II RP stosowano zapis „Jakób Zapała”.
  2. ↑ Tablica Katyńska. tygodniksalwatorski.icm.com.pl. [dostęp 2014-12-11].
  3. ↑ Ranglisten des Kaiserlichen und Königlichen Heeres 1917. Wiedeń: 1917, s. 238.
  4. ↑ a b c Ranglisten des Kaiserlichen und Königlichen Heeres 1917. Wiedeń: 1917, s. 499.
  5. ↑ a b c d Ranglisten des Kaiserlichen und Königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918, s. 639.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1064.
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1053.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 9, 960, 966.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 675, 675.
  10. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 791.
  11. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 379.
  12. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 6.
  13. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 2 z 30 stycznia 1932 roku, s. 98.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 288.
  15. ↑ Rocznik Oficerski 1939 ↓, s. 814.
  16. ↑ Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 110. [dostęp 2014-10-27].
  17. ↑ Jakub Zapała. muzeumkatynskie.pl. [dostęp 2014-12-11].
  18. ↑ M.P. z 1932 r. nr 109, poz. 142 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  19. ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 103 „za zasługi na polu bezpieczeństwa wojska”.
  20. ↑ a b Na podstawie
  21. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 9, 960.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jakub_Zapała&oldid=71889184”