Przejdź do zawartości

Jan Kieżun

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Kieżun
Ilustracja
podpułkownik pilot podpułkownik pilot
Data i miejsce urodzenia

13 kwietnia 1890
Karłowszczyzna, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

26 października 1970
Bydgoszcz

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie
Armia Krajowa

Formacja

Carskie Siły Powietrzne
Lotnictwo Wojska Polskiego

Jednostki

4 Pułk Lotniczy

Stanowiska

dowódca pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi (II RP)
Krzyż Wojenny 1914–1918 z 3 brązowymi palmami (Francja)
Order św. Jerzego IV klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza II klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny IV klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława II klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie)

Jan Robert Kieżun (ur. 13 kwietnia 1890 w Karłowszczyźnie, w powiecie oszmiańskim na Litwie, zm. 26 października 1970 w Bydgoszczy) – podpułkownik pilot, działacz lotniczy, komendant Bydgoskiej Szkoły Pilotów, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wychowywał się we Władykaukazie w Rosji, gdzie zamieszkali jego rodzice[1].

Po uzyskaniu stopnia podporucznika w Szkole Oficerskiej Artylerii w Petersburgu służył jako młodszy oficer w 43 Brygadzie Artylerii w Wilnie (1913–1914). Następnie służył w 2 Oddziale Lotniczym w Lidzie, skąd skierowano go na kurs do Szkoły Pilotów w Sewastopolu. W latach 1915–1916 walczył jako porucznik pilot i dowódca zgrupowania lotniczego w 2 Oddziale Lotniczym na Froncie Południowo–Zachodnim i Zachodnim, gdzie też dwukrotnie był ranny[1]. W grudniu 1916 został odkomenderowany do Francji, gdzie latał bojowo w 12 Grupie Niszczycielskiej (myśliwskiej) na Froncie Północnym (1916–1918), awansując do stopnia podpułkownika. Łącznie podczas I wojny światowej wykonał dużą liczbę lotów bojowych o łącznym czasie 381 godzin[2].

Pod koniec 1918 powrócił z Francji do Polski. Latem 1919 został dowódcą najstarszej, 10. Eskadry lotnictwa polskiego w Brześciu nad Bugiem, którą przebazowano na lotnisko Ławica pod Poznaniem i przydzielono do Frontu Wielkopolskiego. 22 stycznia 1920 eskadra uczestniczyła z powietrza w defiladzie wojskowej w Bydgoszczy, podczas przejęcia miasta z rąk pruskich[1]. Do kwietnia 1920 stacjonowała na lotnisku bydgoskim, skąd skierowano ją na front wojny polsko–bolszewickiej. Przydzielona do 9 Dywizji Piechoty prowadziła loty rozpoznawcze i bombardujące, a w czasie odwrotu wojsk sowieckich spod Warszawy wykonała szereg lotów szturmowych[1].

Po zakończeniu wojny 1 grudnia 1920 został komendantem Szkoły Pilotów w Bydgoszczy i kierował nią do października 1925[1][3]. 1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Departamencie III Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie, a jego oddziałem macierzystym był 3 Pułk Lotniczy w Poznaniu[4].

W 1924 ukończył kurs w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Od 5 października 1925 dowodził 4 Pułkiem Lotniczym w Toruniu[2]. 23 grudnia 1926 roku został przeniesiony do kadry oficerów lotnictwa i przydzielony do dyspozycji II wiceministra spraw wojskowych[5]. Następnie był oficerem placu Stanisławów[6]. 9 sierpnia 1929 roku został zwolniony z zajmowanego stanowiska i pozostawiony bez przynależności służbowej z równoczesnym oddaniem do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VI[7][8]. Z dniem 31 marca 1930 roku został przeniesiony w stan spoczynku z powodu „utraty zdolności fizycznych” do pełnienia zawodowej służby wojskowej, stwierdzonej przez komisję superrewizyjną[9][10].

W latach 30. mieszkał w Toruniu, a potem w Bydgoszczy, gdzie od 1937 pracował jako kierownik działu zakupów w Francusko–Polskim Towarzystwie Kolejowym[1].

W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Toruń. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VIII. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[11].

W okresie okupacji niemieckiej przebywał w Warszawie i Krakowie. Działał w Armii Krajowej pod pseudonimem „Lot”[1][12].

8 marca 1945 został internowany i wywieziony w głąb Związku Sowieckiego, gdzie pracował w kopalni węgla, ołowiu i cynku. W listopadzie 1947 powrócił do Polski i zamieszkał na stałe w Bydgoszczy[1].

Od 1948 był kierownikiem zaopatrzenia w Państwowym Przedsiębiorstwie Robót Komunikacyjnych nr 1[1]. Jego pasją było lotnictwo, udzielał się w Aeroklubie Bydgoskim oraz prowadził wykłady dla młodzieży[2]. W 1961 był współorganizatorem i pierwszym prezesem Bydgoskiego Klubu Seniorów Lotnictwa (do 1967)[13].

Zmarł 26 października 1970 w Bydgoszczy. Został pochowany na cmentarzu Nowofarnym[1].

Jan Kieżun był żonaty z Felicją z Kojusów. Miał córkę Barbarę (1926–1944)[1] która zginęła walcząc jako sanitariuszka w Powstaniu Warszawskim.

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j k Błażejewski, Kutta i Romaniuk 1997 ↓.
  2. a b c Kaliński 1999 ↓, s. 34.
  3. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 932, 943, 1528.
  4. Spis oficerów 1921 ↓, s. 354, 687.
  5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 54 z 23 grudnia 1926 roku, s. 447.
  6. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 540, 546.
  7. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 sierpnia 1929 roku, s. 257.
  8. Błażejewski, Kutta i Romaniuk 1997 ↓, s. wg autorów dowódcą pułku był do czerwca 1927 roku, a w latach 1927-1930 był komendantem garnizonu Stanisławów.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14 lutego 1930 roku, s. 49.
  10. Kaliński 1999 ↓, s. 34 wg autora w 1930 w drodze powrotnej z inspekcji uległ wypadkowi, w wyniku którego został przeniesiony w stan spoczynku.
  11. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 347, 1015.
  12. Kaliński 1999 ↓, s. 34 autor błędnie podał, że 1 sierpnia 1939 roku został powołany na szefa lotnictwa Armii „Warszawa”. Dowódcą Lotnictwa Armii „Warszawa” był ppłk dypl. pil. Mateusz Iżycki.
  13. Zenon Chwaliszewski: Bydgoski Klub Seniorów Lotnictwa [w:] Kalendarz Bydgoski 2013.
  14. M.P. z 1925 r. nr 102, poz. 438 „za zasługi na polu organizacji lotnictwa wojskowego” - jako ppułk. Jan Kierzun.
  15. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 435 „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918–1920”.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]