Jan Miodoński
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
6 marca 1902 |
Data i miejsce śmierci |
30 września 1963 |
Profesor nauk medycznych | |
Specjalność: otolaryngolog | |
Alma Mater | |
Doktorat |
1926 |
Habilitacja |
1934 |
Profesura |
1937 |
uczelnia | |
Stanowisko |
wykładowca |
szpital | |
oddział |
Klinika Oto-Rhino-Laryngologii |
Stanowisko |
ordynator |
Okres zatrudn. |
1934 – 6 listopada 1939 |
Odznaczenia | |
Data i miejsce urodzenia |
6 marca 1902 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
30 września 1963 |
Poseł II kadencji Sejmu PRL | |
Okres |
od 20 lutego 1957 |
Przynależność polityczna |
bezpartyjny |
Jan Józef Miodoński (ur. 6 marca 1902 w Tarnobrzegu, zm. 30 września 1963 w Krakowie) – lekarz otolaryngolog, wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego, pionier audiometrii i chirurgii ucha w Polsce, ordynator Kliniki Otolaryngologii CM UJ[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w rodzinie Józefa Ignacego, sędziego, i Julii z Siekierzyńskich[2]. Uczęszczał w latach 1912–1920 do gimnazjum klasycznego w Wadowicach, gdzie zdał maturę w 1920 roku[3]. W 1920 roku ochotniczo służył w Wojsku Polskim[4]. Ukończył studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Tytuł doktora wszech nauk lekarskich uzyskał w 1926 roku i niemal natychmiast uzyskał angaż w Klinice Otolaryngologicznej UJ. Korzystając ze stypendium przez kilka miesięcy kształcił się wiedeńskich ośrodkach, po powrocie do Krakowa, pod okiem profesora Maksymiliana Rutkowskiego, gdzie zdobywał biegłość w chirurgii. Rok 1934 przyniósł habilitację na podstawie rozprawy Odczyny galwaniczne systemu przedsionkowego w świetle badań eksperymentalnych i klinicznych i stanowisko kierownika Katedry i Kliniki Otolaryngologii na UJ, a następnie na Akademii Medycznej[5]. W 1937 roku został mianowany profesorem nadzwyczajnym. Przed wojną był członkiem Polskiego Towarzystwa Otolaryngologów, Polskiego Towarzystwa Lekarskiego i Izby Lekarskiej w Krakowie[4].
Aresztowany 6 listopada 1939 podczas Sonderaktion Krakau, przebywał najpierw we wrocławskim więzieniu, a potem wywieziony do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen[6], skąd został zwolniony w grudniu 1940 roku. Podczas okupacji był lekarzem Ubezpieczalni Społecznej w Krakowie.
Od stycznia 1945 ponownie kierował Kliniką Otolaryngologiczną[2]. W 1946 roku został mianowany profesorem zwyczajnym. Od 1945 był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności, zaś w roku 1952 członkiem korespondentem, a w 1961 członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk. W latach 1957–1961 był bezpartyjnym posłem na Sejm PRL. Znakomity znawca historii i zabytków Krakowa.
Wynalazł nową metodę leczenia głuchoty, obecnie znaną pod nazwą tympanoplastyki. W 1960 roku jako pierwszy na świecie przeprowadził laryngektomię subtotalną („trzy czwarte”), ratując głos analfabety z zaawansowanym nowotworem złośliwym krtani[6].
Od 2 lipca 1932 był mężem Marii z Michalewskich[4] (1907–1987)[7].
Zmarł wskutek przewlekłej choroby nerek. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera LXVIII-zach-1)[8][7].
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]- Rola błędnika w poczuciu i pojmowaniu przestrzeni (1935)
- Leczenie raka krtani (1953-1954)
- O talencie lekarskim (1958)
- Zmysły a uzdolnienia (1958)
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1959)[9]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (13 lipca 1954)[10][11]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (13 stycznia 1955)[12]
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Jedną z ulic Krakowa nazwano imieniem Jana Miodońskiego[13].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Historia. Katedra i Klinika Otolaryngologii. [dostęp 2022-11-22].
- ↑ a b Ryszard Witold Gryglewski , Miodoński Jan Józef [online], Giganci Nauki [dostęp 2024-04-30] (pol.).
- ↑ informacja o maturze
- ↑ a b c Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: 1938, s. 493. [dostęp 2024-04-30].
- ↑ informacje biograficzne
- ↑ a b 2012 – Alma Mater Uniwersytetu Jagiellońskiego [online], almamater.uj.edu.pl [dostęp 2017-03-10] (pol.).
- ↑ a b Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Jan Miodoński. rakowice.eu. [dostęp 2018-08-22].
- ↑ Jan Wiktor Tkaczyński (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803–2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 192, ISBN 978-83-233-4527-5 . (kwatera LXVIII-zach.-1)
- ↑ Odznaczenie prof. J. Miodońskiego. „Dziennik Polski”. Nr 236, s. 10, 4/5 października 1959.
- ↑ M.P. z 1954 r. nr 103, poz. 1311 „za zasługi w pracy naukowej i dydaktycznej w dziedzinie medycyny”.
- ↑ informacja na stronie Sejmu
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 99, poz. 1387 - Uchwała Rady Państwa z dnia 13 stycznia 1955 r. nr 0/113 - na wniosek Ministra Zdrowia.
- ↑ ulica Jana Miodońskiego - Magiczny Kraków [online], www.krakow.pl [dostęp 2024-04-30] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Teresa Stanisławska-Adamczewska, Jan Adamczewski, Kraków, ulica imienia..., Kraków 2000.
- Absolwenci Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Członkowie Polskiej Akademii Umiejętności
- Członkowie rzeczywiści PAN
- Krakowscy posłowie na Sejm PRL
- Ludzie urodzeni w Tarnobrzegu
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Medalem 10-lecia Polski Ludowej
- Ofiary Sonderaktion Krakau
- Pochowani na cmentarzu Rakowickim
- Polscy otorynolaryngolodzy
- Urodzeni w 1902
- Zmarli w 1963