Jan Penconek
| |
 porucznik
| |
| Data i miejsce urodzenia |
19 grudnia 1912 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
13 września 1939 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1931-1939 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca plutonu, dowódca kompanii |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
| |
Jan Penconek (ur. 19 grudnia 1912 w Powsinie[1], zm. 13 września 1939 na Oksywiu[2]) – porucznik Wojska Polskiego, uczestnik kampanii wrześniowej i walk w obronie Wybrzeża, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Virtuti Militari[3].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem Stanisława i Katarzyny z Urbaniaków[1], rolników, którzy posiadali pięciohektarowe gospodarstwo rolne. Miał sześcioro rodzeństwa. Uczęszczał do szkoły powszechnej w Powsinie. Należał do męskiej drużyny harcerskiej im. Henryka Dąbrowskiego, gdzie uzyskał stopień Harcerza Orlego[4]. W 1931 roku zdał maturę w I Gimnazjum Miejskim im. gen. Sowińskiego w Warszawie[5].
Po maturze został przyjęty do Szkoły Podchorążych Piechoty w Komorowie k. Ostrowi Mazowieckiej. 1 października 1931 rozpoczął służbę wojskową jako podchorąży. Początkowo próbował dostać się do lotnictwa, jednak po niepowodzeniu pozostał w piechocie. 15 sierpnia 1934 roku uzyskał promocję na pierwszy stopień oficerski (podporucznika). Ukończył szkołę z bardzo dobrą lokatą, więc miał możliwość wybrania przydziału[6]. Wybrał Batalion Morski w Wejherowie, gdzie został dowódcą plutonu w 3. kompanii strzeleckiej. 19 marca 1938 roku awansował na stopień porucznika, a 23 marca 1939 roku został dowódcą 2. kompanii[7]. W ramach mobilizacji Batalion Morski został przekształcony w 1 Morski Pułk Strzelców.
W chwili wybuchu wojny pełnił funkcję oficera służbowego. Powiadomił o stanie wojennym dowódcę pułku, ppłk. Kazimierza Pruszkowskiego, który zarządził alarm bojowy dla wszystkich pododdziałów[8]. Kompania por. Penconka znalazła się w odwodzie dowódcy pułku, w lasach na północny wschód od Wejherowa. W nocy z 7 na 8 września dowodził wypadem na Gowino, który zakończył się odbiciem miejscowości z rąk Niemców. Sukcesem okazało się zdobycie tego dnia map i planów niemieckich, które zostały przekazane dowództwu[9]. 8 września wraz ze swoją kompanią uczestniczył w udanym kontrataku w rejonie leśniczówki Biała, nacierając na Niemców próbujących okrążyć zgrupowanie wojsk polskich. Został ranny w głowę i przetransportowany do szpitala w Wejherowie. Mimo osłabienia i ran, na własne życzenie wypisał się ze szpitala i dołączył do swojego oddziału ponownie obejmując dowodzenie 2. kompanii[10]. 13 września podczas walk o Oksywie został śmiertelnie raniony i poległ[11].
Jego symboliczny grób znajduje się na cmentarzu wojennym w Gdyni-Redłowie pod numerem 255[12].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Jego imieniem została nazwana szkoła podstawowa w Gowinie w powiecie wejherowskim[2]. W 2009 roku na cmentarzu w Powsinie odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą por. Penconkowi[3]. 19 grudnia 2017 roku na cmentarzu Obrońców Wybrzeża w Gdyni odbyły się uroczystości 105. rocznicy urodzin por. Penconka[13]. 21 listopada 2018 roku decyzją Ministra Obrony Narodowej został mianowany na stopień kapitana Wojska Polskiego[14]. 13 września 2019 roku w Szkole Podstawowej nr 104 im. Macieja Rataja w Powsinie odbyła się uroczystość pośmiertnego mianowania[15].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Genealodzy PL Genealogia, Akt urodzenia Jana Penconka [online], metryki.genealodzy.pl [dostęp 2024-08-19].
- ↑ a b www.ssp-gowino.szkolnastrona.pl - PATRON SZKOŁY [online], ssp-gowino.szkolnastrona.pl [dostęp 2024-08-19].
- ↑ a b c https://gdynia.naszemiasto.pl/obroncy-kepy-oksywskiej-rocznica-105-urodzin-por-jana/ar/c1-4346633
- ↑ Biografia 1988 ↓, s. 3-4.
- ↑ I-sze Gimnazjum Męskie Im. Jenerała Sowińskiego Magistratu m. st. Warszawy. Siódme Sprawozdanie za Rok Szkolny 1930/31, Warszawa: Koło Opieki Rodzicielskiej przy I Gimnazjum Magistratu m. st. Warszawy, 1931, s. 88 [dostęp 2024-08-19].
- ↑ Biografia 1988 ↓, s. 4-5.
- ↑ Biografia 1988 ↓, s. 7.
- ↑ Biografia 1988 ↓, s. 8.
- ↑ Biografia 1988 ↓, s. 9-10.
- ↑ Biografia 1988 ↓, s. 12-13.
- ↑ Biografia 1988 ↓, s. 17.
- ↑ Biografia 1988 ↓, s. 17-18.
- ↑ https://archiwum-bdowmw.wp.mil.pl/pl/1_268.html
- ↑ Aktualności | III Liceum Ogólnokształcące im. gen. Józefa Sowińskiego [online], lo3-waw.edupage.org [dostęp 2024-08-19].
- ↑ https://bezpieczna.um.warszawa.pl/-/uroczystosc-mianowania-por-jana-penconka
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Olkiewicz Alfons, Szefka Paweł, Chudy Andrzej: Biografia porucznika Jana Penconka. 1988. (pol.).