Jan Wańkowicz (wojskowy)
 podpułkownik saperów
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Jan Kazimierz Wańkowicz |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
28 października 1895 |
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1916–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
1 Dywizja Litewsko-Białoruska |
| Stanowiska |
dowódca kompanii |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
       
| |
Jan Kazimierz Wańkowicz (ur. 16 października?/28 października 1895 w Birczy[1][2], zm. 18 czerwca 1940 w Thouars) – podpułkownik saperów Wojska Polskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Jan Kazimierz Wańkowicz urodził się 28 października 1895 roku w Birczy, w powiecie bobrujskim ówczesnej guberni mińskiej. Pochodził ze szlacheckiej rodziny ziemiańskiej z Kresów. W 1914 roku, po ukończeniu szkoły średniej, rozpoczął studia na Ryskim Instytucie Politechnicznym w Rydze. W 1916 roku został powołany do Armii Imperium Rosyjskiego. W 1917 roku ukończył Oficerską Szkołę Inżynierii w Petersburgu. Po mianowaniu oficerem skierowano go na front do 6 pułku saperów. W styczniu 1918 roku przedostał się do I Korpusu Polskiego. Jako młodszy oficer w 3 pułku ułanów wziął udział w walkach z bolszewikami w obronie Bobrujska.
Pod koniec grudnia 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego i otrzymał przydział do 1 pułku inżynieryjnego z dniem 7 stycznia 1919 roku[3]. Od początku do końca wojny z bolszewikami brał udział w walkach na froncie.
W styczniu 1920 roku skutecznie kierował rozbudową umocnień polowych. W maju 1920 roku przeszedł na tyły bolszewików w celu ustalenia ich sił i dyslokacji. W dniach 15–20 lipca 1920 roku sprawnie odbudował mosty na trasie Wołkowysk-Słonim[4]. W latach 1920–1922 był zastępcą Szefa Inżynierii i Saperów oraz referentem organizacyjno-mobilizacyjnym w Departamencie V Ministerstwa Spraw Wojskowych.
W 1923 roku został wyznaczony na dowódcę batalionu w 2 pułku saperów. Stamtąd został przeniesiony w 1923 roku na dwa lata do pracy w Oddziale III Ministerstwa Spraw Wojskowych[5]. 25 października 1926 roku, po ukończeniu kursu fortyfikacyjnego, został przydzielony do Biura Ogólno Organizacyjnego Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[6]. 7 grudnia 1926 roku został przeniesiony do 1 pułku saperów na stanowisko dowódcy batalionu[7]. W 1927 roku powrócił do Departamentu V Ministerstwa Spraw Wojskowych na stanowisko kierownika referatu i zastępcę szefa wydziału organizacyjnego[4]. 5 listopada 1928 roku otrzymał przeniesienie z Departamentu Inżynierii Ministerstwa Spraw Wojskowych do 5 pułku saperów w Krakowie na stanowisko dowódcy VI batalionu saperów[8]. 23 grudnia 1929 roku został przeniesiony z rozformowanego 5 pułku saperów do 5 batalionu saperów na stanowisko zastępcy dowódcy batalionu[9]. W latach 1932–1936 był szefem fortyfikacji przy 23 Dywizji Piechoty. W marcu 1939 roku pozostawał w rezerwie personalnej oficerów przy Inspektorze Saperów na stanowisku kierownika robót[10]. Do września 1939 roku był szefem odcinka fortyfikacji Kostopol – kierownikiem robót nr 13[4]. We wrześniu 1939 roku był dowódcą saperów w dowództwie Grupy „Stryj”.
Po kampanii wrześniowej przedostał się do Francji i został przydzielony do Ośrodka Wyszkolenia Oficerów Saperów w Thouars. 18 czerwca 1940 roku o godz. 5.50 został ranny podczas bombardowania dworca kolejowego w Thouars przez Luftwaffe. Tego samego dnia zmarł z ran w szpitalu w Thouars[1].
Awanse[edytuj | edytuj kod]
podporucznik – 1919[11]
porucznik – 1921[12]
kapitan – 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[13]
major – ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924[14]
podpułkownik – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936 i 5. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów (w marcu 1939, w tym samym stopniu i starszeństwie, zajmował 5. lokatę w korpusie oficerów saperów, grupa liniowa)[15]
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1938)[16]
- Krzyż Walecznych (1922)[17]
- Złoty Krzyż Zasługi
- Medal Niepodległości (4 listopada 1933)[18][19]
- Srebrny Krzyż Zasługi (4 marca 1925)[20]
- Oficer Orderu Korony Rumunii (Rumunia)[21]
- Kawaler Orderu Czarnej Gwiazdy (Francja)[22]
- Medal Zwycięstwa (Médaille Interalliée)[23]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Wykaz poległych 1952 ↓, s. 3.
- ↑ Natomiast Adam Julian Szugajew, Saperzy w służbie Polsce, s. 319–321, jako miejsce urodzenia podał majątek Biroza w powiecie bobrujskim.
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych nr. 25 z 6 marca 1919, s. 620.
- ↑ a b c Zdzisław Barszczewski: Sylwetki saperów. s. 140–141.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 47 z 13 lipca 1923 roku.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 46 z 25 października 1926 roku, s. 378.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 52 z 7 grudnia 1926 roku, s. 429.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 344.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 390.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 426.
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych nr 49 z 6 maja 1919 r.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 337.
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych nr 1 z 26 stycznia 1922 r.
- ↑ Rocznik oficerski 1928, s. 593.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 242.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 7 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ Rozporządzenie Kierownika M.S.Wojsk. L. 8449 G. M. I. z 1922 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 8, s. 252)
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 255, poz. 273 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych nr 9 z 19 marca 1934, s. 115.
- ↑ M.P. z 1925 r. nr 63, poz. 237 „za szczególne zasługi, położone w dziedzinie organizacji i administracji armji Rzeczypospolitej Polskiej”.
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych nr 62 z 25 września 1923
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych nr 3 z 11 stycznia 1925 str 10
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych nr 50 z 3 maja 1925
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Wykaz poległych i zmarłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie w latach 1939–1946. Londyn: Instytut Historyczny im. gen. Sikorskiego, 1952.
- Adam Julian Szugajew, Saperzy w służbie Polsce, Londyn 1985.
- Zdzisław Barszczewski, Władysław Jasieński: Sylwetki saperów. Warszawa: Dom Wydawniczy „Bellona”, 2001. ISBN 83-11-09287-7.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Dowódcy 5 Pułku (batalionu) Saperów (II RP)
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Niepodległości
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie I Korpusu Polskiego w Rosji
- Oficerowie saperów Wojska Polskiego we Francji (1939–1940)
- Podpułkownicy saperów II Rzeczypospolitej
- Polacy – oficerowie Imperium Rosyjskiego
- Polacy – uczestnicy kampanii francuskiej 1940
- Polacy odznaczeni Medalem Zwycięstwa
- Polacy odznaczeni Orderem Gwiazdy Czarnej
- Polacy odznaczeni Orderem Korony Rumunii
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1895
- Zmarli w 1940
- Żołnierze jednostek polskich na Wschodzie – uczestnicy walk z bolszewikami 1918–1920