Przejdź do zawartości

Jerzy Katarasiński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jerzy Katarasiński
Data i miejsce urodzenia

17 grudnia 1936
Łódź

Data i miejsce śmierci

7 lutego 1989
Łódź

Miejsce spoczynku

cmentarz Doły w Łodzi

Zawód, zajęcie

publicysta, dziennikarz, krytyk teatralny, aktor, reżyser

Alma Mater

Uniwersytet Łódzki

Małżeństwo

Iwona Śledzińska-Katarasińska

Jerzy Katarasiński (ur. 17 grudnia 1936 w Łodzi, zm. 7 lutego 1989 tamże)[1] – polski publicysta, dziennikarz, krytyk teatralny i aktor[2].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie Łódzkim oraz eksternistycznie studia aktorskie w PWSFTviT w Łodzi[3]. Był zaangażowany jednocześnie w tworzenie teatrów studenckich w Łodzi. Następnie pracował jako dziennikarz w „Dzienniku Łódzkim”, w którym kierował działem kultury. W latach 1976–1979[4] kierował redakcją publicystyki kulturalnej w TVP Łódź[5]. W latach 1976–1981 był redaktorem naczelnym pisma „Kalejdoskop. Informator Kulturalny” wydawanego przez Wydział Kultury i Sztuki Prezydium Rady Narodowej Miasta Łodzi[6].

Od 1979 do 13 grudnia 1981 był sekretarzem i zastępcą redaktora naczelnego tygodnika społeczno-kulturalnego „Odgłosy”. Ponadto jako krytyk teatralny publikował na łamach ogólnopolskich czasopism kulturalnych[5]. Po ogłoszeniu stanu wojennego, ze względu na głoszenie prosolidarnościowych poglądów został wydalony z Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej przez Wojewódzką Komisję Kontroli Partyjnej[7]. Represje dodatkowo były związane z pozbawieniem pracy i prawa wykonywania zawodu[5].

Następnie zaangażował się w działalność zdelegalizowanego Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich oraz redagował podziemne pisma takie jak m.in. „Głos Łodzi” i „Drogi”[5]. Pisał również dla „Tygodnika Mazowsze”, „Horyzontu”, a także Radia Wolna Europa[3].

Współpracował z Teatrem 77 jako recenzent i sympatyk[4]. W 1982 związał się z nim oficjalnie i współpracował jako aktor, reżyser, współtwórca spektakli i wypowiedzi teatralnych[5][8].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]
Grób Iwony i Jerzego Katarasińskich w alei zasłużonych na cmentarzu Doły w Łodzi

Jego żoną była dziennikarka i późniejsza posłanka – Iwona Śledzińska-Katarasińska[9].

Był ateistą[10]. Pierwotnie został pochowany ma cmentarzu komunalnym Doły w Łodzi (kw. 10, rz. 25, gr. 42)[11]. W 2024 jego szczątki przeniesiono do grobu żony w alei zasłużonych tego samego cmentarza (kw. 34, rz. 26, gr. 1)[12].

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]
  • Wystawa w Muzeum Miasta Łodzi (2012) pt. „Teatr 77 – Jerzy Katarasiński”[4],
  • Nagroda Złotego Pióra im. Jerzego Katarasińskiego (1999–2018) ustanowiona przez Iwonę Śledzińską Katarasińską[9].

Nagroda Złotego Pióra im. Jerzego Katarasińskiego

[edytuj | edytuj kod]

W 1999 jego żona – Iwona Śledzińska-Katarasińska – ustanowiła Nagrodę Złotego Pióra im. Jerzego Katarasińskiego i została jej fundatorką[9]. Wyróżnienie przyznawała kapituła narody[13]. W latach 1999–2018 przyznano łącznie 20 nagród. Nagrody nie przyznano w roku 2004, a w 2018 roku wyłoniono 2 laureatów[9]. Złote Pióro było wyróżnieniem dla najlepszego łódzkiego dziennikarza kulturalnego w danym roku[14].

  • Dominika Łarionow (1999),
  • Aleksandra Bęben (2000),
  • Magdalena Hasiuk (2001),
  • Aleksandra Talaga-Nowacka (2002),
  • Jerzy Jarniewicz (2003),
  • nagrody nie przyznano (2004),
  • Piotr Grobliński (2005),
  • Marzena Bomanowska (2006),
  • Marta Skłodowska (2007),
  • Monika Wasilewska (2008),
  • Anna Pawłowska (2009),
  • Przemysław Owczarek (2010),
  • Łukasz Kaczyński (2011),
  • Marcin Kieruzel (2012),
  • Maciej Robert (2013),
  • Igor Rakowski-Kłos (2014),
  • Jędrzej Słodkowski (2015),
  • Agata Gwizdała (2016),
  • Błażej Filanowski (2017),
  • Izabella Adamczewska i portal MiejMiejsce.com (2018)[9].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]
  • 1968: „Taki Świat” – opracowanie tekstu
  • 1968: „Sonda – 5" – komentarz, lektor
  • 1968: „Górnośląski Okręg Przemysłowy” – komentarz
  • 1968: „Gobeliny Gałkowskich” – komentarz
  • 1969: „W kierunku księżyca” – komentarz
  • 1971: „Przepustka w przestworza” – komentarz
  • 1971: Problemy pogody i „Meteor 2" – komentarz
  • 1973: „Rok 1905” – komentarz
  • 1974: „Pejzaż z Miedzią” – komentarz
  • 1979: „Cocktail” – scenariusz[15]

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]

Nagroda publicystyczna Klubu Krytyki Teatralnej przy Stowarzyszeniu Dziennikarzy Polskich „za publicystykę teatralną inspirującą rozwój życia teatralnego w Łodzi”[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Jerzy Katarasiński, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2023-04-04].
  2. Cecylia Gajkowska, Dobrosława Świerczyńska, Andrzej Friszke, Kto był kim w drugim obiegu: słownik pseudonimów pisarzy i dziennikarzy 1976-1989, Institut Badań Literackich, 1995, ISBN 978-83-85605-67-6 [dostęp 2023-04-04] (pol.).
  3. a b Maciej Cholewiński, Ulica Przejazd Numer 1 (1–3) [online], ulicanawrot.pl [dostęp 2023-04-04].
  4. a b c Andrzej Podgórski, Jerzy Katarasiński. Dziennikarz, aktor, krytyk, „Kronika Miasta Łodzi” (3), bc.wbp.lodz.pl, 2012 [dostęp 2023-04-04] (pol.).
  5. a b c d e Gustaw Romanowski, Nagroda „Złotego Pióra” dla młodych, zdolnych i..., „Kultura i Biznes” (69), docplayer.pl, Łódź 2018, ISSN 1644-4043 [dostęp 2023-04-04].
  6. Tygiel kultury, Fundacja ANIMA, 2005 [dostęp 2023-04-04] (pol.).
  7. Gustaw Romanowski, Między oportunizmem a przyzwoitością. Weryfikacja polityczna członków KŁ PZPR w stanie wojennym, „Kronika Miasta Łodzi” (3/4), bc.wbp.lodz.pl, 2003 [dostęp 2023-04-04].
  8. Jerzy Katarasiński [online], sfp.org.pl [dostęp 2023-04-04] (pol.).
  9. a b c d e Pożegnanie z piórem [online], Kalejdoskop kulturalny regionu łódzkiego [dostęp 2023-04-04].
  10. Res publica nowa, Batory Press spółka z o.o., 1993 [dostęp 2023-04-04] (pol.).
  11. Szlakiem pamięci. Wydanie II uzupełnione, Łódź, październik 2015.
  12. Iwona Śledzińska-Katarasińska ma nowy pomnik. Tak wygląda jej grób cztery miesiące od śmierci. Jedno zwraca uwagę [online], www.se.pl [dostęp 2024-06-10] (pol.).
  13. Złote Pióro [online], Kalejdoskop kulturalny regionu łódzkiego [dostęp 2023-04-04].
  14. irk, „Złote pióro” dla Łukasza Kaczyńskiego [online], lodz.wyborcza.pl, 11 września 2011 [dostęp 2023-04-04].
  15. Jerzy Katarasiński [online], FilmPolski [dostęp 2023-04-04] (pol.).