John Ashbery
| ||
 John Ashbery (2010) | ||
| Data i miejsce urodzenia | 28 lipca 1927 Rochester | |
| Data i miejsce śmierci | 3 września 2017 Hudson | |
| Zawód, zajęcie | poeta | |
John Lawrence Ashbery[1] (ur. 28 lipca 1927 w Rochester, zm. 3 września 2017 w Hudson[2]) – amerykański poeta.
Spis treści
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodzony w Rochester absolwent Harvardu i Columbia University. W swej karierze otrzymał niemal każdą ważniejszą amerykańską nagrodę w dziedzinie poezji, poczynając od Yale Younger Poets Prize w 1956 za swój pierwszy tomik Some Trees. W jego twórczości widoczne były wpływy francuskich surrealistów (dokonywał wielu tłumaczeń tychże): Wallace’a Stevensa i Borisa Pasternaka.
Pod koniec lat 50. krytyk literacki Bernard Myers zakwalifikował m.in. Johna Ashbery’ego, Kennetha Kocha, Franka O’Harę i Jamesa Schuylera do przedstawicieli tzw. szkoły nowojorskiej w poezji.
Poetyka Ashbery’ego opiera się na wolnej składni, zabawie słowem, humorystycznym, często parodystycznym tonie.
W Polsce tłumaczenia jego wierszy ukazywały się głównie w „Literaturze na Świecie”, a także w bibliofilskim zbiorze wydanym w 1993 przez Fundację „Literatura Światowa” i Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju – No i wiesz (tłum. Piotr Sommer, Andrzej Sosnowski, Bohdan Zadura).
Był homoseksualistą[3].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
- Some Trees
- The Tennis Court Oath
- Rivers and Mountains
- The Double Dream of Spring
- Three Poems
- Vermont Notebook
- Self-Portrait in a Convex Mirror (Nagroda Pulitzera, National Book Award, National Book Critics Circle Award)
- Houseboat Days
- As We Know
- Shadow Train
- A Wave (nagrodzony Lenore Marshall Poetry Prize oraz Bollingen Prize)
- April Galleons
- Flow Chart
- And the Stars Were Shining
- Hotel Lautréamont
- Girls on the Run (wiersz inspirowany twórczością Henry’ego Dargera)
- Can You Hear, Bird?
- Wakefulness
- Your Name Here
- As Umbrellas Follow Rain
- Chinese Whispers
- Where Shall I Wander
- A Worldly Country
- Notes from the Air: Selected Later Poems
- Planisphere
Wydane w języku polskim[edytuj | edytuj kod]
- No i wiesz, tłum. P. Sommer, A. Sosnowski, B. Zadura, wyb. B. Zadura, posł. A. Sosnowski, Fundacja „Literatura Światowa”–Muzeum Papiernictwa, Warszawa–Duszniki Zdrój 1993.
- Inne tradycje, tłum. J. Fiedorczuk, przedm. G. Jankowicz, Korporacja „ha!art”, Kraków 2008.
- Cztery poematy, tłum. A. Sosnowski, Biuro Literackie, Wrocław 2012.
- „Literatura na Świecie” 1986, nr 7 (180) (numer monograficzny poświęcony szkole nowojorskiej).
- „Literatura na Świecie” 2006, nr 7–8 (420–421) (numer monograficzny poświęcony Johnowi Ashbery’emu).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- P. Marcinkiewicz, Oni przybyli, żeby wysadzić Amerykę. John Ashbery i dwudziestowieczne awangardy amerykańskie, Instytut Mikołowski im. Rafała Wojaczka, Mikołów 2014.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Mark Ford, John Ashbery obituary, theguardian.com, 4 września 2017 [dostęp 2017-09-05] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-05] (ang.).
- ↑ David Orr, Dinitia Smith, John Ashbery, a Singular Poet Whose Influence Was Broad, Dies at 90, nytimes.com, 3 września 2017 [dostęp 2017-09-04] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-04] (ang.).
- ↑ John Ashbery w bazie Notable Names Database (ang.)
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- John Ashbery w bazie Notable Names Database (ang.)
